ปวดจี๊ดขึ้นสมอง หลังดื่มน้ำเย็น กินไอศกรีม เป็นเพราะอะไร อันตรายไหม?

อาการร้อนๆ แบบนี้ ได้อะไรเย็นๆ อย่างไอศกรีมสักแท่ง หรือบิงซูสักถ้วยมากินดับร้อนหน่อยก็คงดีไม่น้อย แต่ถึงอยากจะคลายร้อนแค่ไหนก็อย่ารีบนัก เพราะหากกินของเย็นๆ เร็วเกินไป แทนที่จะสดชื่น หายร้อนสมใจ คุณอาจต้องเจอกับอาการ ปวดจี๊ดขึ้นสมอง จนแก้วน้ำหรือไอศกรีมในมือแทบร่วงแทน ว่าแต่อาการนี้เกิดขึ้นเพราะอะไร แล้วจะส่งผลเสียหรือเป็นอันตรายกับร่างกายไหม Hello คุณหมอ มีคำตอบมาให้แล้ว

ทำไมกินเย็นแล้วถึง ปวดจี๊ดขึ้นสมอง

อาการปวดจี๊ดขึ้นสมอง (Brain freeze) หรือที่เรียกว่า อาการปวดศีรษะจากความเย็น (cold stimulus headache) คือ อาการปวดศีรษะแปลบๆ ที่เกิดขึ้นหลังจากกิน หรือดื่ม อาหารเย็นจัด เช่น น้ำแข็ง ไอศกรีม เร็วเกินไป มักเกิดในช่วงอากาศร้อนจัด รวมไปถึงศีรษะหรือใบหน้าสัมผัสกับอากาศหนาวแบบกะทันหัน เช่น เมื่อต้องเจอกับหิมะ เมื่อคุณกระโดดลงน้ำเย็นจัด ก็อาจทำให้ปวดจี๊ดขึ้นสมองได้ โดยสามารถสังเกตได้จากอาการเหล่านี้

• ปวดจี๊ด หรือปวดแปล๊บที่หน้าผาก หรือขมับ
• อาการปวดจะคงอยู่ประมาณ 20-60 วินาที แล้วหายไปอย่างรวดเร็ว ขึ้นอยู่กับความเร็วและปริมาณอาหารที่กิน
• ส่วนใหญ่จะมีอาการปวดจี๊ดขึ้นสมองไม่เกิน 5 นาที

แม้จะยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่สันนิษฐานว่า อาจเกิดจากความเย็นไปสัมผัสกับ ปมประสาทสฟีโนพาลาทีน (sphenopalatine ganglion) ที่อยู่บริเวณเพดานปากและหลังคอ เมื่อปมประสาทนี้ถูกกระตุ้นจึงส่งข้อความไปยังสมอง ทำให้เราเกิดอาการปวดจี๊ดที่สมองแทนที่จะเป็นในปาก โดยเราเรียกปรากฏการณ์นี้ว่า อาการปวดต่างที่ (referred pain) หมายถึงความปวดที่เกิดขึ้นในบริเวณหนึ่ง แต่กลับรู้สึกปวดจริงในอีกบริเวณหนึ่ง อีกหนึ่งสมมติฐานคือ ความเย็นทำให้หลอดเลือดในระบบประสาทหดตัวอย่างรวดเร็วเพื่อป้องกันไม่ให้ร่างกายสูญเสียความร้อน ก่อนจะคลายตัวจนเลือดไหลเวียนได้เป็นปกติ ส่งผลให้เกิดอาการปวดจี๊ดขึ้นสมอง และเมื่อร่างกายสามารถปรับตัวเข้ากับอุณหภูมิที่เจอได้ อาการก็จะหายไป

อาการนี้อันตรายไหม

อาการปวดจี๊ดขึ้นสมองนี้เป็นอาการที่เกิดขึ้นและหายได้เองอย่างรวดเร็ว ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ สามารถเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย แต่จากผลการศึกษาวิจัยหลายชิ้นพบว่า อาสาสมัครที่เคยมีประวัติปวดศีรษะไมเกรนมีแนวโน้มเกิดอาการปวดจี๊ดขึ้นสมอง หรือปวดศีรษะจากความเย็นมากกว่าอาสาสมัครที่ไม่เคยปวดศีรษะไมเกรนถึงสองเท่า

ปวดจี๊ดขึ้นสมองเพราะกินของเย็น… แก้ไขได้

อาการปวดจี๊ดขึ้นสมองอาจไม่เป็นอันตรายร้ายแรง แต่ก็น่ารำคาญไม่น้อย วิธีป้องกันที่ดีที่สุดก็คือ หากต้องกินอาหารเย็นๆ คุณควรกินช้าๆ และกินทีละนิด โดยให้อาหารอยู่บริเวณช่องปากช่วงหน้า อย่าให้โดนเพดานปาก เพื่อไม่ให้เส้นประสาทบริเวณเพดานปากและหลังคอสัมผัสได้ถึงความเย็น แต่หากเกิดอาการปวดจี๊ดขึ้นสมองเล่นงานเข้าแล้ว ลองทำตามวิธีเหล่านี้ดูอาจช่วยให้หายเร็วขึ้นได้

• ดื่มน้ำอุ่น หรือน้ำที่อุณหภูมิห้องตามทันที
• ยกลิ้นแตะเพดานปาก เพื่อให้ความร้อนจากลิ้นช่วยทำให้ไซนัสหลังจมูกและปมประสาทอุ่นขึ้น
• อ้าปากแล้วเอามือปิดปากไว้ จากนั้นหายใจเข้าทางปาก หายใจออกทางจมูกถี่ๆ เพื่อให้อากาศอุ่นไหลเวียนสู่เพดานปาก

Hello Health Group ไม่ได้ให้คำปรึกษาด้านการแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาโรคแต่อย่างใด