สิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับ ท่อน้ำตาอุดตัน ทารก

ท่อน้ำตาอุดตัน ทารก อาจเกิดขึ้นจากปัญหาด้านพัฒนาการของท่อน้ำตา ความผิดปกติของกระดูกจมูก หรือการติดเชื้อในบริเวณใกล้เคียง เช่น จมูกติดเชื้อ เยื่อบุตาอักเสบ ทำให้มีน้ำตาไหลมาก แสบระคายเคืองตา และอาจส่งผลกระทบต่อการมองเห็น ดังนั้น หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตพบอาการดังกล่าว ควรพาลูกเข้ารับการรักษาในทันที

การสร้างน้ำตา

ดวงตาเคลือบด้วยน้ำตา (tear film) ที่มีอยู่ 3 ชั้น เพื่อเป็นการชะล้างฝุ่นละอองและเศษผงต่าง ๆ โดยแต่ละชั้น มีดังนี้

ในภาวะปกติ น้ำตามีการระบายลงผ่านทางรูเปิดของท่อน้ำตา (puncta และ canaliculi) ซึ่งอยู่บริเวณเปลือกตาด้านหัวตาทั้งบนและล่าง จากนั้นจะต่อไปยังถุงน้ำตา (tear sac) แล้วค่อยไหลผ่านช่องที่เรียกว่า ท่อน้ำตา (tear duct หรือ nasolacrimal duct) ไปเปิดในช่องจมูกและลงคอไป หากน้ำตาไม่สามารถระบายออกได้ทางระบบท่อดังกล่าว ผู้ป่วยอาจมีภาวะท่อน้ำตาอุดตัน ถึงแม้ว่าภาวะดังกล่าวสามารถเกิดขึ้นได้ในทุกช่วงอายุ แต่ก็พบได้บ่อยที่สุดในทารกแรกคลอด

สาเหตุของ ท่อน้ำตาอุดตัน ใน ทารก

• สาเหตุที่พบได้มากที่สุด คือ พัฒนาการตามปกติและการเปิดออกของท่อน้ำตาที่ช้าลง เนื่องจากทารกแรกเกิดจำนวน 1 ใน 20 รายมีท่อน้ำตาที่เนื้อเยื่อยังไม่สามารถเปิดออกได้
• กระดูกจมูกที่ผิดตำแหน่งหรือโค้งงอ (ซึ่งพบได้น้อย) ทำให้ท่อน้ำตาไม่สามารถเปิดออกได้
• การติดเชื้อต่าง ๆ เช่น เยื่อบุตาอักเสบ (conjunctivitis) หรือจมูกติดเชื้อ (nose infection) เรื้อรัง
• ระบบท่อน้ำตาที่ตีบตัน

ภาวะท่อน้ำตาอุดตันในทารก ก่อให้เกิดอาการอย่างไร

โดยทั่วไป ทารกมักเริ่มมีอาการภายใน 1 เดือนหลังคลอด อาการเหล่านั้น ได้แก่

การรักษา ท่อน้ำตาอุดตัน ทารก

ภาวะท่อน้ำตาอุดตันในทารก สามารถหายไปได้เอง ราวร้อยละ 90 จะหายภายในอายุ 1 ปี อย่างไรก็ดี การดูแลรักษาเพื่อให้หาย และไม่เกิดภาวะแทรกซ้อน สามารถทำได้ ดังนี้

• ทำความสะอาดดวงตาเบา ๆ ด้วยสำลีก้อนหรือผ้าสำหรับเช็ดที่นุ่มและอุ่นให้สะอาด เมื่อมีคราบขี้ตาติดอยู่บริเวณหนังตา
• นวดถุงน้ำตา หลังจากล้างมือให้สะอาด ผู้ปกครองใช้นิ้วแรงกดบริเวณหัวตา (มุมตาด้านใน) เพื่อรีดน้ำตาที่สะสมอยู่ในถุง
• ยาปฏิชีวนะหยอดตา (antibiotic eye drop) ใช้เมื่อมีการมีการติดเชื้อ คือมีขี้ตา หรือหนองสีเหลือง
• ล้างมือให้สะอาดเสมอ ทั้งก่อนและหลังสัมผัสบริเวณดวงตา

หากเด็กอายุ 1 ขวบแล้ว ภาวะท่อน้ำตาอุดตันยังไม่หาย คุณหมออาจแนะนำให้รักษาด้วยการแยงท่อน้ำตา ซึ่งส่วนมากจะทำโดยการดมยาสลบ ดังนั้น หากบุตรหลานของท่านมีภาวะนี้ ควรพยายามนวดหัวตาตามที่คุณหมอแนะนำ จะได้ไม่ต้องถึงขั้นรักษาด้วยการแยงท่อน้ำตา