ภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ (Sleep Apnea)

หากคุณลองสังเกตตนเองแล้วพบว่าคุณนั้นเริ่มมีพฤติกรรมการนอนหลับที่เปลี่ยนไป เช่น การพักผ่อนไม่เพียงพอ ชอบสะดุ้งตื่นขึ้นมากลางดึกเป็นช่วง ๆ หรืออาจได้ยินมาจากคนรอบข้างถึงเสียงกรนที่ดังจนเกินไป คุณอาจจำเป็นต้องขอเข้ารับการวินิจฉัยโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพราะนั่นอาจเป็นสัญญาณเตือนแรกเริ่มของการเกิด ภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ (Sleep Apnea) ก็เป็นได้

คำจำกัดความ

ภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ คืออะไร

ภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ (Sleep Apnea) เป็นความผิดปกติเกี่ยวกับการนอนประเภทหนึ่ง ซึ่งการหายใจถูกขัดขวางเป็นช่วงๆ ในระหว่างนอนหลับ ผู้ที่มีภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ อาจส่งผลกระทบต่อสมอง สมองอาจไม่ได้รับออกซิเจนที่เพียงพอ และได้รับผลกระทบจากคุณภาพการนอนที่ไม่ดี ทำให้รู้สึกเหนื่อยระหว่างวัน

ภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับมี 2 ประเภทหลัก ได้แก่

ภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ พบได้บ่อยเพียงใด 

ภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับพบได้บ่อยมาก มักเกิดขึ้นในผู้ชายได้มากกว่าผู้หญิง ประมาณผู้ชาย 2-3 คนต่อผู้หญิง 1 คน สามารถส่งผลต่อผู้ป่วยได้ทุกวัยแต่เกิดขึ้นได้มากกว่าในผู้ใหญ่ในช่วงอายุกลางคน สามารถจัดการได้โดยลดความเสี่ยง โปรดปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

อาการ

อาการของ ภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ

อาการทั่วไปของภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ ได้แก่

• กรนเสียงดัง
• ผู้อื่นสังเกตเห็นการหยุดหายใจเป็นช่วงๆ ได้
• มีอาการตื่นนอนเป็นช่วงๆ ร่วมกับหายใจลำบาก
• ตื่นนอนโดยมีอาการปากแห้งหรือเจ็บคอ
• ปวดศีรษะในตอนเช้า
• นอนหลับยาก (Insomnia)
• ง่วงนอนมากในตอนกลางวัน (Hypersomnia)
• มีปัญหาในการทำสมาธิ
• กระสับกระส่าย

อาจมีอาการบางประการที่ไม่ได้กล่าวถึงข้างต้น หากคุณมีข้อกังวลใดๆ เกี่ยวกับอาการหนึ่ง โปรดปรึกษาแพทย์ที่ทำการรักษา

ควรไปพบหมอเมื่อใด

คุณควรไปพบหมอหากมีอาการใดๆ ดังต่อไปนี้

• กรนเสียงดังซึ่งสามารถรบกวนการนอนของผู้อื่นหรือของตนเอง
• หายใจลำบาก หายใจติดขัด หรือสำลักซึ่งทำให้ตื่นนอน
• หยุดหายใจเป็นช่วงในระหว่างนอนหลับ
• มีอาการง่วงซึมมากในตอนกลางวัน
• อ่อนเพลีย ง่วงนอน กระสับกระส่าย

สาเหตุ

สาเหตุของ ภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ

สาเหตุของภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับชนิดอุดกั้นและ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ เกิดจากความผิดปกติของการสั่งงานของสมอง ซึ่งจะมีความแตกต่างกันออกไปดังต่อไปนี้

• สำหรับภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับชนิดอุดกั้น เมื่อกล้ามเนื้อที่คอด้านหลังหย่อนลง ทำให้ทางเดินอากาศแคบลงและปิดทางเดินหายใจ จึงอาจทำให้ออกซิเจนในร่างกายลดลง รู้สึกได้ถึงการไม่สามารถหายใจได้และสมองทำให้ผู้ป่วยรู้สึกตัวเพื่อเปิดทางเดินหายใจ การรู้สึกตัวนี้เกิดขึ้นในช่วงเวลาสั้นมากเสียจนผู้ป่วยมักจำไม่ได้
• สำหรับภาวะหยุดหายใจขณะหลับเนื่องความผิดปกติของการสั่งงานของสมอง สมองของผู้ป่วยไม่สามารถส่งสัญญาณไปยังกล้ามเนื้อที่หายใจได้ ทำให้กล้ามเนื้อไม่หายใจเป็นเวลาสั้น ผู้ป่วยอาจรู้สึกตัวจากการหายใจลำบากหรือพยายามนอนหลับหรือนอนหลับได้ยาก

ปัจจัยเสี่ยง

ปัจจัยเสี่ยงของ ภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ

มีปัจจัยเสี่ยงหลายประการสำหรับภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ เช่น

ภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับชนิดอุดกั้น

• เพศชาย
• มีน้ำหนักมาก
• มีอายุมากกว่า 40 ปี
• มีความยาวรอบคอมาก มีความยาว 17 นิ้วหรือมากกว่าในผู้ชาย และ 16 นิ้วหรือมากกว่าในผู้หญิง
• มีต่อมทอนซิลโต ลิ้นโต หรือกระดูกขากรรไกรเล็ก
• มีประวัติครอบครัวมีภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ
• กรดไหลย้อน (Gastroesophageal Reflux หรือ GERD)
• การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ยาระงับประสาท (sedatives) หรือยากล่อมประสาท (tranquilizers)
• การสูบบุหรี่
• มีอาการคัดจมูก

