แซกซ่ากลิปติน (Saxagliptin)

ยาแซกซ่ากลิปติน (Sxagliptin) ช่วยเพิ่มสารอินครีติน ใช้พื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด สำหรับผุ้ป่วยเบาหวาน ชนิดที่ 2 ควรใช้ร่วมกับการควบคุมอาหารและออกกำลังกาย

ข้อบ่งใช้

แซกซ่ากลิปติน ใช้สำหรับ

แซกซ่ากลิปติน (Saxagliptin) เป็นยารับประทานที่เหมาะสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ช่วยเพิ่มระดับสารอินครีติน (Incretin) ซึ่งมีหน้าที่ในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ให้สูงเกินไป ด้วยการเพิ่มการหลั่งสารอินซูลิน โดยเฉพาะหลังมื้ออาหารและลดปริมาณของน้ำตาลที่ตับผลิตออกมาอีกด้วย

อย่างไรก็ตาม ยาแซกซ่ากลิปติน ยังช่วยป้องกันไม่ให้เกิดเกิดภาวะแทรกซ้อนของโรคต่างๆ ดังนี้ ตาบอด โรคไต ความผิดปกติของระบบประสาท การสูญเสียแขนขา และปัญหาสุขภาพทางเพศ การควบคุมโรคเบาหวานยังสามารถลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจขาดเลือดแบบเฉียบพลัน หรือโรคหลอดเลือดสมองได้

วิธีใช้แซกซ่ากลิปติน

ตามปกติทั่วไปรับประทานยแซกซ่ากลิปติน วันละ 1 ครั้ง พร้อมมื้ออาหาร หรือตามแพทย์ระบุ ขนาดยาขึ้นอยู่กับอาการ การตอบสนองต่อการรักษา และยาอื่นๆ ที่คุณรับประทานอยู่ ที่สำคัญอย่าลืมแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบด้วยว่า คุณกำลังใช้ยาอะไรอยู่บ้าง ทั้งยาตามใบสั่งแพทย์ ยาที่ซื้อได้เอง และสมุนไพร

การเก็บรักษา แซกซ่ากลิปติน

• ยาแซกซ่ากลิปติน ควรเก็บที่อุณหภูมิห้อง หลีกเลี่ยงแสงและความชื้น เพื่อป้องกันไม่ให้ตัวยาเกิดความเสียหายหรือเสื่อมสภาพ
• ไม่ควรเก็บยานี้ในห้องน้ำหรือช่องแช่แข็ง ยาแซกซ่ากลิปตินบางยี่ห้ออาจมีวิธีเก็บรักษาแตกต่างกัน จึงควรตรวจสอบฉลากยาหรือสอบถามเภสัชกรเสมอ และโปรดเก็บยาให้พ้นจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยงเพื่อความปลอดภัย
• ไม่ควรทิ้งยาแซกซ่ากลิปตินลงในชักโครก หรือเทลงในท่อระบายน้ำ เว้นแต่ได้รับคำแนะนำให้ทำเช่นนั้น
• หากยาหมดอายุ หรือไม่มีความจำเป็นต้องใช้ยา ควรกำจัดยาด้วยวิธีที่ถูกต้อง โดยสามารถสอบถามข้อมูลวิธีกำจัดยาที่ถูกต้องเพิ่มเติมได้จากเภสัชกร

ข้อควรระวังและคำเตือน

ข้อควรรู้ก่อนใช้ แซกซ่ากลิปติน

ก่อนรับประทาน ยาแซกซ่ากลิปติน โปรดแจ้งกับแพทย์หรือเภสัชกรหากคุณแพ้ยา หรือคุณแพ้ต่อยาอื่น หรือเป็นภูมิแพ้อื่นๆ ยานี้อาจมีผสมไม่ออกฤทธิ์ในการรักษาบางอย่างที่ทำให้เกิดการแพ้ได้ 

