อาการมดลูกต่ำ สาเหตุ การรักษาและการป้องกัน

อาการมดลูกต่ำ คือภาวะที่เกิดจากกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อเกี่ยวพันในอุ้งเชิงกรานอ่อนแอลง สามารถเกิดขึ้นกับผู้หญิงทุกช่วงวัย แต่อาจพบได้บ่อยในผู้หญิงหลังจากคลอดบุตรและอายุ 50 ปีขึ้นไป โดยอาการมดลูกต่ำอาจส่งผลต่อระบบทางเดินปัสสาวะและการขับถ่าย ทำให้กระเพาะปัสสาวะและลำไส้หย่อน เพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ และอาจทำให้ขับถ่ายลำบาก ดังนั้น หากสังเกตว่ามีอาการผิดปกติ เช่น ปัสสาวะไม่ออก กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ไอจามแล้วมีปัสสาวะเล็ด ควรพบคุณหมอเพื่อรับการตรวจอย่างละเอียดทันที

สาเหตุที่ทำให้มดลูกต่ำ

อาการมดลูกต่ำ อาจเกิดขึ้นเมื่อกล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และเนื้อเยื่อในอุ้งเชิงกรานอ่อนแอและเสื่อมสภาพลง โดยอาจมีสาเหตุ ดังนี้

• การคลอดบุตรยากเนื่องจากทารกมีลำตัวใหญ่ อาจทำให้กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และเนื้อเยื่ออุ้งเชิงกรานเสียหายขณะคลอด
• การเข้าสู่ช่วงวัยหมดประจำเดือนเนื่องจากระดับฮอร์โมนเอนโตรเจนลดลง
• การมีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วน
• การยกของหนักเป็นประจำ
• อาการท้องผูกเรื้อรัง
• คนในครอบครัวมีปัญหาเกี่ยวกับเนื้อเยื่อเกี่ยวพันซึ่งทำหน้าที่พยุงอวัยวะอ่อนแอ
• มีประวัติการผ่าตัดบริเวณกระดูกเชิงกรานมาก่อน

อาการมดลูกต่ำ สังเกตจากอะไร

อาการมดลูกต่ำอาจสังเกตได้ ดังนี้

• ตกขาวมีปริมาณมาก และอาจมีเลือดออกทางช่องคลอด
• ปวดท้องส่วนล่าง
• เจ็บแสบช่องคลอดขณะมีเพศสัมพันธ์
• กระเพาะปัสสาวะอักเสบ
• มีปัญหาในการปัสสาวะและขับถ่าย เช่น ปัสสาวะเล็ด ปัสสาวะไม่ออก ขับถ่ายยาก ท้องผูก
• เดินลำบาก
• รู้สึกเหมือนมีเนื้อเยื่อหรือก้อนเนื้อยื่นออกมาทางช่องคลอด

หากสังเกตพบอาการดังกล่าว ควรเข้าพบคุณหมอทันที

อาการมดลูกต่ำ ส่งผลอย่างไรต่อสุขภาพ

อาการมดลูกต่ำอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพ ดังนี้

การรักษาอาการมดลูกต่ำ

วิธีการรักษาอาการมดลูกต่ำ มีดังนี้

• ห่วงพยุงทางช่องคลอด (Pessary) คือห่วงที่ทำจากพลาสติกหรือยางที่ใช้เพื่อรองรับมดลูกที่หย่อนคล้อย โดยสอดใส่เข้าทางช่องคลอด อาจจำเป็นต้องถอดมาทำความสะอาดบ่อยครั้ง ผลข้างเคียงคืออาจทำให้รู้สึกระคายเคือง มีสารคัดหลั่งเพิ่มขึ้นและมีกลิ่นไม่พึงประสงค์
• การขมิบช่องคลอดเป็นวิธีการบริหารอุ้งเชิงกรานเพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงให้กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน และอาจช่วยบรรเทาอาการท้องผูก ปัสสาวะเล็ด โดยเริ่มจากการฝึกขมิบช่องคลอดค้างไว้ 5 วินาทีและผ่อน 5 วินาที จากนั้นค่อยเพิ่มเวลาตามลำดับจนถึง 10 วินาที ควรทำซ้ำอย่างน้อยวันละ 3 รอบ รอบละ 10 ครั้ง
• การผ่าตัด เพื่อซ่อมแซมเนื้อเยื่อที่อ่อนแอในอุ้งเชิงกราน หรืออาจจำเป็นต้องตัดมดลูก โดยอาจพิจารณาตามระดับความหย่อนคล้อยของมดลูก

การป้องกันอาการมดลูกต่ำ

การป้องกันอาการมดลูกต่ำ อาจทำได้ดังนี้

• ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน
• รับประทานอาหารที่มีไฟเบอร์สูง เช่น ผัก ผลไม้ ธัญพืช และควรดื่มน้ำให้มาก ๆ เพื่อป้องกันอาการท้องผูก
• ฝึกบริหารกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน เพื่อลดความเสี่ยงมดลูกหย่อนคล้อย
• หลีกเลี่ยงการยกของหนัก
• หยุดสูบบุหรี่