เราทุกคนต่างก็มีช่วงเวลาที่อ่อนเพลีย หรือไร้พลังวังชา เวลาที่เราอยากจะนอนแผ่ลงบนโซฟาทันทีที่กลับถึงบ้าน หรือแม้แต่จะฟุบหลับที่โต๊ะทำงานตั้งแต่ยังไม่เลิกงานด้วยซ้ำ แต่ความอ่อนเพลียที่ต่อเนื่องยาวนาน อาจไม่ใช่แค่ความเหนื่อยอ่อนธรรมดาๆ หากอาจมีปัญหาอื่นซ่อนอยู่ และสำหรับผู้ชาย มีสาเหตุบางอย่างโดยเฉพาะที่ทำให้เกิดอาการอ่อนเพลียเช่นนี้ อย่างเช่น ปัญหาเทสโทสเตอโรนต่ำ รวมถึงปัญหาอื่นๆ บางอย่างดังต่อไปนี้

ปัญหาเทสโทสเตอโรนต่ำ

เทสโทสเตอโรนเป็นฮอร์โมนที่ทำงานอย่างหนักในร่างกายของผู้ชาย ทั้งการรักษาความแข็งแรงของกระดูกและกล้ามเนื้อ ไปจนถึงเรื่องของสุขภาพทางเพศและอื่นๆ ผู้ชายจะค่อยๆ สร้างเทสโทสเตอโรนน้อยลงเมื่ออายุมากขึ้น และการลดลงของเทสโทสเตอโรนจนอยู่ในระดับต่ำเกินไป อาจก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพหลายอย่างในผู้ชาย ทั้งแรงขับทางเพศที่ลดลง ปัญหาการไม่แข็งตัวของอวัยวะเพศ ไขมันในร่างกายเพิ่มขึ้น ไปจนถึงปัญหาการนอน ปัญหาทางจิตใจ รวมถึงปัญหาของความอ่อนเปลี้ยเพลียแรงแบบเรื้อรังด้วย

การวินิจฉัยระดับเทสโทสเตอโรนต่ำ ต้องมีการตรวจเลือดหลายครั้ง เพื่อที่จะยืนยันถึงปัญหาเทสโทสเตอโรนต่ำ จากนั้น แพทย์จะพูดคุยถึงทางเลือกในการรักษาอาการนี้กับคุณ เทสโทสเตอโรนต่ำอาจเกิดจากปัญหาสุขภาพอื่นๆ ได้ เพราะฉะนั้นแพทย์อาจตรวจดูให้แน่ใจว่า คุณมีปัญหาสุขภาพอื่นที่อาจทำให้เทสโทสเตอโรนต่ำหรือไม่ และการจัดการกับปัญหาสุขภาพนั้นก็อาจช่วยแก้ปัญหาเรื่องเทสโทสเตอโรนให้คุณได้ หรือในบางกรณีที่เหมาะสม แพทย์อาจแนะนำให้คุณใช้วิธีบำบัดด้วยการให้เทสโทสเตอโรนทดแทน ซึ่งหากอาการอ่อนเพลียของคุณเกิดมาจากเทสโทสเตอโรนต่ำ คุณก็จะรู้สึกดีขึ้นเมื่อได้รับฮอร์โมนทดแทน

ปัญหาไทรอยด์

ภาวะขาดไทรอยด์ (Hypothyroidism) หรือการมีระดับฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำ สามารถทำให้ระดับพลังงานของคุณลดต่ำลงตามไปด้วย ภาวะนี้อาจเกิดจากโรคภูมิคุ้มกันต่อต้านตัวเอง ที่ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันของคุณโจมตีไทรอยด์ของคุณเอง อาการนี้พบบ่อยในผู้หญิง แต่ก็สามารถเกิดในผู้ชายได้เช่นกัน โดยนอกจากจะทำให้เกิดความอ่อนเพลียเรื้อรังแล้ว ยังอาจมีอาการอื่นๆ ด้วย เช่น ท้องผูก น้ำหนักขึ้น ปวดกล้ามเนื้อ ผิวแห้ง ผมบาง และอาการซึมเศร้า

ภาวะขาดไทรอยด์ยังสามารถทำให้ระดับเทสโทสเตอโรนลดต่ำลงได้เช่นกัน ซึ่งถ้ามีอาการทั้งสองอย่างนี้ ก็แน่นอนว่าคุณจะต้องรู้สึกอ่อนเพลียอย่างต่อเนื่อง ในกรณีนี้ การรักษาภาวะขาดไทรอยด์ จะทำให้ระดับเทสโทสเตอโรนดีขึ้นได้ด้วย

ปัญหาการนอน

อาการอ่อนเพลียของคุณอาจมาจากการนอนไม่พอ หรือคุณภาพการนอนที่ไม่ดีพอ คุณอาจรู้สึกอ่อนเพลีย ถ้าคุณมีนิสัยการนอนที่ไม่ดี เช่น นอนดึก หรืออดนอนบ่อยๆ หรืออาจเกิดมาจากภาวะผิดปกติในการนอน เช่น อาการหยุดหายใจขณะหลับเป็นสาเหตุที่พบบ่อยของความอ่อนเพลีย เนื่องมาจากทำให้คุณภาพการนอนต่ำ เพราะการขาดออกซิเจนเป็นระยะตลอดคืน หรืออาการขาอยู่ไม่สุข (Restless Leg Syndrome) เป็นอีกโรคหนึ่งที่ทำให้คุณภาพการนอนต่ำ และเกิดเป็นอาการอ่อนเพลียตลอดวัน

