โรคไข้ละอองฟาง หรือ ไข้ละอองฟาง (Hay fever) หรือ จมูกอักเสบภูมิแพ้ (allergic rhinitis) เกิดขึ้นเนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย ทำปฏิกิริยากับสารก่อภูมิแพ้ เช่น เกสรดอกไม้ ไรฝุ่น หรือขนสัตว์ เมื่อสูดสารก่อภูมิแพ้เหล่านี้เข้าไป เซลล์ที่เรียงตัวกันในผนังโพรงจมูก จะปล่อยสารฮีสตามีนและสารอื่นๆ ที่ทำให้เกิดอาการตาแดง คันจมูก และจาม
[embed-health-tool-bmi]
สาเหตุและอาการของ ไข้ละอองฟาง
ไข้ละอองฟางเป็นโรคทั่วไป ที่เกิดกับประชากรร้อยละ 15 ตั้งแต่เด็กจนถึงผู้ใหญ่ โรคนี้จะเกิดบ่อยขึ้นกับผู้ที่เป็นโรคหอบหืด (Asthma) หรือ ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง (dermatitis) และมักจะเกิดกับผู้ที่มีญาติเป็นโรคภูมิแพ้ อาการของไข้ละอองฟางอาจเกิดขึ้นฉับพลัน และทุเลาลงได้ทุกเมื่อ อาจเกิดในบางฤดูกาลหรือตลอดทั้งปี
สาเหตุทั่วไปของ โรคไข้ละอองฟาง คือ ละอองหญ้าหรือสปอร์เชื้อรา นอกจากนี้ แมลง ฝุ่นในบ้านหรือขนสัตว์ ก็อาจทำให้เกิดอาการนี้ได้ตลอดทั้งปี เมื่อหายใจเอาฝุ่นในอากาศเข้าไป ร่างกายจะทำปฏิกิริยาโดยการหลั่งสารเคมี ที่เรียกว่า ฮีสตามีน (histamine)
ฮีสตามีน ทำให้เกิดอาการโดยทั่วไป ที่เกี่ยวข้องกับ โรคไข้ละอองฟาง สารนี้จะทำให้เซลล์ที่เรียงกันบริเวณตา ขนตา จมูกและโพรงอากาศข้างจมูกขยายตัว อาการอื่นๆ ที่เกิดขึ้นได้แก่ คัดจมูก น้ำมูกไหล คันตา คันจมูก และคันลำคอ รวมทั้งอาการอื่นๆ เช่น ปวดหัว ไอ หายใจจามรุนแรงและต่อเนื่อง มีเสียงวี้ดแทรกขณะหายใจ นอนหลับยาก
วิธีการจัดการกับไข้ละอองฟาง
หากคุณคิดว่ามีอาการแพ้และกังวลว่าจะเป็น โรคไข้ละอองฟาง คุณควรพบหมอ เพื่อทำการทดสอบอาการแพ้ การระบุสารก่อภูมิแพ้เป็นสิ่งที่สำคัญ เพื่อรับรู้ถึงอาการที่สารนั้นส่งผลกระทบต่อคุณ ผู้เชี่ยวชาญที่ดูแลคุณจะพิจารณาจากประวัติการรักษา และตรวจร่างกายเพื่อวินิจฉัยอาการภูมิแพ้ที่คุณเป็น ผู้ป่วยภูมิแพ้เกือบทุกคนจะเกิดอาการแพ้ละอองหญ้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อถึงช่วงเวลาเปลี่ยนฤดูกาล
หากอาการภูมิแพ้ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตคุณมากเกินไป คุณอาจต้องเข้าปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางด้านโรคภูมิแพ้ เพื่อทำการตรวจทดสอบอาการแพ้ และตรวจหาสารก่อภูมิแพ้ที่ส่งผลกระทบต่อคุณมากที่สุด ซึ่งจะทำให้คุณรับมือได้หากมีความเสี่ยงของ โรคไข้ละอองฟาง
- สารก่อภูมิแพ้หลายชนิดปะปนอยู่ในอากาศ ในช่วงเวลาต่างๆ ตลอดทั้งปี หากสารก่อภูมิแพ้ที่คุณแพ้นั้น ปะปนอยู่ในอากาศหลายช่วงเวลา คุณอาจต้องประสบกับอาการภูมิแพ้อย่างต่อเนื่อง หลายครั้งตลอดปีตามฤดูกาล
- สำหรับ โรคไข้ละอองฟางนั้น เมื่อสภาพอากาศเริ่มเปลี่ยน และมีสารก่อภูมิแพ้ที่ส่งผลกระทบต่อคุณเพิ่มมากขึ้นในอากาศ อาการภูมิแพ้จะเริ่มจากส่งสัญญาณต่างๆ เช่น จาม ระคายเคืองตาและโพรงจมูก คุณสามารถทำให้อาการภูมิแพ้ทุเลาได้ โดยหลีกเลี่ยงการออกไปในบริเวณที่มีปริมาณของสารก่อภูมิแพ้น้อย ควรอยู่ในที่ร่มในช่วงเช้า เนื่องจากปริมาณเกสรและฝุ่นจะมีมากกว่าในช่วงก่อนเที่ยงวัน
- ควรหลีกเลี่ยงการอยู่ในบริเวณที่เป็นสนามหญ้าเป็นเวลานาน รวมถึงการเล่นกีฬา เพราะอาจทำให้เกิดอาการแพ้ได้ อย่าให้ละอองเกสรหรือฝุ่นเข้าบ้าน แม้ว่าสารก่อภูมิแพ้เหล่านี้จะไม่ได้ติดกับร่างกาย แต่ไรฝุ่นและละอองเกสรสามารถเข้ามาในบ้านโดยติดมากับเสื้อผ้า ผิวหนัง ผม และสัตว์เลี้ยง
- แพทย์แนะนำให้ถอดเสื้อคลุมและรองเท้าก่อนเข้าบ้าน และควรล้างมือ จมูกและตาอย่างถูกต้อง ไม่ควรสวมเสื้อผ้าที่มีละอองฝุ่นจากนอกบ้าน เนื่องจากสารภูมิแพ้นี้ยังคงติดอยู่กับเสื้อผ้า คุณยังควรระวังในการเลือกชนิดของดอกไม้หากต้องการตกแต่งบ้าน
- ในการป้องกันการกำเริบของอาการภูมิแพ้ คุณควรหามาตรการในการป้องกัน หรืออาจใช้ยาบางชนิดเพื่อบรรเทาอาการภูมิแพ้ของ โรคไข้ละอองฟาง
