อัลปราโซแลม (Alprazolam)

อัลปราโซแลม (Alprazolam) ใช้เพื่อรักษาโรควิตกกังวล และแพนิค เป็นยาในกลุ่มเบนโซไดอะซีปีน (benzodiazepines) ซึ่งส่งผลต่อสมอง และระบบประสาทส่วนกลาง

ข้อบ่งใช้

ยา อัลปราโซแลม ใช้สำหรับ

ยา อัลปราโซแลม (Alprazolam) ใช้เพื่อรักษาโรควิตกกังวล และแพนิค เป็นยาในกลุ่มเบนโซไดอะซีปีน (benzodiazepines) ซึ่งส่งผลต่อสมอง และระบบประสาทส่วนกลาง อีกทั้งยังกระตุ้นสารสื่อประสาทออกมา ที่เรียกว่า กาบา (GABA) ร่วม เพื่อให้สมองมีการทำงานที่ช้า หรือสงบลง ลดอาการวิตกกังวลจากการทำงานหนักของระบบประสาท

วิธีการใช้ยา อัลปราโซแลม

• รับประทานยาตามที่แพทย์กำหนด ขนาดยานั้นขึ้นอยู่กับอาการ ช่วงอายุ และการตอบสนองของสุขภาพต่อการรักษา
• อาจสามารถค่อย ๆ เพิ่มขนาดยาขึ้นจนกระทั่งยามีฤทธิ์ให้การรักษาได้
• หากมีการใช้ยานี้เป็นประจำ หรือใช้ในขนาดยาที่สูง บางกรณีอาจมีอาการถอนยา เช่น อาการชัก เป็นต้น ซึ่งเกิดขึ้นได้เมื่อคุณหยุดใช้ยาแบบฉับพลัน ดังนั้นเพื่อป้องกันอาการถอนยานี้ แพทย์จะสั่งให้คุณค่อย ๆ ลดขนาดยาลงทดแทน จนร่างกายคุณเริ่มปรับตัวได้ก่อนเลิกใช้ยา

โปรดแจ้งแพทย์ให้ทราบหากคุณมีอาการผิดปกติ และมิควรหารับประทาน หรือ เพิ่ม ลดขนาดยาเอง โดยไม่ได้รับการอนุญาต เพราะอาจทำให้ยาที่คุณกินนั้นไม่มีประสิทธิภาพในการรักษาได้

การเก็บรักษายา อัลปราโซแลม

• ยาอัลปราโซแลมควรเก็บที่อุณหภูมิห้อง และหลีกเลี่ยงแสงหรือความชื้น เพื่อป้องกันไม่ให้ตัวยาเกิดความเสียหาย
• ไม่ควรเก็บยานี้ในห้องน้ำ หรือช่องแช่แข็ง
• ไม่ควรทิ้งยาอัลปราโซแลมลงในชักโครก หรือในท่อระบายน้ำ เว้นแต่ได้รับคำแนะนำเช่นนั้น ควรกำจัดยาด้วยวิธีที่ถูกต้องเมื่อยาหมดอายุ หรือไม่มีความจำเป็นต้องใช้งาน โปรดสอบถามเภสัชกรเพิ่มเติม เกี่ยวกับวิธีการกำจัดยาที่ถูกต้อง
• เพื่อความปลอดภัยโปรดเก็บยาให้ห่างจากมือเด็ก และสัตว์เลี้ยง

ยาอัลปราโซแลมบางยี่ห้ออาจจะต้องเก็บรักษาแตกต่างกัน หากคุณมีข้อกังวล หรือข้อสงสัยเพิ่มเติม สามารถสอบถามได้จากเภสัชกร และแพทย์ผู้เชี่ยวชาญอีกครั้งได้ในทันที

