ประจำเดือนสีน้ำตาล เป็นภาวะปกติที่เกิดจากเลือดเก่าที่ค้างอยู่ในมดลูกเป็นเวลานาน ทำปฏิกิริยากับออกซิเจนทำให้เกิดการเปลี่ยนสี พบบ่อยในช่วงวันแรกและวันสุดท้ายของประจำเดือน แต่ในบางกรณีอาจเป็นสัญญาณของภาวะสุขภาพอื่น ๆ เช่น การตั้งครรภ์ การแท้งบุตร การท้องนอกมดลูก วัยหมดประจำเดือน หรืออาจเป็นสัญญาณของมะเร็งมดลูกได้ ดังนั้น หากสังเกตพบอาการผิดปกติร่วมกับการมีประจำเดือนสีน้ำตาล ควรพบคุณหมอเพื่อทำการวินิจฉัยและรักษาอย่างรวดเร็ว

ประจําเดือนสีน้ำตาล คืออะไร

ประจำเดือนสีน้ำตาล หมายถึงเลือดประจำเดือนที่มีลักษณะสีเข้มกว่าปกติ อาจเป็นสีน้ำตาลอ่อนหรือน้ำตาลเข้ม จากปกติที่ควรจะเป็นสีแดงตามสีของเลือด อาจเกิดจากการที่เลือดค้างอยู่ในมดลูกเป็นเวลานาน และทำปฏิกิริยากับออกซิเจนทำให้มีสีเข้มขึ้น ซึ่งสีของประจำเดือนอาจแตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับช่วงเวลาและอายุ หรืออาจเกิดจากปัญหาสุขภาพบางประการ เช่น การตั้งครรภ์ วัยหมดประจำเดือน ที่อาจส่งผลต่อสีของเลือดประจำเดือนได้เช่นกัน

ประจำเดือนสีน้ำตาล ผิดปกติหรือไม่

ประจำเดือนสีน้ำตาลอาจเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย ดังนี้

ประจําเดือนสีน้ำตาลที่เป็นปกติ

ประจำเดือนสีน้ำตาลที่เป็นปกติอาจเกิดขึ้นจากสาเหตุ ดังนี้

• เลือดประจำเดือนที่ค้างในมดลูก ประจำเดือนสีน้ำตาลมักเกิดขึ้นในวันแรกและวันสุดท้ายของการมีประจำเดือน เนื่องจากเลือดสีแดงที่ค้างอยู่ในมดลูกมีปริมาณน้อยและทำปฏิกิริยากับออกซิเจน ทำให้เลือดออกมาเป็นสีน้ำตาล
• เยื่อบุโพรงมดลูกหนา ทำให้ประจำเดือนมามาก เลือดประจำเดือนจึงอาจเป็นสีแดงคล้ำ
• เยื่อบุโพรงมดลูกบาง อาจเกิดจากการรับประทานยาคุมกำเนิด ทำให้ประจำเดือนมาน้อย และมีสีน้ำตาลอ่อนหรือน้ำตาลเข้ม
• น้ำคาวปลา อาจมีสีแดงหรือสีน้ำตาลเข้ม มักเกิดขึ้นหลังคลอดบุตร เป็นวิธีที่ร่างกายขับเลือดและเนื้อเยื่อส่วนเกินออกจากมดลูก อาการน้ำคาวปลาจะดีขึ้นตามลำดับภายใน 2-3 เดือนแรกหลังคลอด อย่างไรก็ตาม ในบางคนอาจมีประจำเดือนมาไม่ปกติหลังคลอดเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน และหากมีประจำเดือนมากเกินไปหรือมีสีเข้มมากควรพบคุณหมอทันที
• วัยหมดประจำเดือน เป็นภาวะที่เกิดขึ้นได้ในผู้หญิงวัย 40-50 ปี ฮอร์โมนที่แปรปรวน หรือบางคนอาจมีประจำเดือนมาไม่ปกติซึ่งอาจส่งผลต่อสีของประจำเดือน ทำให้มีสีเข้มขึ้นได้

ประจําเดือนสีน้ำตาลไม่ปกติ

ประจำเดือนสีน้ำตาลที่ไม่ปกติอาจเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ ดังนี้

• การตั้งครรภ์ การท้องนอกมดลูก หรือการแท้งบุตร เลือดสีน้ำตาลในบางกรณีอาจเป็นสัญญาณของการตั้งครรภ์ หรือเรียกว่า เลือดล้างหน้าเด็ก ควรพบคุณหมอในทันทีหากมีอาการเลือดประจำเดือนมาน้อยหรือมีสีน้ำตาล และไม่ได้คุมกำเนิด หรือหากมีตกขาวหรือเลือดเป็นจุดสีน้ำตาลในระหว่างการตั้งครรภ์
• การอุดตันภายในช่องคลอด อาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ในช่วงมีประจำเดือน อาจทำให้เกิดบาดแผลและการอักเสบจนเกิดการอุดตัน
• ภาวะถุงน้ำในรังไข่หลายใบ เป็นความผิดปกติของต่อมไร้ท่อหรือระบบฮอร์โมน มีลักษณะถุงน้ำหลายใบภายในรังไข่ อาจเกิดจากการถ่ายทอดทางพันธุกรรมส่งผลให้ฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง ทำให้ประจำเดือนมีสีน้ำตาลและอาจมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ขนตามร่างกาย ความอ้วน สิว ภาวะมีบุตรยาก ซีสต์
• โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เกิดจากการติดเชื้อไวรัส แบคทีเรีย หรือเชื้อรา อาจทำให้อวัยวะเพศภายนอก ช่องคลอด หรือมดลูกอักเสบได้ ทำให้มีตกขาวสีเหลือง สีเขียว และอาจทำให้เลือดประจำเดือนสีคล้ำลงด้วยเช่นกัน
• การติดเชื้อรา เกิดจากการติดเชื้อราแคนดิดา (Candida) อาจทำให้เกิดการอักเสบและบาดแผลที่มดลูกหรือปากมดลูก อาจทำให้เลือดประจำเดือนมีสีคล้ำลง และมีตกขาวสีเหลือง กลิ่นเหม็นร่วมด้วย
• สัญญาณของมะเร็งปากมดลูก ที่อาจทำให้เกิดการอักเสบและบาดแผลในมดลูก ผู้ที่เป็นมะเร็งปากมดลูกจะมีเลือดออกกระปริบกระปรอย ประจำเดือนอาจมาเร็วกว่าปกติ มีปริมาณมากและเป็นก้อน อาจส่งผลทำให้เลือดประจำเดือนมีสีเข้มขึ้นด้วย

เมื่อไหร่ควรไปพบคุณหมอ

ประจำเดือนสีน้ำตาลที่เป็นปกติอาจไม่จำเป็นต้องเข้ารับการรักษา แต่หากเกิดอาการเหล่านี้ร่วมกับประจำเดือนสีน้ำตาล ควรเข้ารับการตรวจกับคุณหมอ เนื่องจากอาจเป็นสัญญาณของโรคอื่น ๆ ได้

• มีไข้
• ประจำเดือนมามากหรือน้อยเกินไป
• ช่องคลอดมีกลิ่นเหม็น
• มีอาการคันด้านในหรือรอบ ๆ ช่องคลอด
• มีเลือดออกทางช่องคลอดหลังวัยหมดประจำเดือน หรือมีอาการร้อนวูบวาบ อารมณ์แปรปรวน
• ตกขาวหนา มีฟอง สีน้ำตาลเข้มหรือสีเทา
• ประจำเดือนไม่มา 2-3 เดือน