• ผลข้างเคียง คุณอาจมีอาการตาพร่ามัว วิงเวียน หรือเซื่องซึม เนื่องจากน้ำตาลในเลือดต่ำหรือสูงมาก อย่าขับรถ ใช้เครื่องจักร หรือ ทำกิจกรรมใดๆ ที่ต้องใช้ความระมัดระวัง หรือต้องการการมองเห็นที่ชัดเจน จนกว่าคุณจะแน่ใจว่าคุณจะสามารถทำกิจกรรมดังกล่าวได้อย่างปลอดภัย
• งดดื่มปริมาณเครื่องดื่มแอลกอฮอล์  ขณะที่ใช้ยานี้ในการรักษาควรงดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพราะอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกอดโรคระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ และโรคตับอ่อน
• ภาวะเครียด  เมื่อร่างกายมีความเครียด เช่น เกิดจากไข้ การติดเชื้อ การบาดเจ็บ การผ่าตัด โปรดปรึกษาแพทย์เพราะการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดอาจจะยากขึ้น เแพทย์อาจปรับเปลี่ยนแผนการรักษา ยา หรือการตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือด
• ก่อนการผ่าตัด โปรดแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบด้วยว่า คุณกำลังใช้ยาอะไรอยู่บ้าง ทั้งยาตามใบสั่งแพทย์ ยาที่ซื้อได้เอง และสมุนไพรต่างๆ

ก่อนรับประทานยานี้ ควรแจ้งประวัติทางการแพทย์ให้แพทย์ หรือเภสัชกรทราบ โดยเฉพาะ

• โรคไต
• โรคเกี่ยวกับตับอ่อน เช่น โรคตับอ่อนอักเสบ
• มีปัจจัยเสี่ยงสำหรับโรคตับอ่อนอักเสบ เช่น นิ่วในถุงน้ำดี ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำหรือมากเกินไป มีปริมาณของไขมันหรือไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง
• หัวใจล้มเหลว

ความปลอดภัยต่อการตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร

ยังไม่มีงานวิจัยที่น่าเชื่อถือเพียงพอ เกี่ยวกับความเสี่ยงในสตรีที่ใช้นาฟาเรลิน ในช่วงการตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร โปรดปรึกษาแพทย์เพื่อหาความเสี่ยงของการใช้ยา

นาฟาเรลิน จัดอยู่ในประเภทของยาที่มีความเสี่ยงต่อสตรีมีครรภ์ ประเภท X จัดโดยองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกา (FDA)

การจัดประเภทของยาที่มีความเสี่ยงต่อสตรีมีครรภ์ โดย FDA มีดังนี้

• A= ไม่มีความเสี่ยง
• B= ไม่พบความเสี่ยงในการวิจัยบางชิ้น
• C= อาจจะมีความเสี่ยง
• D= มีหลักฐานแสดงถึงความเสี่ยง
• X= ยาต้องห้าม
• N= ไม่ทราบแน่ชัด

ผลข้างเคียง

ผลข้างเคียงของการใช้ แซกซ่ากลิปติน

โดยปกติแล้ว ยาแซกซ่ากลิปติน จะไม่ก่อให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia) แต่ภาวะนี้อาจเกิดขึ้นได้ หากใช้ยาแซกซ่ากลิปตินร่วมกับยาโรคเบาหวานอื่น ๆ ควรปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกรเกี่ยวกับยารักษาโรคเบาหวานทั้งหมดของคุณ รวมถึงผลข้างเคียงอื่น ๆจากการใช้ยาแซกซ่ากลิปติน มีดังนี้

• ปวดข้อต่อ 
• แผลพุพองผิดปกติ
• เหงื่อออกฉับพลัน
• หัวใจเต้นเร็ว
• หิว เหน็บชา
• ตาพร่ามัว
• วิงเวียนศีรษะ  
• มีสัญญาณของภาวะหัวใจล้มเหลว เช่น หายใจถี่ ข้อเท้าหรือเท้าบวม เหนื่อยล้าผิดปกติ น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นผิดปกติ หรือเพิ่มขึ้นฉับพลัน

