อาหารบำรุงตับอ่อน ที่ช่วยลดความเสี่ยงตับอ่อนอักเสบ

ตับอ่อนเป็นอวัยวะที่มีหน้าที่สำคัญ 2 ประการ ได้แก่ การย่อยสารอาหารไปเป็นพลังงานและการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด หากตับอ่อนทำงานผิดปกติ อาจทำให้เกิดโรคต่าง ๆ ได้ เช่น โรคเบาหวาน โรคตับอ่อนอักเสบ การรับประทาน อาหารบำรุงตับอ่อน เป็นประจำ อาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคตับอ่อนอักเสบได้

หน้าที่ของตับอ่อน

ตับอ่อน เป็นอวัยวะที่อยู่ติดกระเพาะอาหารและเชื่อมต่อกับลำไส้เล็กส่วนต้น มีบทบาทสำคัญในระบบย่อยอาหาร ทำหน้าที่ผลิตเอนไซม์ที่ช่วยในการย่อยโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมัน ทำให้สารอาหารเหล่านั้นถูกดูดซึมไปเป็นพลังงานให้กับเซลล์ต่าง ๆ ภายในร่างกาย นอกจากนี้ ตับอ่อนยังมีหน้าที่หลั่งฮอร์โมนอินซูลินที่ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติด้วย

ตับอ่อนอักเสบ เป็นอย่างไร

ตับอ่อนอักเสบ (Pancreatitis) เป็นภาวะผิดปกติของตับอ่อนที่อาจเกิดจากนิ่วในถุงน้ำดีหรือการดื่มแอลกอฮอล์ ที่ทำให้เนื้อเยื่อตับอ่อนเสียหายและอักเสบ เมื่อตับอ่อนอักเสบเป็นเวลานานจนเกิดเป็นโรคตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง  จะทำให้ตับอ่อนไม่สามารถสร้างน้ำย่อยเพื่อย่อยและดูดซึมไขมันในอาหารได้ ทั้งยังทำให้ตับอ่อนหลั่งฮอร์โมนอินซูลินน้อยลง เมื่ออินซูลินไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายอาจส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงได้ และเกิดปัญหาสุขภาพต่าง ๆ ตามมา

อาหารบำรุงตับอ่อน มีอะไรบ้าง

อาหารที่อาจช่วยบำรุงสุขภาพและช่วยในการทำงานของตับอ่อน มีดังนี้

อาหารที่อุดมไปด้วยโปรตีน

โปรตีนเป็นสารอาหารที่ร่างกายต้องการเพื่อเสริมสร้างการเจริญเติบโตและซ่อมแซมเซลล์ภายในร่างกาย

อาหารโปรตีนสูงที่ช่วยบำรุงตับอ่อน ได้แก่

• เนื้อสัตว์ไม่ติดมัน
• สัตว์ปีก
• ไข่ขาว
• เนื้อปลา
• พืชตระกูลถั่ว เช่น ถั่วเหลือง ถั่วแดง

ผัก ผลไม้ ธัญพืชเต็มเมล็ด

มีสารต้านอนุมูลอิสระที่ออกฤทธิ์ต้านการอักเสบ ช่วยให้การทำงานของตับอ่อนเป็นปกติ นอกจากนี้ ยังมีเส้นใยอาหารสูง ช่วยเพิ่มปริมาณใยอาหารในกระบวนการขับถ่าย จึงช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และช่วยในการขับน้ำดีออกจากร่างกาย การรับประทานอาหารที่มีใยอาหารสูงยังอาจชะลอการดูดซึมไขมันและน้ำตาลในลำไส้เล็ก ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดนิ่วในถุงน้ำดีและภาวะไตรกลีเซอไรด์สูง อันเป็นสาเหตุหลักต้น ๆ ที่ทำให้ตับอ่อนอักเสบ

ผักและผลไม้ที่ช่วยบำรุงตับอ่อน ได้แก่

• ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ เช่น บลูเบอร์รี่ เรดเบอร์รี่
• ธัญพืชเต็มเมล็ด เช่น ข้าวกล้อง ข้าวสาลี ข้าวโอ๊ต ข้าวบาร์เล่ย์
• พืชที่มีไขมันดี แต่ควรรับประทานในปริมาณที่พอเหมาะ เช่น วอลนัท อะโวคาโด
• กะหล่ำปลี
• กระเทียม
• กะหล่ำดอก
• บร็อกโคลี
• แครอท
• มันหวาน
• องุ่น
• ทับทิม
• ส้ม
• มะนาว

อาหารที่ไม่ดีต่อตับอ่อน

อาหารที่ไม่ดีต่อตับอ่อนและอาจทำให้เกิดภาวะตับอ่อนอักเสบได้ อาจมีดังนี้

อาหารไขมันสูง อาหารที่อุดมไปด้วยไขมันอิ่มตัว เช่น เนย มาการีน มันฝรั่งทอด เนื้อสัตว์ติดมัน เนื้อสัตว์แปรรูปอย่างไส้กรอก เบคอน อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดนิ่วในถุงน้ำดี ที่อาจทำให้เกิดภาวะตับอ่อนอักเสบเฉียบพลันได้

เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เครื่องดื่มแอลกอฮออล์อาจทำให้เซลล์ตับอ่อนเสียหาย และยังทำให้ระดับไตรกลีเซอไรด์สูง อาจส่งผลให้เกิดตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน หากดื่มเป็นประจำ อาจทำให้ตับอ่อนเสียหายถาวรและเกิดภาวะตับอ่อนอักเสบเรื้อรังได้

อาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตขัดสี อาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตขัดสีและมีน้ำตาลสูง เช่น ขนมปังขาว น้ำหวาน ไอศกรีม เป็นอาหารที่มีใยอาหารน้อย ร่างกายย่อยและดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้อย่างรวดเร็ว อาจทำให้ระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูงขึ้น ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดตับอ่อนอักเสบเฉียบพลันได้