ช่วงเวลาสำคัญและพัฒนาการวัยรุ่น ในช่วงอายุ 12-17 ปี มักมีความแตกต่างกันออกไปตามสภาพแวดล้อมในปัจจุบัน รวมถึงการเลี้ยงดูของคนในครอบครัว ดังนั้น คุณพ่อคุณแม่อาจต้องศึกษาเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของพัฒนาการวัยรุ่น เพื่อนำไปใช้ในการฝึกฝนและกระตุ้นพัฒนาการของวัยรุ่น เพื่อให้เด็กเติบโตอย่างมีคุณภาพ
[embed-health-tool-bmi]
ช่วงเวลาสำคัญและพัฒนาการวัยรุ่น เปลี่ยนไปอย่างไร
คุณพ่อคุณแม่อาจสังเกตเห็นว่า เมื่อเด็กกำลังเข้าสู่ช่วงของวัยรุ่น ก็ย่อมมีการเปลี่ยนแปลงบางอย่างตามมา ไม่ว่าจะเป็นพัฒนาการและการใช้ชีวิต ที่อาจส่งผลต่อการเติบโตเป็นผู้ใหญ่ในอนาคต โดยการเปลี่ยนแปลงเบื้องต้นที่อาจเกิดขึ้นกับวัยรุ่นในช่วงอายุต่าง ๆ อาจมีดังนี้
พัฒนาการวัยรุ่น อายุ 12-14 ปี
เด็กวัยรุ่นในช่วงอายุ 12-14 ปี เป็นช่วงที่กำลังเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น มักเริ่มจดจ่ออยู่กับการค้นหาในสิ่งที่ตัวเองชอบ รักอิสระ อยากดูแลตัวเองให้มากขึ้นเพื่อเข้าสู่สังคม เช่น การเลือกเสื้อผ้า จัดทรงผม รวมถึงเริ่มมีอารมณ์ที่แปรปรวนต่างจากกับช่วงวัยเด็ก พร้อมทั้งมีกระบวนการคิดที่ค่อนข้างซับซ้อน และเริ่มแสดงความรู้สึกออกมาให้คุณพ่อคุณแม่หรือคนรอบตัวได้ทราบว่า พวกเขากำลังมีความคิด และความรู้สึกอย่างไรต่อเหตุการณ์นั้น ๆ
เนื่องจากเด็กช่วงวัยรุ่น อาจถูกชักจูงไปในทางที่ไม่ดีได้ง่าย เช่น การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สารเสพติด หากเข้าไปอยู่ในกลุ่มสังคมใหม่ ๆ ในเชิงลบ เพราะพวกเขาอาจต้องการเป็นที่ยอมรับในคนหมู่มาก แต่กลับกันเมื่อพวกเขาเข้าไปอยู่สภาพแวดล้อมที่ดี หรือได้รับการเลี้ยงดูอย่างเอาใจใส่จากคนในครอบครัว เด็กก็อาจมีแรงบันดาลใจในการใช้ชีวิตตามต้นแบบที่พวกเขาอยากจะเป็นในอนาคต เช่น สนใจเล่นกีฬา เพื่ออยากเป็นนักกีฬามืออาชีพ
พัฒนาการวัยรุ่น อายุ 15-17 ปี
เด็กวัยรุ่นช่วงอายุ 15-18 ปี ส่วนใหญ่เริ่มอยากค้นหาตัวเองมากขึ้นว่า สิ่งที่ตัวของพวกเขาชอบอย่างชัดเจนคืออะไร บางคนอาจอยากรับผิดชอบภาระของตัวเองและคนในครอบครัวมากขึ้นจนออกไปหางานทำ เพื่อเก็บประสบการณ์หลังเลิกเรียนและเวลาที่ว่าง อย่างไรก็ตาม กระบวนการคิดของวัยรุ่นในช่วงอายุนี้ยังคงอยากมีอิสระ การตัดสินใจด้วยตัวเอง แต่อาจมีการขอคำปรึกษาจากคุณพ่อคุณแม่ร่วมด้วย ที่สำคัญวัยรุ่นช่วงอายุนี้เป็นช่วงวัยที่กำลังจะก้าวเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ มีบุคลิกภาพทางร่างกายที่เปลี่ยนแปลงออกไป พร้อมทั้งมีความสนใจในความรัก
เคล็ดลับการดูแลลูกช่วงวัยรุ่น ที่พ่อแม่ควรรู้
ถึงแม้ว่าวัยรุ่นจะรักในการใช้อิสระ แต่การใช้อิสระควรอยู่ภายใต้เหตุผล และกฎเกณฑ์พื้นฐานของคนในครอบครัว เพราะหากเด็กได้รับอิสระมากจนเกินไป อาจเป็นการสร้างผลเสียในอนาคตได้เมื่อถูกขัดใจ เพื่อช่วยให้คุณพ่อคุณแม่ดูแลและกระตุ้นพัฒนาการของเด็กได้อย่างสมวัย เคล็ดลับเหล่านี้ อาจช่วยคุณพ่อคุณแม่ได้
- ควรพูดคุยกับเด็ก ๆ ช่วงวัยรุ่นให้มากขึ้น ถามไถ่เอาใจใส่ เพื่อให้ทราบว่าเด็กต้องการสิ่งใด มีความชอบอะไรส่วนตัวที่อยากจะทำ หากเป็นเรื่องที่ดีคุณพ่อคุณแม่ควรจะสนับสนุน แต่หากเป็นเรื่องที่ไปในทางเชิงลบ เช่น การลองสูบบุหรี่ อยากดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ อาจต้องพูดคุยด้วยเหตุผลอีกครั้ง ให้พวกเขาทราบถึงผลเสียที่จะตามมา
- รู้จักชมเชย ให้กำลังใจเด็กมากกว่าการต่อว่า หรือตำหนิ
- เคารพความคิดเห็นซึ่งกันและกัน รับฟังปัญหาที่พวกเขาเจอให้มากขึ้น โดยเฉพาะเมื่อสังเกตเห็นถึงอารมณ์เศร้า หดหู่
- หมั่นหากิจกรรมต่าง ๆ ทำร่วมกัน เช่น การรับประทานข้าวพร้อมหน้า เล่นเกมส์ ออกกำลังกาย เดินทางท่องเที่ยว
- พูดคุยถึงการเลือกคบหาเพื่อนในสังคมที่เด็กต้องเจอ รวมถึงเรื่องละเอียดอ่อนต่าง ๆ อย่างการมีเพศสัมพันธ์ สารเสพติด เป็นต้น
เคล็ดลับข้างต้นอาจช่วยพัฒนาให้วัยรุ่นมีความคิดที่รู้ได้ด้วยตัวเองว่า สิ่งไหนควรกระทำ สิ่งไหนไม่ควรกระทำ และสามารถเข้าหาพูดคุยกับคุณพ่อคุณแม่ได้ทุกเมื่อโดยไม่อาย หรือเก็บความกังวไว้เพียงตัวคนเดียว เพราะยิ่งเด็กในช่วงวัยรุ่นเก็บสิ่งที่พบเจอไว้ภายในใจมากเท่าไหร่ ก็อาจนำพาไปสู่การทำลายสุขภาพจิตได้มากเท่านั้น