ข้อควรระวังและคำเตือน

ข้อควรรู้ก่อนใช้ยา อัลปราโซแลม

ก่อนใช้ยาอัลปราโซแลม

ควรแจ้งแพทย์ หรือเภสัชกร ให้ทราบหากคุณมีอาการแพ้ยา อิทราโคนาโซล (Itraconazole) , คีโตโคนาโซล (Ketoconazole) รวมถึงยาในกลุ่มยา เบนโซไดอะซีปีน (Benzodiazepines) เช่น ลอราซีแพม (Lorazepam) , โคลนาซีแพม (Clonazepam) เป็นต้น และเพื่อเป็นการสร้างความปลอดภัยอีกขั้น โปรดระบุยาทางการแพทย์ สมุนไพร อาหารเสริมที่คุณกำลังใช้ รวมถึงสภาวะโรคประจำตัวให้แพทย์ทราบ โดยเฉพาะกับผู้ที่เป็นโรคต้อหิน และสตรีกำลังตั้งครรภ์

นอกจากนี้หากคุณอายุมากกว่า 65 ปี ควรใช้ยาอัลปราโซแลมในขนาดที่ต่ำ เนื่องจากยาในขนาดสูงอาจส่งผลอันตราย และอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่รุนแรง ที่สำคัญยาอัลปราโซแลมอาจทำให้ง่วงซึมได้ คุณจึงอาจจำเป็นต้องหลีกเลี่ยงการขับรถ หรือใช้เครื่องจักร เพราะอาจส่งผลให้คุณประสบกับอุบัติเหตุจนถึงแก่ชีวิตได้

ความปลอดภัยต่อการตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร

ยังไม่มีงานวิจัยที่น่าเชื่อถือเกี่ยวกับความเสี่ยงในสตรีตั้งครรภ์ที่ใช้ยานี้ในช่วงการตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร โปรดปรึกษาแพทย์เพื่อหาประโยชน์และความเสี่ยงก่อนการใช้ยานี้ คุณควรแจ้งแพทย์หากคุณกำลังตั้งครรภ์ หรือวางแผนที่จะตั้งครรภ์โดยเฉพาะในช่วงไตรมาสแรก เพราะอัลปราโซแลมอาจเป็นอันตรายต่อชีวิตของทารก

ผลข้างเคียง

ผลข้างเคียงของการใช้ยา อัลปราโซแลม

ผลข้างเคียงที่รุนแรงทั่วไป ที่สามารถพบได้มี ดังนี้

• ง่วงซึม วิงเวียน รู้สึกเหนื่อยหรือระคายเคือง
• มองเห็นไม่ชัด ปวดหัว ความทรงจำมีปัญหา
• นอนไม่หลับ
• บวมที่มือหรือเท้า
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง ขาดการทรงตัวหรือการเคลื่อนไหวอย่างสอดประสาน
• ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องผูก ท้องเสีย
• เหงื่อออกมากขึ้น ปากแห้ง จมูกอุดตัน
• น้ำหนักหรือความอยากอาหารเปลี่ยนแปลง สูญเสียความสนใจเรื่องเซ็กส์

แจ้งแพทย์ทราบ หรือขอเข้าคำปรึกษาในทันทีหากคุณมีผลข้างเคียงที่รุนแรง ดังต่อไปนี้

• มีอารมณ์หดหู่ มีความคิดที่จะฆ่าตัวตาย หรือทำร้ายตัวเอง
• มีพฤติกรรมที่อันตรายแบบผิดปกติ ความยับยั้งชั่งใจลดลง ไม่รู้สึกกลัวอันตราย
• สับสน อยู่ไม่สุข กระวนกระวาย ต่อต้าน เห็นภาพหลอน
• รู้สึกเหมือนจะหมดสติ
• ปัสสาวะน้อยกว่าปกติ หรือไม่ปัสสาวะเลย
• ปวดหน้าอก หัวใจเต้นเร็วหรืออกกระพือขึ้นลง
• ไม่สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อได้ สั่นเทา ชัก
• ดีซ่าน