โรคซึมเศร้า

สถาบันสุขภาพจิตแห่งช่าติของสหรัฐฯ รายงานว่ามีผู้ชายมากถึงหกล้านคนที่เป็นโรคซึมเศร้าในแต่ละปี โรคซึมเศร้าเป็นอาการทั้งทางจิตใจและทางร่างกาย ที่สามารถเกิดขึ้นกับใครก็ได้ อาการของโรคซึมเศร้าก็อย่างเช่น รู้สึกเศร้า ว่างเปล่า หมดหวัง ไม่สนใจความเป็นไปในโลก ไม่มีสมาธิ มีปัญหาการนอนหลับ พลังงานลดลง น้ำหนักเปลี่ยนแปลง และอาการอ่อนเพลียตลอดเวลา ก็เป็นหนึ่งในอาการของโรคซึมเศร้าได้เช่นกัน แต่โรคนี้สามารถรักษาได้ การปรึกษาจิตแพทย์และการกินยาสามารถรักษาอาการได้อย่างมีประสิทธิภาพ โรคซึมเศร้าหากปล่อยไว้โดยไม่รักษาอาจทำให้เกิดความคิดที่จะทำร้ายตัวเองหรือฆ่าตัวตายได้

ขาดธาตุเหล็ก

โรคโลหิตจางเนื่องจากขาดธาตุเหล็กมักพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย แต่โรคโลหิตจางทุกประเภทล้วนแต่ทำให้เกิดภาวะอ่อนเพลีย และไม่มีพลังวังชาอย่างต่อเนื่องได้ทั้งสิ้น ระดับธาตุเหล็กต่ำในผู้ชาย อาจเกิดมาจากการกินอาหารมังสวิรัติที่ไม่สมดุล การบริจาคเลือดบ่อยเกินไป หรืออาการมีอาการเลือดออกภายใน เช่น ที่กระเพาะอาหารหรือลำไส้ สาเหตุอื่นของโรคโลหิตจางได้แก่การขาดวิตามินเช่น วิตามินบี 12 หรือโฟเลต

การกินยา

ยาบางชนิดสามารถทำให้เกิดอาการอ่อนเพลียได้ ไม่ว่าจะเป็นยาแก้ปวด ยาโรคหัวใจ ยาลดความดันโลหิต ยาต้านอาการซึมเศร้าบางประเภท ยาต้านฮิสตามีน หรือยาแก้ไอบางอย่าง อาการอ่อนเพลียยังอาจเกิดจากการบริโภคคาเฟอีมากเกินไป การติดแอกอฮอล์ และการติดยาเสพติด

การกินอาหารไม่ดีและขาดการออกกำลังกาย

อาการอ่อนเพลียยังอาจเป็นผลมาจากการกินอาหารไม่ดี และการขาดการออกกำลังกายก็เป็นได้ ถึงแม้การออกกำลังกายจะเป็นสิ่งสุดท้ายที่คุณอยากทำ เวลาที่ไม่ค่อยมีเรี่ยวแรง แต่การทำให้โลหิตสูบฉีดด้วยการเดินแค่ 30 นาที อย่างน้อยสัปดาห์ละห้าวัน จะทำให้คุณรู้สึกสดชื่นและมีพลังวังชาขึ้น รวมทั้งทำให้การนอนหลับดีขึ้นด้วย

การเปลี่ยนมากินอาหารมื้อเล็กๆ ตลอดวัน ก็จะเป็นการให้พลังงานแก่ร่างกายอย่างต่อเนื่อง เพื่อช่วยต่อสู้กับอาการอ่อนเพลีย เลือกอาหารที่อุดมด้วยผัก ผลไม้ ธัญพืช เนื้อสัตว์ไร้ไขมัน และดื่มน้ำเยอะๆ พยายามหลีกเลี่ยงอาหารไขมันสูง อาการที่ผ่านกระบวนการ และน้ำอัดลม เพราะอาหารพวกนี้อาจทำให้ให้พลังงานพุ่งขึ้นสูง แล้วตกลงมาอย่างรวดเร็วที่ส่งผลให้เกิดอาการอ่อ่นเพลียได้

หาความช่วยเหลือเมื่อจำเป็น

เราทุกคนต่างก็เจออาการอ่อนเพลียไม่มีพลังวังชาเป็นครั้งครา ส่วนใหญ่แล้วก็มักจะไม่มีอะไรต้องกังวล แต่ถ้าอาการอ่อนเพลียของคุณไม่หายไป ทั้งที่ปรับการกินอาหาร การออกกำลังกาย และการนอนหลับ หรือยิ่งอ่อนเพลียหนักขึ้น คุณก็ควรปรึกษาผู้ให้บริการด้านสุขภาพ เพื่อที่จะหาสาเหตุที่แท้จริง และวิธีการรักษาต่อไป