แก้พิษแมงกะพรุน ในเบื้องต้นด้วย วิธีปฐมพยาบาลเมื่อถูกแมงกะพรุนต่อย

หากคุณเป็นคนหนึ่งที่ชอบไปเที่ยวทะเล การพบกับแมงกะพรุนจึงไม่ใช่เรื่องที่แปลกอะไรเลย แต่บางครั้งเมื่อคุณลงไปเล่นในน้ำทะเล คุณอาจจะไม่ทันสังเกตเห็นแมงกะพรุนจนอาจโดยมันต่อยได้ หลังจากโดยต่อยแล้ว คุณควรจะต้องหา วิธีปฐมพยาบาลเมื่อถูกแมงกะพรุนต่อย ซึ่งทาง Hello คุณหมอ มีเรื่องนี้มาฝากกัน

เมื่อโดน แมงกะพรุนต่อย ต้องเฝ้าระวังอะไรเป็นพิเศษ

โดยทั่วไปเมื่อโดนแมงกะพรุนต่อยไม่จำเป็นจะต้องไปพบคุณหมอ แต่การไปพบคุณหมอทันทีหลังจากโดนแมงกะพรุนต่อยก็เพื่อที่จะให้คุณหมอวินิจฉัยอาการบาดเจ็บของคุณได้อย่างทันที สำหรับการรักษานั้นจะขึ้นอยู่กับชนิดของแมงกะพรุนที่ต่อย ปัญหาของการถูกแมงกะพรุนต่อยก็คือ คุณไม่สามารถมองเห็นมันได้อย่างชัดเจน เวลามันอยู่ในน้ำ แต่จะมารู้ตัวทีหลังเมื่อมีอาการเจ็บปวดเกิดขึ้น

หนวดของแมงกะพรุนนั้นแม้จะหลุดออกจากร่างกายของมันแล้ว แต่มันก็ยังสามารถต่อยคุณได้ ดังนั้น ผู้ที่เข้าไปช่วยผู้ที่ถูกแมงกะพรุ่งต่อยถึงจะต้องระวังในส่วนนี้ด้วยเช่นกัน โดยพยายามหลีกเลี่ยงการสัมผัสผิวหนังโดยที่ไม่มีอะไรป้องกัน

เมื่อโดนแมงกะพรุนต่อย แต่คุณยังไม่ได้ไปพบคุณหมอในทันที ควรจะต้องเฝ้าระวังปฏิกิริยาการแพ้ที่อาจจะเกิดขึ้น บางครั้งปฏิกิริยาการแพ้อาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ หากใครที่โดยแมงกะพรุนต่อยแล้วมีอาการแพ้รุนแรง (Anaphylaxis) ก็อาจส่งผลทำให้ความดันโลหิตลดลง จนเกิดอาการช็อกได้เช่นกัน สำหรับอาการที่เกิดจากอาการแพ้รุนแรง ที่ต้องเฝ้าระวังหลังจากโดนแมงกะพรุนต่อย มีดังนี้

การทานไอบูโพรเฟน (Ibuprofen) และอะเซตามีโนเฟน (Acetaminophen) สามารถช่วยบรรเทาอาการปวดได้ ส่วนไดเฟนไฮดรามีน (Diphenhydramine) ช่วยบรรเทาอาการคันได้ แต่ควรจะต้องระวังไว้ เพราะอาการคันอาจเป็นสัญญาณของอาการแพ้ได้

อาการที่อาจเกิดขึ้นเมื่อโดน แมงกะพรุนต่อย

ผู้ที่โดนแมงกะพรุนต่อยส่วนใหญ่จะมีอาการไม่สบายตัว แต่แมงกะพรุนบางชนิดก็อาจมีอันตรายถึงขั้นทำให้เสียชีวิตได้ จากข้อมูลของ National Science Foundation ระบุว่า ทุกปีมีผู้คนมากกว่า 500,000 คนที่ถูกแมงกะพรุนต่อยในอ่าวเชซาพีก (Chesapeake bay) ในอเมริกาเหนือเพียงแห่งเดียว สำหรับอาการทั่วไปเมื่อถูกแมงกะพรุนต่อ ได้แก่

• ความรู้สึกแสบร้อนบนผิวหนัง
• รู้สึกเสียวซ่าหรือชาบริเวณที่โดนแมงกะพรุนต่อย
• ผิวหนังในบริเวณที่ถูกแมงกะพรุนต่อยเปลี่ยนเป็นสีแดงหรือม่วง