ภาวะหยุดหายใจขณะหลับเนื่องความผิดปกติของการสั่งงานของสมอง

• อยู่ในวัยกลางคนหรือมากกว่า
• ความผิดปกติเกี่ยวกับหัวใจ
• ใช้ยาแก้ปวดที่มีสารเสพติด เช่น เมทาโดน (methadone)
• โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke)

การวินิจฉัยและการรักษาโรค

ข้อมูลที่นำเสนอมิได้ใช้แทนข้อแนะนำทางการแพทย์ ให้ปรึกษาแพทย์เสมอสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ

การตรวจเพื่อตรวจหาภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ ได้แก่

• การตรวจวินิจฉัยความผิดปกติระหว่างการนอนหลับ (Nocturnal Polysomnography)
• การตรวจการนอนหลับที่บ้าน (Home Sleep Tests) เป็นการวัดอัตราการเต้นของหัวใจ ระดับออกซิเจนในเลือด อากาศที่หายใจ และรูปแบบการหายใจ

การรักษาภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ

การรักษาภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับชนิดอุดกั้น ได้แก่

• วิธีการใช้เครื่องอัดอากาศอย่างบวกต่อเนื่อง (Continuous Positive Airway Pressure (CPAP)) เป็นการใช้เครื่องมือเพื่อปล่อยแรงดันอากาศผ่านทางหน้ากากที่วางลงบนจมูกของผู้ป่วยในขณะนอนหลับ
• วิธีการใช้เครื่องอัดอากาศอย่างบวกสองระดับ (Bilevel Positive Airway Pressure (BiPAP) เป็นการใช้เครื่องมือที่คล้ายกับเครื่องมือ CPAP แต่ส่งผ่านแรงดันอากาศที่มากกว่าเมื่อหายใจเข้าและส่งผ่านแรงดันอากาศที่น้อยกว่าเมื่อหายใจออก
• วิธี Expiratory Positive Airway Pressure (EPAP) เป็นการใช้เครื่องมือขนาดเล็กและใช้ครั้งเดียวก่อนเข้านอนที่ทำให้หายใจเข้าได้คล่อง แต่เมื่อหายใจออก อากาศต้องผ่านรูขนาดเล็กในลิ้นเปิดปิด
• เครื่องมือที่ใช้ทางปาก เป็นการใช้เครื่องมือที่ใช้ทางปากเพื่อทำให้ลำคอเปิด เครื่องมือที่ใช้ทางปากอาจใช้งานได้ง่ายกว่าเครื่องมือ CAPA
• การผ่าตัด ใช้หลังจากการรักษาอื่นๆ ไม่ได้ผล ได้แก่ การผ่าตัดนำเนื้อเยื่อออก ซึ่งเนื้อเยื่อถูกนำออกไปจากด้านหลังของปากและส่วนบนของลำคอของผู้ป่วย มักมีการผ่าตัดนำต่อมทอนซิลและต่อมอะดีนอยด์ (Adenoids) ออกด้วย
• การปรับตำแหน่งขากรรไกร (Jaw Repositioning)
• การติดตั้งแท่งพลาสติกเข้ากับเพดานอ่อนหลังจากได้รับยาชาแล้ว
• การสร้างทางเดินอากาศใหม่ โดยการเจาะคอ (Tracheostomy) โดยใส่หลอดโลหะหรือพลาสติก
• การผ่าตัดจมูกเพื่อนำติ่งเนื้อเมือกจมูกออกหรือการทำให้ผนังกั้นระหว่างมูกตรงขึ้น
• การผ่าตัดเพื่อลดน้ำหนัก

การรักษาสำหรับภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับเนื่องความผิดปกติของการสั่งงานของสมอง มีดังต่อไปนี้

• การรักษาสำหรับภาวะทางสุขภาพที่เกี่ยวข้องกัน ซึ่งได้แก่ ความผิดปกติเกี่ยวกับหัวใจหรือกล้ามเนื้อและประสาท (Heart or Neuromuscular Disorders) ที่อาจทำให้เกิดภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ
• การใช้ออกซิเจนเสริมเสริมในขณะนอนหลับ
• การใช้เครื่องช่วยหายใจแบบ Adaptive Servo-Ventilation (ASV) เป็นการใช้เครื่องช่วยหายใจที่ทำให้รูปแบบการหายใจของผู้ป่วยเป็นปกติและป้องกันการหยุดหายใจ
• วิธีการใช้เครื่องอัดอากาศอย่างบวกต่อเนื่อง
• วิธีการใช้เครื่องอัดอากาศอย่างบวกสองระดับ

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยา

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตัวเองเพื่อรับมือกับภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการปฏิบัติตนขั้นพื้นฐานดังต่อไปนี้อาจช่วยให้คุณจัดการภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับได้

• ลดน้ำหนักส่วนเกิน
• ออกกำลังกาย
• หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และยาบางชนิด เช่น

  ยากล่อมประสาท (Tranquilizers) และยานอนหลับ (Sleeping Pills)

• นอนตะแคงหรือนอนคว่ำแทนการนอนหงาย
• รักษาให้ช่องจมูกเปิดในตอนกลางคืน
• เลิกสูบบุหรี่

หากคุณมีข้อสงสัยใด ๆ เพิ่มเติมเกี่ยวกับการรับมือ หรือวิธีแก้ไขปัญหาของภาวะหยุดหายใจขณะหลับ โปรดเข้าขอรับคำปรึกษาจากแพทย์เพื่อให้เกิดความเข้าใจตามความเหมาะสมต่ออาการที่คุณประสบได้ในทันที