backup og meta
สำรวจ
เครื่องมือตรวจเช็กสุขภาพ
ถามคุณหมอ
บันทึก
สารบัญ

หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน สาเหตุ อาการและการรักษา

ตรวจสอบข้อมูลทางการแพทย์โดย นายแพทย์สุรพงษ์ หล่อสมฤดี · สุขภาพ · คณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่


เขียนโดย ทัตพร อิสสรโชติ · แก้ไขล่าสุด 09/05/2022

หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน สาเหตุ อาการและการรักษา

หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน เป็นภาวะหัวใจหยุดเต้นกะทันหัน เกิดจากความผิดปกติของระบบไฟฟ้าในหัวใจ ส่งผลให้หัวใจเต้นผิดปกติ อาจทำให้มีอาการวิงเวียนศีรษะ อ่อนแรง หายใจไม่ออก และหมดสติ หากไม่ได้รับการช่วยเหลือด้วยการทำ CPR หรือเครื่องกระตุ้นหัวใจทันทีอาจเสี่ยงเสียชีวิตได้

คำจำกัดความ

หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน คืออะไร

หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน (Sudden Cardiac Arrest หรือ SCA) เป็นภาวะที่หัวใจหยุดเต้นอย่างกะทันหันส่งผลให้หัวใจหยุดสูบฉีดเลือดไปยังสมอง และอวัยวะสำคัญภายในร่างกาย หัวใจมีระบบไฟฟ้าที่ช่วยควบคุมอัตราและจังหวะการเต้นของหัวใจ หากระบบไฟฟ้าในหัวใจทำงานผิดปกติอาจทำให้เกิดภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ อาจทำให้หัวใจเต้นเร็วเกินไป ช้าเกินไป หรือเต้นไม่เป็นจังหวะ ทำให้หัวใจหยุดสูบฉีดเลือด ส่งผลให้หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันได้

ภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันแตกต่างกับอาการหัวใจวาย เนื่องจากสาเหตุของหัวใจวายเกิดจากเลือดไม่สามารถไหลเวียนกลับไปยังหัวใจได้เนื่องจากการอุดตันของเส้นเลือด และหัวใจมักไม่หยุดเต้นอย่างกระทันหัน แต่ภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันอาจเกิดขึ้นได้ในผู้ป่วยที่เคยมีประวัติหัวใจวาย หรือเป็นโรคหัวใจชนิดอื่น นอกจากนี้ หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันก็อาจเกิดขึ้นในผู้ที่มีสุขภาพดีและไม่เคยมีประวัติเป็นโรคหัวใจมาก่อนได้เช่นกัน

คนส่วนใหญ่อาจเสียชีวิตจากภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันได้อย่างรวดเร็ว หากไม่ได้รับการช่วยเหลืออย่างทันท่วงทีด้วยการทำ CPR หรือเครื่องกระตุ้นหัวใจ ซึ่งเป็นการช็อตไฟฟ้าไปยังหัวใจเพื่อปรับการเต้นของหัวใจให้เป็นปกติ

หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน พบบ่อยแค่ไหน

จากสถิติของสหรัฐอเมริกา หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน ส่งผลให้มีจำนวนผู้เสียชีวิตประมาณ 300,000-400,000 คนต่อปี ซึ่งส่วนใหญ่พบในผู้ใหญ่เพศชายมากกว่าเพศหญิง เนื่องจากผู้ชายมีแนวโน้มเสี่ยงพัฒนาโรคหัวใจมากกว่า จากพฤติกรรมสูบบุหรี่ เสี่ยงความดันโลหิตสูง คอเลสเตอรอลสูงและโรคเบาหวาน นอกจากนี้ เด็กอาจมีอาการหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันได้ แต่พบไม่บ่อยซึ่งเด็ก 100,000 คน อาจพบเพียง 1-2 คน/ปี เท่านั้น

อาการ

อาการหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน

สัญญาณเริ่มต้นของหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันมักเกิดขึ้นอย่างกะทันหันและมีอาการรุนแรง ดังนี้

  • วิงเวียนศีรษะ อ่อนแรง
  • หายใจถี่ หัวใจเต้นเร็ว และแน่นหน้าอก
  • หายใจไม่ออก และหมดสติ
  • ในบางกรณี ภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันอาจเกิดขึ้นอย่างกระทันโดยไม่มีสัญญาณเตือนล่วงหน้า ซึ่งผู้ป่วยอาจหมดสติและหัวใจหยุดเต้นได้ทันที

    สาเหตุ

    สาเหตุหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน

    หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน มักเกิดจากภาวะหัวใจเต้นผิดปกติในห้องล่างของหัวใจ อาจมีจังหวะที่เร็วหรือช้าเกินไป หรือเต้นไม่เป็นจังหวะ ส่งผลให้ห้องล่างหัวใจสั่น ทำให้หัวใจสูบฉีดเลือดไปยังร่างกายได้น้อยลง ส่งผลให้หัวใจอาจหยุดเต้นได้

    นอกจากนี้อาจมีโรคและภาวะสุขภาพอื่น ๆ ที่อาจทำให้หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันได้ดังนี้