ส่วนอาการรุนแรงที่เกิดขึ้นเพราะถูกแมงกะพรุนต่อย ได้แก่

• คลื่นไส้
• เวียนหัว
• อาเจียน
• หายใจลำบาก

ความรุนแรงของอาการนั้นจะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล นอกจากนั้น ยังขึ้นอยู่กับชนิดของแมงกะพรุนที่ต่อยและพื้นที่ผิวหนังที่ได้รับผลกระทบจากพิษของมัน

วิธีปฐมพยาบาลเมื่อถูกแมงกะพรุนต่อย

การวิจัยจากแหล่งที่เชื่อถือได้แสดงให้เห็นว่า การรักษาอย่างรวดเร็วเมื่อถูกแมงกะพรุนต่อย สามารถลดอาการปวด ลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อน การติดเชื้อ และอาการแพ้เฉพาะที่ได้ ดังนั้น วิธีปฐมพยาบาลเมื่อถูกแมงกะพรุนต่อย สามารถทำได้ ดังนี้

การรักษาและบรรเทาอาการทันที

ส่วนใหญ่เมื่อถูกแมงกะพรุนต่อยสามารถรักษาได้ทันทีด้วยการใช้น้ำเกลือหรือน้ำร้อนล้างพิษออก วิธีนี้จะช่วยลดอาการแสบร้อนจากการถูกต่อย นอกจากนี้ การอาบน้ำอุ่นโดยเร็วที่สุดก็อาจจะช่วยบรรเทาอาการที่เกิดขึ้นได้ การศึกษาล่าสุดจากแหล่งที่เชื่อถือได้สรุปว่า การใช้น้ำร้อนล้างพิษเมื่อโดยแมงกะพรุนต่อยมีประสิทธิภาพมากกว่าการประคบด้วยน้ำแข็ง

ทานยาที่ไม่ต้องสั่งโดยแพทย์

หากคุณมีอาการปวดมาก คุณสามารถทานยาแก้ปวดเฉพาะที่ เช่น ลิโดเคน (Lidocaine) ยาบรรเทาอาการปวด เช่น ไอบูโพรเฟน (Ibuprofen) ซึ่งอาจช่วยลดผลกระทบจากการถูกต่อยได้ หากคุณพบว่าตัวเองมีอาการแพ้หลังจากที่ถูกแมงกะพรุนต่อย เช่น ลมพิษ การใช้ครีมต่อต้านฮีสตามีน (Antihistamine cream) ที่ไม่ต้องสั่งโดยแพทย์ก็สามารถช่วยบรรเทาอาการได้

การดูแลตัวเองที่บ้านเมื่อโดนแมงกะพรุนต่อย

บางคนเชื่อว่า การนำเบกกิ้งโซดามาทาไว้บริเวณที่ถูกแมงกะพรุนต่อย จะช่วยรักษาผิวและบรรเทาพิษของแมงกะพรุนได้ นอกจากนั้น น้ำส้มสายชูก็ยังเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่นิยมนำมาใช้เมื่อถูกแมงกะพรุนต่อย การนำน้ำส้มสายชูมาล้างพิษเมื่อถูกแมงกะพรุนต่อย อาจใช้ได้กับแมงกะพรุนบางชนิดเท่านั้น และยังไม่มีข้อสรุปทางการแพทย์รองรับถึงประสิทธิภาพในการใช้เบกกิ้งโซดา และน้ำส้มสายชูในการล้างพิษของแมงกะพรุน

ยาสำหรับปฏิกิริยาที่รุนแรง

ปฏิกิริยาที่รุนแรงต่อแมงกะพรุนชนิดที่อันตราย อาจจะต้องได้รับการรักษาด้วยแอนทีเวนนิน (Antivenin) ซึ่งเป็นยาสูตรพิเศษที่ถูกคิดค้นขึ้น เพื่อต่อต้านพิษของสัตว์สายพันธุ์เฉพาะ ซึ่งแอนทีเวนนินสำหรับแมงกะพรุน สามารถรับได้ที่โรงพยาบาลเท่านั้น

แม้การถูกแมงกะพรุนต่อยอาจจะไม่ใช่เรื่องร้ายแรงสำหรับบางคน แต่ถ้าหากเกิดอาการแพ้อย่างรุนแรงก็สามารถส่งผลต่อชีวิตได้เช่นกัน ดังนั้น หลังจากการปฐมพยาบาลเบื้องต้นเพื่อบรรเทาอาการที่เกิดขึ้นแล้ว คุณควรจะต้องไปโรงพยาบาล เพื่อให้คุณหมอวินิฉัยอาการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น เพื่อจะได้รับการรักษาที่ถูกวิธีจะเป็นการดีที่สุด