ซัลบูทามอล (Salbutamol)

ข้อบ่งใช้

ยา ซัลบูทามอล ใช้สำหรับ

ยา ซัลบูทามอล (Salbutamol) อยู่ในกลุ่มของยาที่เรียกว่า ยากลุ่มกระตุ้นตัวรับชนิดเบต้า 2 (selective beta-2-adrenergic agonist) ซึ่งใช้เพื่อคลายกล้ามเนื้อส่วนทางเดินหายใจและมดลูก

ยาซัลบูทามอลอาจใช้ในกรณี

• หอบหืด เพื่อบรรเทาอาการหดตัวของทางเดินหายใจ
• หลอดลมอักเสบเรื้อรัง
• ถุงลมโป่งพอง

วิธีใช้ยาซัลบูทามอล

รับประทานยาเม็ดซาบูทามอลตามที่แพทย์สั่ง โดยกลืนยาพร้อมน้ำเปล่า หากมีข้อสงสัยหรือต้องการข้อมูลเพิ่มเติม โปรดปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร

หากคุณสังเกตเห็นว่า ยาเม็ดไม่ออกฤทธิ์อย่างที่เคยเป็นมาก่อน ปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำ

วิธีเก็บรักษายาซัลบูทามอล

ยาซัลบูทามอลควรเก็บที่อุณหภูมิห้อง ให้พ้นแสงและความชื้น เพื่อป้องกันไม่ให้ตัวยาเสื่อมสภาพ ไม่ควรเก็บยานี้ในห้องน้ำหรือช่องแช่แข็ง ยาซัลบูทามอลบางยี่ห้ออาจมีวิธีเก็บรักษาแตกต่างกัน จึงควรอ่านคำแนะนำบนบรรจุภัณฑ์หรือสอบถามเภสัชกรเสมอ และโปรดเก็บยาให้พ้นจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยงเพื่อความปลอดภัย

ไม่ควรทิ้งยาซัลบูทามอลลงในชักโครก หรือเทยาลงในท่อระบายน้ำ เว้นเสียแต่จะได้รับคำแนะนำให้ทำเช่นนั้น หากยาหมดอายุ หรือไม่มีความจำเป็นต้องใช้ยา ควรกำจัดยาด้วยวิธีที่ถูกต้อง โดยสามารถสอบถามข้อมูลวิธีกำจัดยาที่ถูกต้องได้จากเภสัชกร

ข้อควรระวังและคำเตือน

ข้อควรรู้ก่อนใช้ยาซัลบูทามอล

อย่ากินยาซัลบูทามอล และโปรดแจ้งให้แพทย์ทราบ หากคุณมีอาการดังนี้

• มีอาการแพ้ยาซัลบูทามอลหรือส่วนผสมใดๆ ในยาซัลบูทามอล
• เคยมีภาวะแท้งคุกคาม (threatened abortion) ในช่วง 6 เดือนแรกของการตั้งครรภ์
• ใช้ยาปิดกั้นการทำงานของตัวรับเบต้า (beta-blocker) เช่น ยาโรพราโนลอล (propranolol)

โปรดปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร ก่อนใช้ยาเม็ดซัลบูทามอล หากคุณมีอาการดังนี้

• ต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน (ภาวะไทรอยด์เป็นพิษ)
• เบาหวาน
• ประวัติของโรคหัวใจ หัวใจเต้นผิดปกติ หรือหลอดเลือดหัวใจตีบ แม้ว่าจะไม่ทราบแน่ชัดว่า เกิดขึ้นบ่อยแค่ไหน แต่บางคนอาจแน่นหน้าอก เนื่องจากโรคที่หัวใจอย่างหลอดเลือดหัวใจตีบ แจ้งให้แพทย์หรือพยาบาลทราบ หากคุณมีอาการเหล่านี้ระหว่างที่ได้รับการรักษาด้วยยาซัลบูทามอล แต่อย่าหยุดใช้ยานี้เว้นแต่แพทย์จะแนะนำเช่นนั้น

