ตรวจมวลกระดูก อีกวิธีการรับมือกับภาวะกระดูกพรุนในผู้หญิง

กระดูกมีความสำคัญต่อร่างกายมากกว่าที่คิด เพราะเป็นโครงสร้างของร่างกาย ช่วยปกป้องอวัยวะภายใน เป็นที่ยึดเกาะของกล้ามเนื้อในการเคลื่อนไหว ร่างกายสูญเสียกระดูกและสร้างกระดูกใหม่อยู่ตลอด แต่ยิ่งมีอายุมากขึ้น การสร้างกระดูกใหม่ก็จะยิ่งทำได้ยาก และกระดูกก็อ่อนแอลงด้วย การ ตรวจมวลกระดูก โดยเฉพาะในผู้หญิง จึงถือเป็นการตรวจร่างกายที่สำคัญ เพราะจะช่วยให้สามารถรับมือกับปัญหาสุขภาพกระดูกได้ทัน โดยเฉพาะโรคกระดูกพรุน

ตรวจมวลกระดูก คืออะไร

การตรวจมวลกระดูกหรือการตรวจดูความหนาแน่นของกระดูก (Bone densitometry) เป็นวิธีการตรวจที่ได้รับความนิยม เพราะช่วยให้รู้ว่าสุขภาพของกระดูกมีความแข็งแรงในระดับใด และมีภาวะกระดูกพรุนหรือไม่

ตรวจมวลกระดูก มีวิธีทดสอบอย่างไร

การตรวจมวลกระดูก คือการวัดความหนาแน่นของกระดูกด้วยวิธีที่เรียกว่า DXA scan โดยคำว่า “DEX” ย่อมาจาก “Dual Energy X–ray Absorptiometry” เป็นการเอกซเรย์รูปแบบหนึ่ง ที่ใช้รังสีเอกซ์ในระดับต่ำมากเพื่อวัดความหนาแน่นของกระดูก การสแกน DEXA จะวัดปริมาณแร่ธาตุบางชนิดในกระดูก เช่น สะโพก กระดูกสันหลัง ข้อมือ

การเตรียมตัวก่อนการตรวจมวลกระดูก

การทดสอบความหนาแน่นของกระดูกนั้นง่าย รวดเร็ว และไม่เจ็บปวด ไม่ต้องเตรียมตัวอะไรมาก แต่ก่อนเข้ารับการตรวจมวลกระดูก ควรปฏิบัติ ดังต่อไปนี้

• ก่อนการทดสอบตรวจมวลกระดูก สามารถรับประทานอาหารและดื่มน้ำได้ปกติ แต่ไม่ควรรับประทานอาหารเสริมพวกแคลเซียม วิตามินรวม และยาลดกรด
• พยายามสวมเสื้อผ้าหลวม ๆ ใส่สบาย และหลีกเลี่ยงเสื้อผ้าที่มีซิป เข็มขัด หรือกระดุม และไม่ควรใส่เครื่องประดับ รวมถึงควรนำวัตถุที่เป็นโลหะ เช่น กุญแจ เหรียญ ออกจากกระเป๋าด้วย
• หากกำลังตั้งครรภ์ ต้องแจ้งให้แพทย์ทราบด้วย เพราะแพทย์จะแนะนำให้หลีกเลี่ยงการรับรังสีในระหว่างตั้งครรภ์ เพื่อป้องกันไม่ให้ทารกในครรภ์เป็นอันตราย

ผลการทดสอบความหนาแน่น

ผลการทดสอบความหนาแน่นของกระดูก โดยใช้คะแนน T-score และ Z- score

T-score

• T-score แสดงให้เห็นว่าความหนาแน่นของกระดูกว่าสูง หรือต่ำ
• T-score ที่ -1.0 ขึ้นไป คือ ความหนาแน่นของกระดูกปกติ เช่น 0.9
• T- score ระหว่าง -1.0 ถึง -2.5 หมายความว่า ความหนาแน่นของกระดูกต่ำ หรือภาวะกระดูกพรุน เช่น -1.1 ถึง 1.6
• T-score ต่ำกว่า -2.5 หรือต่ำกว่า คือ วินิจฉัยว่าเป็นโรคกระดูกพรุน เช่น -2.6 ถึง 3.9

ยิ่ง T-score ต่ำเท่าใด ความหนาแน่นของมวลกระดูก็จะยิ่งน้อยลงเท่านั้น ทั้งยังเพิ่มความเสี่ยงโรคกระดูกพรุนด้วย

Z- score

ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่แนะนำให้ใช้ Z-score มากกว่า T-score สำหรับเด็ก วัยรุ่น ผู้หญิงยังมีรอบเดือน และผู้ชายอายุน้อยกว่า หาก Z-score สูงกว่า -2.0 ถือว่าความหนาแน่นของมวลกระดูกอยู่ในระดับปกติ

ภาวะกระดูกพรุน โรคกระดูกที่ผู้หญิงพึงระวัง

กระดูกพรุน เป็นโรคกระดูกชนิดหนึ่งที่กระดูกเริ่มเสื่อม และบางลง เนื่องจากการสูญเสียแคลเซียมที่สะสมในกระดูก ซึ่งโรคนี้จะไม่ก่อให้เกิดความเจ็บปวด แต่ก็เสี่ยงทำให้กระดูกแตก หรือหักง่ายขึ้น

การป้องกันโรคกระดูกพรุน