เปิดตำรา ให้คำแนะนำผู้ป่วยสำหรับ หัตถกรรมไส้ติ่งอักเสบ

หากใครทราบว่าตนเองมีอาการป่วยเป็นโรคไส้ติ่งอักเสบ ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อรับการรักษาอย่างเร็วที่สุด เพราะถ้าหากปล่อยไว้ไม่ทำการรักษาอาจร้ายแรงจนทำให้ไส้ติ่งแตกและนำมาซึ่งการเสียชีวิตได้ วันนี้ Hello คุณหมอ จะมาเปิดตำราให้คำแนะนำผู้ป่วยสำหรับ หัตถกรรมไส้ติ่งอักเสบ กันค่ะ เพื่อให้ผู้ป่วยมีความรู้เบื้องต้นในตัวโรคและการรักษา

การวินิจฉัยผู้ป่วยโรคไส้ติ่งอักเสบ

ไส้ติ่งในคนทั่วไปมีขนาดประมาณ 0.5 ซม. x 5 ซม. หรือขนาดอาจแตกต่างกันไป  เมื่อมีอะไรก็ตามมาอุดด้านในไส้ติ่ง จะทําให้เกิดการอักเสบขึ้นได้ ส่วนใหญ่ ก็จะเป็นก้อนอุจจาระที่แข็งก้อนเล็กๆ โรคไส้ติ่งอักเสบ เป็นโรคที่ต้องรักษาอย่างเร่งด่วน พบได้บ่อยทั้งในผู้ใหญ่ และเด็กโดยมีอาการดังนี้

• ปวดท้อง : โดยเริ่มแรกอาจจะปวดรอบๆ สะดือ ลักษณะปวดตื้อๆ  ต่อมาย้ายมาปวดมากขึ้นที่ท้องน้อยด้านขวา
• อาการอื่นๆ ที่อาจตรวจพบร่วมด้วย  :  คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร หรือบางรายอาจมีอาการท้องเสียร่วมด้วย
• ไข้ : ในระยะเริ่มแรกอาจจะไม่มีไข้ ต่อมาเมื่อมีการอักเสบนานขึ้นก็อาจมีไข้ได้

 วิธีการวินิจฉัยโดยแพทย์

การตรวจร่างกาย

• โดยกดที่ท้องน้อยด้านขวาแล้วมีอาการเจ็บมากขึ้น เมื่อแพทย์ปล่อยมือขึ้นจากหน้าท้อง

การตรวจวินิจฉัยทางห้องปฏิบัติการ 

• ตรวจเลือด เพื่อดูจํานวนเม็ดเลือดขาว ซึ่งจะสูงขึ้นในรายที่มีการอักเสบ หรือ ติดเชื้อ
• ตรวจปัสสาวะ เพื่อ ตรวจหาสภาวะผิดปกติของทางเดินปัสสาวะ ซึ่งมีอาการคล้ายไส้ติ่งอักเสบ เช่น นิ่วในท่อไตกรวยไตอักเสบ

 การเอ็กซเรย์

• การทําอัลตราซาวน์ (Ultrasound) เพื่อตรวจหาความผิดปกติในช่องท้อง สามารถพบขนาดไส้ติ่งที่ผิดปกติ หรือมีภาวะการอักเสบได้
• การทําเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) ในกรณีที่การทําอัลตราซาวน์ไม่ชัดเจน ซึ่งสามารถตรวจพบความผิดปกติอื่นๆ

อีกได้

วัตถุประสงค์ของการทำหัตถการ

ป้องกันการเกิดฝีในท้อง (Abscess)  ช่องท้องอักเสบ (Peritonitis) หรือเกิดการติดเชื้อในกระแสเลือด (Sepsis)