ความปลอดภัยต่อการตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร

ยังไม่มีงานวิจัยที่น่าเชื่อถือเกี่ยวกับความเสี่ยงในสตรีที่ใช้ยานี้ในช่วงการตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร โปรดปรึกษาแพทย์เพื่อหาประโยชน์และความเสี่ยงก่อนการใช้ยานี้

ผลข้างเคียง

ผลข้างเคียงของการใช้ยาซัลบูทามอล

หยุดใช้ยาเม็ดซัลบูทามอลและเข้ารับการรักษาพยาบาลทันที หากมีอาการต่อไปนี้

• มีอาการแพ้ เช่น อาการบวมที่หน้า ริมฝีปาก คอ หรือลิ้น เกิดรอยแดงหรือผื่นสีซีดบนผิว พร้อมอาการคันอย่างรุนแรง (ลมพิษ) หายใจลำบาก ความดันโลหิตต่ำ ล้มป่วย
• เจ็บหน้าอก กราม หรือหัวไหล่ ซึ่งอาจมาพร้อมกับอาการหายใจถี่ รู้สึกป่วยร่วมด้วย

แจ้งให้แพทย์ทราบ หากคุณสังเกตเห็นอาการใดๆ เหล่านี้ หรือนอกเหนือจากนี้

• มีกรดแลคติก (lactic acid) เพิ่มในร่างกาย ได้แก่ หายใจถี่ ป่วยหรือปวดท้อง
• ระดับโพแทสเซียมในเลือดต่ำ ได้แก่ กล้ามเนื้อกระตุกหรืออ่อนแรง  หัวใจเต้นผิดปกติ
• อาการอื่นๆ เช่น ปวดศีรษะ ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้น มีอาการสั่น (ปกติแล้วจะเป็นที่มือ) รู้สึกตึงเครียด หลอดเลือดขยายซึ่งทำให้หัวใจทำงานหนักขึ้น และอัตราการเต้นของหัวใจเพิ่มขึ้น หัวใจเต้นผิดปกติ เกร็งกล้ามเนื้อ มีน้ำในปอด ปริมาณของกรดในร่างกายเพิ่มขึ้น หรือภาวะคีโตอะซิโดซิส (ketoacidosis) อาจเกิดขึ้นในผู้ป่วยเบาหวาน

ผลข้างเคียงที่กล่าวมาข้างต้น อาจไม่ได้เกิดกับทุกคน หรือบางคนอาจมีอาการอื่นนอกเหนือจากนี้ หากคุณมีข้อสงสัยใดๆ เกี่ยวกับผลข้างเคียง โปรดปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกร

ปฏิกิริยาของยา

ปฏิกิริยากับยาอื่น

ยาซัลบูทามอลอาจเกิดปฏิกิริยากับยาอื่นที่คุณกำลังใช้อยู่ และอาจส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา หรือเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดผลข้างเคียง เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้น คุณควรแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรด้วยว่า คุณกำลังใช้ยาอะไรอยู่บ้าง ไม่ว่าจะเป็นยาตามใบสั่งแพทย์ ยาที่ซื้อได้เอง สมุนไพร เป็นต้น และเพื่อความปลอดภัย คุณไม่ควรเริ่ม หยุด หรือเปลี่ยนขนาดยาเองโดยไม่ได้รับความเห็นชอบจากแพทย์

แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยาซัลบูทามอล หากคุณใช้ยาต่อไปนี้

• ยาขับปัสสาวะ ยากวาเนติดิน (guanethidine) ยารีเซอร์พีน (reserpine) หรือยาเมธิลโดปา (methyldopa) เพื่อรักษาความดันโลหิตสูง
• ยาที่มีฤทธิ์ยับยั้งโมโนเอมีนออกซิเดส (monoamine oxidase inhibitor) เช่น ยาทรานิลซัยโปรไมน์ (tranylcypromine) เพื่อรักษาโรคซึมเศร้า
• ยาต้านซึมเศร้ากลุ่มไตรไซคลิก (tricyclic antidepressant) เช่น ยาอะมิทริปไทลีน (amitriptyline) เพื่อรักษาโรคซึมเศร้า
• ยาที่ปิดกั้นตัวรับเบต้า เช่น ยาโพรพราโนลอล
• ยากลุ่มคอร์ติโคสเตอรอยด์ (corticosteroid)
• ยาทีโอฟิลลีน (theophylline) เพื่อรักษาโรคเกี่ยวกับการหายใจ
• ยาระงับความรู้สึกชนิดสูดดม (inhaled anaesthetic) แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบ หากคุณจะทำฟันหรือผ่าตัด
• ยาดีจอกซิน (digoxin) เพื่อรักษาโรคที่หัวใจ
• กลุ่มยาแซนทีน (xanthine) เช่น ยาทีโอฟิลลีน ยาอะมิโนฟิลลีน (aminophylline) เพื่อรักษาหอบหืด
• ยารักษาเบาหวาน