ผลข้างเคียงที่กล่าวมาข้างต้น อาจไม่ได้เกิดกับทุกคน หรือบางคนอาจมีอาการอื่นนอกเหนือจากนี้ หากคุณมีข้อสงสัยใดๆ เกี่ยวกับผลข้างเคียง โปรดปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกร

ปฏิกิริยาของยา

ปฏิกิริยากับยาอื่น

ก่อนเริ่มหรือหยุดใช้ยาตัวใด ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรถึงผลกระทบของยาต่อระดับน้ำตาลในเลือดก่อนเสมอ  ยาแซกซ่ากลิปตินอาจเกิดปฏิกิริยากับยาอื่นที่คุณกำลังใช้อยู่ ซึ่งอาจส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา หรือเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดผลข้างเคียง เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้น

คุณควรแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรด้วยว่า คุณกำลังใช้ยาอะไรอยู่บ้าง ไม่ว่าจะเป็นยาตามใบสั่งแพทย์ ยาที่ซื้อได้เอง สมุนไพร เป็นต้น และเพื่อความปลอดภัย คุณไม่ควรเริ่ม หยุด หรือเปลี่ยนขนาดยาเองโดยไม่ได้รับความเห็นชอบจากแพทย์

• ยากลุ่มเบต้าบล็อกเกอร์ (Beta-blocker) เช่น เมโทโพรลอล (metoprolol) โพรพราโนลอล (propranolol) น้ำยาหยอดตารักษาโรคต้อกระจก เช่น ทิโมลอล (timolol) อาจป้องกันอาการหัวใจเต้นเร็วหรือรัว ที่คุณมักจะรู้สึกเมื่อระดับน้ำตาลในเลือดลดลงมากเกินไป (hypoglycemia) ได้ อาการอื่นๆของน้ำตาลในเลือดต่ำ เช่น วิงเวียนศีรษะ หิว หรือเหงื่อออก นั้นไม่ได้รับผลกระทบจากยาเหล่านี้

ปฏิกิริยากับอาหารหรือแอลกอฮอล์

ปฏิกิริยากับอาการโรคอื่น

• ยาแซกซ่ากลิปติน อาจส่งผลให้อาการโรคของคุณแย่ลง หรือส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา โปรดแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบถึงสภาวะโรคของคุณก่อนใช้ยาเสมอ

ขนาดยา

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษากับแพทย์และเภสัชกรทุกครั้งเพื่อรับทราบข้อมูลเพิ่มเติมก่อนการใช้ยานี้

ขนาด แซกซ่ากลิปติน สำหรับผู้ใหญ่

ขนาดยาสำหรับผู้ใหญ่เพื่อใช้รักษาโรคเบาหวานชนิดที่ 2

• รับประทานยาวันละ 1 ครั้ง (ขนาดยา2.5 หรือ 5 มก.) หากใช้ร่วมกับยากลุ่ม Strong CYP450 3A4/5 inhibitors : 2.5 มก. รับประทานวันละ 1 ครั้ง

วิธีใช้ : โดยส่วนใหญ่ยาแซกซ่ากลิปตินนี้เป็นยาเสริมอาหารและออกกำลังกายเพื่อเพิ่มการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดสำหรับผู้ใหญ่ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2

การปรับขนาดยาสำหรับโรคไต

• ความผิดปกติของไตระดับเบา (CrCl มากกว่า 50 มล./ นาที) : ไม่ควรปรับขนาดยา
• รับประทานวันละ 1 ครั้ง หากมีความผิดปกติของไตระดับปานกลางถึงรุนแรง (CrCl 50 มล. / นาทีหรือน้อยกว่า :2.5 มก.) 