    • ระบบไฟฟ้าในหัวใจทำงานผิดปกติ ส่งผลต่อจังหวะการเต้นของหัวใจที่ผิดปกติ
    • โรคหลอดเลือดหัวใจ การอุดตันของหลอดเลือดส่งผลต่อการไหลเวียนเลือดไปยังหัวใจ
    • หัวใจวาย เป็นผลมาจากโรคหลอดเลือดหัวใจตีบรุนแรง ทำให้หัวใจวายและเสี่ยงหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันได้
    • โรคลิ้นหัวใจ ลิ้นหัวใจที่ผิดปกติอาจทำให้กล้ามเนื้อหัวใจหดหรือขยายมากขึ้นอย่างผิดปกติ อาจทำให้หัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันได้
    • โรคหัวใจพิการแต่กำเนิด ผู้ป่วยที่ไม่ได้รับการรักษาอาจมีความเสี่ยงสูงเกิดภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน
    • ความผิดปกติของหัวใจที่สืบทอดทางกรรมพันธุ์
    • ความเครียดทางร่างกาย อาจทำให้ระบบไฟฟ้าในหัวใจล้มเหลว เช่น การออกกำลังกายหนักเกินไป ระดับโพแทสเซียมหรือแมกนีเซียมในเลือดต่ำ ร่างกายขาดออกซิเจน

    ปัจจัยเสี่ยง

    ปัจจัยเสี่ยงหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน

    ภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันมักเกี่ยวข้องกับโรคหลอดเลือดหัวใจ จึงทำให้ปัจจัยเสี่ยงอาจคล้ายคลึงกัน ดังนี้

    • ประวัติสุขภาพเคยหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน หรือประวัติครอบครัวที่เคยเป็นโรคหัวใจ เช่น โรคหลอดเลือดหัวใจ จังหวะการเต้นของหัวใจผิดปกติ ภาวะหัวใจล้มเหลว หัวใจพิการแต่กำเนิด
    • คอเลสเตอรอลและความดันโลหิตสูง
    • โรคอ้วน
    • โรคเบาหวาน
    • โรคไตเรื้อรัง
    • อายุมากขึ้นเสี่ยงต่อหัวใจหยุดเต้นกะทันหัน
    • โภชนาการไม่สมดุล ร่างกายอาจขาดแมกนิเซียมและโพแทสเซียม
    • การสูบบุหรี่ การใช้ยาเสพติด

    การวินิจฉัยและการรักษา

    ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาคุณหมอทุกครั้งเพื่อรับทราบข้อมูลเพิ่มเติม

    การวินิจฉัยหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน

    การวินิจฉัยหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันเพื่อหาสาเหตุและช่วยป้องกันการเกิดซ้ำในอนาคต ดังนี้

    • การตรวจเลือด เพื่อตรวจดูระดับโพแทสเซียม แมกนีเซียม ฮอร์โมน และสารเคมีอื่น ๆ ที่อาจส่งผลต่อการทำงานของหัวใจ
    • ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (Electrocardiogram หรือ ECG) เพื่อตรวจจับรูปแบบการทำงานของไฟฟ้าที่ผิดปกติในหัวใจ โดยการติดอุปกรณ์ไว้ที่หน้าอก หรือแขนขา
    • การทดสอบด้วยภาพถ่าย เพื่อช่วยให้คุณหมอสามารถวินิจฉัยสาเหตุของหัวใจเต้นเฉียบพลันได้ตรงจุดมากขึ้น เช่น เอกซ์เรย์ทรวงอก การสแกนนิวเคลียร์ (Nuclear scan) การสวนหลอดเลือดหัวใจ (Coronary catheterization)

    การรักษาหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน

    เมื่อผู้ป่วยหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันต้องทำการรักษาทันทีเพื่อช่วยชีวิต ดังนี้

    • การทำ CPR เมื่อผู้ป่วยหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันการทำ CPR ทันที จะช่วยรักษาการไหลเวียนของเลือดที่มีออกซิเจนไปยังอวัยวะสำคัญของร่างกายได้
    • การกระตุ้นด้วยไฟฟ้า เป็นการรักษาภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ โดยการส่งไฟฟ้าผ่านผนังหน้าอกไปยังหัวใจ เพื่อทำให้หัวใจกลับมาเต้นในจังหวะปกติ
    • การรักษาระยะยาว คุณหมออาจแนะนำแนวทางการรักษาอื่น ๆ เพื่อป้องกันภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลันเกิดซ้ำอีก เช่น ใช้เครื่องกระตุ้นหัวใจอัตโนมัติ (AICD) การขยายหลอดเลือดหัวใจ การผ่าตัดทำทางเบี่ยงหลอดเลือดหัวใจ

    การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง

    การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเองเพื่อจัดการกับหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน

    การดูแลตัวเองเพื่อป้องกันหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน ดังนี้

    • รับประทานอาหารเพื่อสุขภาพที่ตรงตามโภชนาการ
    • ออกกำลังสม่ำเสมอ เพื่อรักษาน้ำหนักและไขมันให้สมดุล
    • จัดการกับความเครียด
    • งดสูบบุหรี่ เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และสารเสพติด
    • ตรวจร่างกายประจำปีอยู่เสมอ และตรวจคัดกรองโรคหัวใจ

    หมายเหตุ

    Hello Health Group ไม่ได้ให้คำแนะนำด้านการแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาโรคแต่อย่างใด

    ตรวจสอบข้อมูลทางการแพทย์โดย

    นายแพทย์สุรพงษ์ หล่อสมฤดี

    สุขภาพ · คณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่


    เขียนโดย ทัตพร อิสสรโชติ · แก้ไขล่าสุด 09/05/2022

    advertisement iconโฆษณา

    คุณได้รับประโยชน์จากบทความนี้หรือไม่?

    advertisement iconโฆษณา
    advertisement iconโฆษณา