ปฏิกิริยากับอาหารหรือแอลกอฮอล์

ยาซัลบูทามอลอาจมีปฏิกิริยากับอาหารหรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โดยส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา หรือเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดผลข้างเคียง โปรดปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ

ปฏิกิริยากับอาการโรคอื่น

ยาซัลบูทามอลอาจส่งผลให้อาการโรคของคุณแย่ลง หรือส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา โปรดแจ้งสภาวะโรคของคุณให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อนใช้ยาเสมอ

ขนาดยา

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้งเพื่อรับทราบข้อมูลเพิ่มเติม

ขนาดยาซัลบูทามอลสำหรับผู้ใหญ่

ขนาดยาทั่วไป : ครั้งละ 4 มิลลิกรัม 3-4 ครั้งต่อวัน แพทย์อาจค่อยๆ เพิ่มขนาดยา เป็นขนาดยาสูงสุดคือ 8 มิลลิกรัม 3-4 ครั้งต่อวัน ผู้ป่วยบางรายรักษาได้ผล หลังจากใช้ขนาดยาครั้งละ 2 มิลลิกรัม 3-4 ครั้งต่อวัน

ผู้ป่วยที่สูงอายุหรือมีโรคประจำตัวอื่น จะตอบสนองต่อยานี้ หรือยาที่ใกล้เคียงได้ง่ายว่าปกติ

ขนาดยาเริ่มต้นครั้งละ 2 มิลลิกรัม 3-4 ครั้งต่อวัน

ขนาดยาซัลบูทามอลสำหรับเด็ก

เด็กอายุ 2 ถึง 6 ปี : ครั้งละ 1-2 มิลลิกรัม 3-4 ครั้งต่อวัน

เด็กอายุ 6 ถึง 12 ปี : ครั้งละ 2 มิลลิกรัม 3-4 ครั้งต่อวัน

เด็กอายุ 12 ปีขึ้นไป : ครั้งละ 2-4 มิลลิกรัม 3-4 ครั้งต่อวัน

เด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี : ไม่แนะนำให้ใช้ยา

รูปแบบของยา

ยาซัลบูทามอลมีรูปแบบดังต่อไปนี้

• สารละลาย : 1 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร 2.5 มิลลิกรัมต่อ 2.5 มิลลิลิตร 2 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร 5 มิลลิกรัมต่อ 2.5 มิลลิลิตร
• เครื่องสูดยา (Accuhaler) : 200 มิลลิกรัม
• ยาเม็ด : 2 มิลลิกรัม 4 มิลลิกรัม

กรณีฉุกเฉินหรือใช้ยาเกินขนาด

หากเกิดเหตุฉุกเฉินหรือใช้ยาเกินขนาด ควรแจ้งเหตุฉุกเฉิน หรือนำส่งห้องฉุกเฉินใกล้บ้านทันที

กรณีลืมใช้ยา

หากคุณลืมใช้ยาควรรีบใช้ทันทีที่นึกได้ หรือถ้าหากใกล้ถึงเวลาใช้ยาครั้งต่อไป ให้ข้ามรอบไปใช้ยาตามตารางปกติได้เลย ไม่ควรเพิ่มปริมาณยา

Hello Health Group ไม่ได้ให้คำแนะนำทางการแพทย์ การวินิจฉัยโรคหรือการรักษาโรคแต่อย่างใด