ไม่ใช่ทุกคนจะเจอกับผลข้างเคียงเหล่านี้ และอาจจะมีอาการอย่างอื่นนอกเหนือจากที่กล่าวมาข้างต้น ถ้าคุณมีข้อสงสัยใด ๆ โปรดปรึกษาแพทย์ของคุณ

ปฏิกิริยาของยา

ปฏิกิริยากับยาอื่น

ยาอัลปราโซแลมอาจมีปฏิกิริยากับยาอื่น ๆ ที่คุณกำลังใช้ร่วมด้วย โดยอาจเปลี่ยนแปลงประสิทธิภาพการทำงานของยา หรือเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงได้ เพื่อหลีกเลี่ยงการมีปฏิกิริยาดังกล่าว ควรแจ้งรายชื่อยาทั้งหมดที่คุณใช้ให้แพทย์ทราบ ไม่ว่าจะเป็นยาที่ได้รับคำสั่งจากทางแพทย์ ยาที่หาซื้อเองโดยการจำหน่ายทางเภสัชกร และสมุนไพร อาหารเสริม เพื่อความปลอดภัยของคุณอย่าเริ่ม หยุด หรือเปลี่ยนปริมาณยา โดยยังไม่ได้รับความเห็นชอบจากแพทย์

ก่อนใช้ยาอัลปราโซแลม แจ้งแพทย์หากคุณใช้ยาที่ทำให้คุณง่วงนอน เช่น ยาแก้หวัด ยาแก้แพ้ ยากล่อมประสาท ยาแก้ปวดแบบเสพติด ยานอนหลับ ยาคลายกล้ามเนื้อ และยาสำหรับอาการชัก โรคซึมเศร้า หรือวิตกกังวล เป็นต้น เนื่องจากยาพวกนี้อาจเพิ่มอาการง่วงนอนที่เป็นผลมาจากการกินยาอัลปราโซแลมเข้าไปร่วม

ปฏิกิริยากับอาหารหรือแอลกอฮอล์

ยาอัลปราโซแลมอาจทำปฏิกิริยากับอาหารและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โดยจะปรับเปลี่ยนประสิทธิภาพการทำงานของยา หรือเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดผลข้างเคียงรุนแรงอื่นๆ โปรดปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ

ปฏิกิริยากับอาการโรคอื่น

ยาอัลปราโซแลมอาจส่งผลให้อาการโรคต่าง ๆ เหล่านี้ ของคุณแย่ลง เช่น โรคซึมเศร้า โรคลมชัก โรคปอด ต้อหิน โรคไต โรคตับ พร้อมส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา โปรดแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบถึงสภาวะโรคของคุณก่อนใช้ยาเสมอ

ขนาดยา

ข้อมูลนี้ไม่สามารถใช้แทนคำแนะนำจากแพทย์โดยตรง ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรของคุณก่อนที่จะใช้ยาอัลปราโซแลม

ขนาดยา อัลปราโซแลม สำหรับผู้ใหญ่

ขนาดยาสำหรับผู้ใหญ่เพื่อรักษาอาการวิตกกังวล เป็นยาที่มักมาในรูปแบบเม็ดออกฤทธิ์ทันที และเป็นยาเม็ดแบบแตกตัวโดยมีสารสกัดเข้มข้นสำหรับรับประทาน

• ขนาดยาเริ่มต้น : 0.25 ถึง 0.5 มก. รับประทานวันละ 3 ครั้ง อาจค่อย ๆ เพิ่มขนาดยาทุก ๆ 3 ถึง 4 วัน ไม่เกิน 1 มก. หรือเท่าที่จำเป็น
• ขนาดยาปกติ : 1 ถึง 10 มก. ต่อวัน โดยแบ่งรับประทาน
• ขนาดยาปกติ: อาจเพิ่มได้ถึงขนาดยาสูงสุด 4 มก. โดยแบ่งรับประทาน

ขนาดยาสำหรับผู้ใหญ่เพื่อมีอาการแพนิค (Panic Disorder) เป็นยาเม็ดแบบออกฤทธิ์ทันทีแบบแตกตัว