การปรับขนาดยาสำหรับโรคตับ

• ไม่ควรปรับขนาดยา

การปรับขนาดยาสำหรับตับอ่อน

• การใช้ร่วมกับยาเพิ่มการหลั่งอินซูลินจากตับอ่อน (insulin secretagogue) หรือร่วมกับอินซูลีน : อาจต้องมีการลดขนาดยาเพิ่มการหลั่งอินซูลินจากตับอ่อนหรือยาอินซูลีน เพื่อลดความเสี่ยงต่อภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

การทำไดอะลิซิส (Dialysis)

การฟอกไต : 2.5 มก.ตามหลังการฟอกไต

คำแนะนำอื่นๆ

คำแนะนำการใช้

• ไม่ควรหักหรือตัดเม็ดยา
• ยานี้สามารถรับประทานร่วมกับอาหาร หรือรับประทานต่างหากได้
• หากลืมรับประทานยา ให้รับประทานยาครั้งต่อไปตามวิธีการใช้บนฉลากยา เว้นแต่ว่าจะได้รับคำสั่งให้ทำอย่างอื่น ไม่แนะนำให้ผู้ป่วยเพิ่มขนาดยาในวันถัดไป
• ควรพิจารณาความเสี่ยงและประโยชน์ของการรักษาสำหรับผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะหัวใจล้มเหลว

การเฝ้าสังเกต

• ระบบโลหิตวิทยา (Hematologic) : ระดับน้ำตาลกลูโคสในเลือดและน้ำตาลสะสม (HbA1c)
• โรคหัวใจและหลอดเลือด : สัญญาณและอาการของภาวะหัวใจล้มเหลว
• เฝ้าสังเกตสัญญาณและอาการของโรคตับอ่อน

คำแนะนำสำหรับผู้ป่วย

• ผู้ป่วยควรทราบว่าอาการตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน ภาวะหัวใจล้มเหลว และโรคภูมิแพ้อาจเกิดขึ้นเมื่อใช้ยานี้ คุณควรเข้าใจถึงความสำคัญของการรายงานสัญญาณ และอาการของอาการเหล่านี้ให้แพทย์ทราบ และควรทราบว่าเมื่อใดที่ควรไปพบคุณหมอ
• ผู้ป่วยควรเข้าใจถึงความสำคัญของการปฏิบัติตามคำแนะนำในการบริโภคอาหารและการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และควรเข้าใจสัญญาณและอาการของน้ำตาลในเลือดสูงและต่ำ และวิธีการรักษาที่ถูกต้อง
• บางสถานการณ์ เช่น มีไข้ บาดเจ็บ ติดเชื้อ ต้องเข้ารับการผ่าตัด คุณอาจต้องเปลี่ยนแปลงวิธีจัดการกับโรคเบาหวาน โปรดปรึกษาแพทย์ สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
• หากมีอาการปวดข้อต่อรุนแรงและบ่อยครั้ง ควรเข้าพบคุณหมอทันที

ขนาดยาแซกซ่ากลิปตินสำหรับเด็ก

ยังไม่มีการจัดขนาดยาสำหรับเด็กโดยเฉพาะ ดังนั้น การใช้ยาแซกซ่ากลิปตินกับเด็กจึงอาจยังไม่ปลอดภัย ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อทำความเข้าใจตัวยาก่อนการใช้งาน

รูปแบบของยา

• ยารับปนะทานชนิดเม็ด

กรณีฉุกเฉินหรือใช้ยาเกินขนาด

หากเกิดเหตุฉุกเฉินหรือใช้ยาเกินขนาด ควรแจ้งเหตุฉุกเฉินหรือนำส่งห้องฉุกเฉินใกล้บ้านทันที

กรณีลืมใช้ยา

หากคุณลืมใช้ยาควรรีบใช้ทันทีที่นึกได้ หรือหากใกล้ถึงเวลาใช้ยาครั้งต่อไป ให้ข้ามรอบไปใช้ยาตามตารางปกติได้เลย ไม่ควรเพิ่มปริมาณยา