วิธีรักษาผู้ป่วยสำหรับ หัตถกรรมไส้ติ่งอักเสบ 

การรักษาไส้ติ่งอักเสบ

• ในรายที่อาการชัดเจน แนะนำให้รักษาด้วยการผ่าตัดโดยด่วนหลังจากเตรียมผู้ป่วยให้พร้อม และเหมาะสมต่อการให้ยาสลบ
• ในรายที่อาการไม่ชัดเจน แต่สงสัยว่าอาจเป็นโรคนี้ ให้รับตัวไว้สังเกตอาการในโรงพยาบาล เพื่อติดตาม และประเมินอาการ อย่างใกล้ชิด โดยงดน้ำและอาหาร และอาจใช้ยาปฏิชีวนะร่วมด้วย
• ในรายที่มีอาการมาหลายวัน หรือ พบก้อนบริเวณท้องน้อยขวา และมีข้อบ่งชี้ว่าน่าจะเป็นหนองไส้ติ่ง (Appendiceal phlegmon หรือ  Abcess) ควรรักษาโดยวิธีประคับประคอง โดยการให้ยาปฏิชีวนะ ถ้าอาการปวดท้องดีขึ้น หรือก้อนมี ขนาดเล็กลง ก็สามารถให้การผ่าตัดได้หลังจากนั้น  6 สัปดาห์- 3 เดือน หรืออาจพิจารณาผ่าตัดไส้ติ่งออกเลย ขึ้นอยู่กับ ดุลยพินิจของศัลยแพทย์

การรักษาโดยการผ่าตัด

• วิธีการผ่าตัดแบบมาตราฐาน โดยจะผ่าตัดเป็นแผลเล็กๆ ขนาดยาว 2- 3 ซม. บริเวณท้องน้อยด้านขวา ถ้าไส้ติ่งอยู่ใน ตําแหน่งผิดปกติหรือผู้ป่วยอ้วน แผลผ่าตัดอาจจะยาวขึ้นได้
• วิธีการส่องกล้องผ่าตัด โดยการผ่าตัดผ่านกล้อง ที่สอดทางหน้าท้องด้านขวา หลังการผ่าตัดจะมีรอยที่เกิดจากการสอดเครื่องมือประมาณ 3 จุด

โอกาสความสำเร็จในการรักษาผู้ป่วยสำหรับ หัตถกรรมไส้ติ่งอักเสบ

• โดยทั่วไปการผ่าตัดจะได้ผลเกือบ 100%

ทางเลือกอื่นๆ

• ไม่มี

การพักฟื้น/ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้

• โดยทั่วไปหลังการผ่าตัดผู้ป่วย ไส้ติ่งอักเสบ จะนอนพักรักษาตัวอยู่โรงพยาบาลประมาณ 2-3 วัน ขึ้นอยู่กับอาการ

 ผลลัพธ์ที่อาจเกิดขึ้นหากไม่ได้รับการผ่าตัด/การรักษา

• ถ้าหากผู้ป่วยเป็นไส้ติ่งแล้วไม่ได้รับการผ่าตัดก็อาจมีภาวะแทรกซ้อนได้ เช่น เกิดฝีในท้อง (Abscess) ช่องท้องอักเสบ (Peritonitis)  หรือเกิดการติดเชื้อในกระแสเลือด  (Sepsis)  ซึ่งอัตราการตายจะสูงมากขึ้น  โดยเฉพาะผู้ป่วยเบาหวาน

คำแนะนำการปฏิบัติตัวก่อนและหลังเข้าการรักษา 

• งดน้ำและ อาหาร ตามแผนการรักษาของแพทย์
• หากมีอาการปวดแผลสามารถแจ้งเพื่อรับยาแก้ปวด และใช้มือหรือหมอนประคองแผลเวลาไอ จาม หรือเมื่อมีการ เคลื่อนไหวร่างกาย เพื่อลดการกระเทือนของแผล ที่นำมาสู่อาการปวดแผล
• ผู้ป่วยจะได้รับสารน้ำทางหลอดเลือดในขณะที่ไม่ได้รับประทานอาหาร
• การรับประทานอาหารจะเริ่มจากการจิบน้ำ รับประทานอาหารเหลว รับประทานโจ๊ก หรืออาหารอ่อน  รับประทานอาหารได้ ตามปกติภายในเวลา 7  วัน
• ระยะพักรักษาในโรงพยาบาล ขึ้นกับอาการของผู้ป่วยแต่ละราย โดยปกติประมาณ 2 – 3 วัน
• สามารถปฏิบัติภารกิจตามปกติได้หลังผ่าตัด ประมาณ 7  วัน