• ขนาดยาเริ่มต้น : 0.5 มก. รับประทานวันละ 3 ครั้ง อาจค่อย ๆ เพิ่มขนาดยาทุก ๆ 3 ถึง 4 วัน ไม่เกิน 1 มก. หรือเท่าที่จำเป็น
• ขนาดยาปกติ : 1 ถึง 10 มก. ต่อวัน โดยแบ่งรับประทาน
• ขนาดยาโดยเฉลี่ย : 5 ถึง 6 มก. ต่อวัน แบ่งรับประทาน

ขนาดยาเม็ดออกฤทธิ์นาน

• ขนาดยาเริ่มต้น : 0.5 มก. ถึง 1 มก. รับประทานวันละครั้ง อาจค่อยๆ เพิ่มขนาดยาทุก ๆ 3 ถึง 4 วัน ไม่เกิน 1 มก. หรือเท่าที่จำเป็น
• ขนาดยาปกติ : 1 ถึง 10 มก. ต่อวัน โดยแบ่งรับประทาน
• ขนาดยาปกติ : 1 ถึง 10 มก. ต่อวัน วันละครั้ง
• ขนาดยาโดยเฉลี่ย : 3 ถึง 6 มก. วันละครั้ง

ขนาดยาสำหรับผู้ใหญ่เพื่อรักษาโรคซึมเศร้า

• ขนาดยาเริ่มต้น: 0.5 มก. รับประทานวันละ 3 ครั้ง อาจค่อย ๆ เพิ่มขนาดยาทุก ๆ 3 ถึง 4 วัน ไม่เกิน 1 มก. หรือเท่าที่จำเป็น
• ขนาดยาปกติ : 1 ถึง 10 มก. ต่อวัน โดยแบ่งรับประทาน
• ขนาดยาเฉลี่ย : มีงานวิจัยเรื่องการใช้ยาอัลปราโซแลม เพื่อรักษาโรคซึมเศร้ารายงานว่าค่าเฉลี่ยของขนาดยาที่มีประสิทธิภาพคือ 3 มก. แบ่งรับประทานทุกวัน
• ขนาดยาสูงสุด : มีงานวิจัยเรื่องการใช้ยาอัลปราโซแลม เพื่อรักษาโรคซึมเศร้ารายงานว่ามีการใช้ยาที่ขนาดสูงสุดคือ 4.5 มก. แบ่งรับประทานทุกวัน

ขนาดยา อัลปราโซแลม สำหรับเด็ก

ยังไม่มีการจัดขนาดยาสำหรับเด็กโดยเฉพาะ ดังนั้น การใช้ยากับเด็กจึงอาจยังไม่ปลอดภัย ควรปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกร เพื่อทำความเข้าใจกับตัวยาก่อนการใช้งาน

รูปแบบของยา

ความแรงและรูปแบบของยามีดังนี้คือ ยาเม็ดแบบออกฤทธิ์นาน 0.5 มก. 1 มก. 2 มก. 3 มก.

กรณีฉุกเฉินหรือใช้ยาเกินขนาด

หากเกิดเหตุฉุกเฉิน หรือใช้ยาเกินขนาด ควรแจ้งเหตุฉุกเฉินหรือนำส่งโรงพยาบาลใกล้บ้านโดยทันที

อาการของการใช้ยาเกินขนาดมีดังนี้

• ง่วงซึม
• สับสน
• มีปัญหาเรื่องการเคลื่อนไหวอย่างสอดประสาน
• หมดสติ

กรณีลืมใช้ยา

หากคุณลืมรับประทานยาควรรีบรับประทานทันทีที่นึกได้ หรือถ้าหากใกล้ถึงเวลารับประทานยาครั้งต่อไป ให้ข้ามรอบไปรับประทานยาตามตารางปกติได้เลย ไม่ควรเพิ่มปริมาณยา