ไตติดเชื้อ หรือกรวยไตอักเสบ เป็นภาวะทางเดินปัสสาวะติดเชื้อประเภทหนึ่ง เริ่มต้นเกิดขึ้นที่ระบบทางเดินปัสสาวะส่วนล่าง (ท่อปัสสาวะหรือกระเพาะปัสสาวะ) แล้วเคลื่อนที่ขึ้นด้านบนไปยังระบบทางเดินปัสสาวะส่วนบน (ไตและท่อไต) โดยอาจขยายไปยังกระแสเลือดซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

ไตติดเชื้อคืออะไร

ไตติดเชื้อ (Kidney infection) เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า กรวยไตอักเสบ (Pyelonephritis) เป็นภาวะทางเดินปัสสาวะติดเชื้อประเภทหนึ่ง การติดเชื้อดังกล่าวเริ่มต้นเกิดขึ้นที่ระบบทางเดินปัสสาวะส่วนล่าง (ท่อปัสสาวะหรือกระเพาะปัสสาวะ) แล้วเคลื่อนที่ขึ้นด้านบนไปยังระบบทางเดินปัสสาวะส่วนบน (ไตและท่อไต) โดยการติดเชื้ออาจขยายไปยังกระแสเลือดซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

ไตติดเชื้อพบบ่อยเพียงใด

ข้อมูลทางวิทยาการระบาดของกรวยไตอักเสบมีจำกัด จากการศึกษาประชากรในสหรัฐฯ เผยให้เห็นอัตราผู้ป่วยประมาณ 17 รายต่อผู้หญิง 10,000 คน และผู้ป่วย 4 รายต่อผู้ชาย 10,000 คน ไตติดเชื้อแสดงให้เห็นว่าผู้หญิงตรวจพบอาการถี่ขึ้นในช่วงเดือนกรกฎาคมและสิงหาคมสำหรับผู้ชาย มีการตรวจพบอาการของภาวะไตติดเชื้อได้ถี่ขึ้นในระหว่างเดือนสิงหาคมและกันยายน ภาวะไตติดเชื้อสามารถพบได้ในคนทุกวัย แต่สามารถจัดการได้โดยลดความเสี่ยง โปรดปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

อาการไตติดเชื้อ

ภาวะไตติดเชื้ออาจเริ่มต้นด้วยการติดเชื้อทั่วไป แต่อาการรุนแรงขึ้นได้อย่างรวดเร็วและรุนแรงมาก เมื่อแบคทีเรียไปถึงทางเดินปัสสาวะส่วนบน โดยสัญญาณบ่งชี้และอาการของภาวะไตติดเชื้อ ได้แก่

• มีไข้
• คลื่นไส้และอาเจียน
• มีอาการปวดบริเวณหลัง สีข้าง ขาหนีบ หรือช่องท้อง
• ปัสสาวะบ่อย และต้องเบ่งปัสสาวะอย่างแรงและนาน
• รู้สึกแสบหรือปวดเวลาปัสสาวะ
• มีหนองหรือเลือดในปัสสาวะ
• ปัสสาวะมีกลิ่นเหม็น

อาจมีสิ่งบ่งชี้หรืออาการที่ไม่ได้ระบุไว้ข้างต้น หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับอาการต่างๆ โปรดปรึกษาแพทย์

ควรไปพบหมอเมื่อใด

คุณควรไปปรึกษาแพทย์หากมีอาการใดๆ ดังต่อไปนี้

• กำลังได้รับการรักษาอาการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะใดๆ แต่อาการไม่ดีขึ้น
• มีอาการของไตติดเชื้อหนึ่งประการหรือมากกว่า

สาเหตุของไตติดเชื้อ

ภาวะไตติดเชื้อมักเกิดจากเชื้อแบคทีเรียเข้าสู่ทางเดินปัสสาวะผ่านทางท่อไตที่ทำหน้าที่ลำเลียงปัสสาวะจากร่างกาย แล้วเริ่มเพิ่มจำนวนขึ้น เชื้อแบคทีเรียที่พบได้มากที่สุดมักพบในอุจจาระ (เชื้อ E. coli หรือ Klebsiella) ในขณะที่แบคทีเรียบนผิวหนังหรือในสิ่งแวดล้อมอื่นๆ อาจทำให้เกิดกรวยไตอักเสบได้น้อยกว่า

นอกจากนี้ ภาวะไตติดเชื้อยังสามารถเกิดได้จากกระแสเลือดที่เข้าสู่ไตนำพาแบคทีเรียจากการติดเชื้อในบริเวณอื่นในร่างกายมาแล้วแพร่กระจายไปยังบริเวณไต แต่กรณีนี้มีโอกาสพบได้น้อยมาก

ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดไตติดเชื้อ

ปัจจัยเพิ่มความเสี่ยงสำหรับภาวะไตติดเชื้อมีหลายประการ เช่น

• ลักษณะทางกายภาพของผู้หญิง เนื่องจากท่อปัสสาวะของผู้หญิงสั้นกว่าของผู้ชายมาก แบคทีเรียจึงเดินทางไปยังกระเพาะปัสสาวะในระยะทางที่สั้นกว่า ดังนั้น ผู้หญิงจึงมีความเสี่ยงของโรคนี้ได้มากกว่าผู้ชาย
• การอุดตันในทางเดินปัสสาวะ เมื่อปัสสาวะช้าลงหรือความสามารถในการขับปัสสาวะลดลง แบคทีเรียสามารถเข้าไปสู่ท่อไตได้ง่ายขึ้น ซึ่งจะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดไตติดเชื้อ
• นิ่วในไต
• ระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ เช่น โรคเบาหวานหรือโรคเอชไอวี
• ความเสียหายต่อเส้นประสาทโดยรอบกระเพาะปัสสาวะ
• การใช้สายสวนปัสสาวะเป็นเวลานาน
• ภาวะที่ทำให้ปัสสาวะไหลผิดวิธี

ข้อมูลที่นำเสนอในที่นี้ ไม่สามารถใช้แทนข้อแนะนำทางการแพทย์ ให้ปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยไตติดเชื้อ

แพทย์จะวินิจฉัยตามลักษณะภายนอก สัญญาณชีพ และอาการโดยทั่วไป เช่น อาการไข้และปวดหลัง ซึ่งเป็นเพียงการวินิจฉัยในเบื้องต้นเท่านั้น ผู้ป่วยอาจจำเป็นต้องระบุรายละเอียดหรือให้ตัวอย่างปัสสาวะสำหรับทดสอบหาแบคทีเรีย ตรวจเลือด หรือตรวจหาหนองในปัสสาวะ การทดสอบในห้องปฏิบัติการที่ตรวจหาแบคทีเรียหรือจุลชีพอื่นๆ ในเลือดก็เป็นสิ่งจำเป็นในผู้ป่วยบางรายด้วยเช่นกัน

การทดสอบอาจใช้เทคนิคภาพถ่ายร่วมด้วย ได้แก่ การอัลตราซาวด์ การตรวจซีทีสแกนหรือการเอ็กซเรย์เพื่อให้เห็นภาพไตและอวัยวะที่เกี่ยวข้องโดยละเอียด

การรักษาไตติดเชื้อ

การรักษาประการแรกสำหรับไตติดเชื้อคือการใช้ยาปฏิชีวนะ ประเภทของยาที่จำเป็นต้องใช้และเวลาที่ต้องใช้ยาขึ้นอยู่กับระดับการติดเชื้อ สุขภาพโดยรวม และชนิดแบคทีเรียที่พบในการทดสอบปัสสาวะ สัญญาณบ่งชี้และอาการของไตติดเชื้อสามารถหายไปเองทีละน้อยภายใน 2-3 วันระหว่างการรักษา แต่อาจจำเป็นต้องใช้ยาปฏิชีวนะต่อไปอีกหนึ่งสัปดาห์หรือมากกว่า ให้จำไว้ว่าควรใช้ยาปฏิชีวนะให้ครบตามที่แพทย์สั่ง

หากมีภาวะไตอักเสบรุนแรง อาจต้องพักในโรงพยาบาลเพื่อรับยาปฏิชีวนะผ่านทางเส้นเลือด

หากภาวะไตติดเชื้อเกิดขึ้นใหม่ อาจจำเป็นต้องเข้าพบผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับไตเพื่อตรวจหาโรคประจำตัว

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตัวเองเพื่อรับมือกับภาวะไตติดเชื้อ

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการปฏิบัติตนขั้นพื้นฐานดังต่อไปนี้ อาจช่วยให้รับมือกับภาวะไตติดเชื้อได้

• ใช้ความร้อน วางแผ่นร้อนลงบนหน้าท้อง หลัง หรือสีข้างเพื่อบรรเทาความรู้สึกกดทับหรือเจ็บปวด
• ใช้ยาแก้ปวด
• ดื่มน้ำมากๆ จำเป็นต้องดื่มน้ำให้เพียงพอเพื่อช่วยกำจัดแบคทีเรียจากทางเดินปัสสาวะ แต่ไม่ควรดื่มกาแฟ

หากคุณมีข้อสงสัย โปรดปรึกษาแพทย์เพื่อให้เข้าใจได้ดีขึ้นถึงวิธีการรักษาที่ดีที่สุดสำหรับคุณ

Hello Health Group ไม่ได้ให้คำปรึกษาด้านการแพทย์ การวินิจฉัยโรค และการรักษาโรคแต่อย่างใด