ผงถ่านกัมมันต์ ล้างสารพิษและชะลอวัยได้จริงหรือ?

ความจริงแล้ว ผงถ่านกัมมันต์ เป็นผงสีดำ ไม่มีกลิ่น ผงถ่านกัมมันต์จะถูกใช้ในห้องฉุกเฉิน เพื่อดูดซับสารพิษเนื่องจากการได้รับยาเกินขนาด ด้วยคุณสัมบัตินี้ทำให้ผงถ่านกัมมันต์ถูกนำไปใช้ในเครื่องสำอางอย่างกว้างขวาง นอกจากประโยชน์ที่กล่าวมาแล้ว ผงถ่านกัมมันต์ยังมีประโยชน์อะไรอีกบ้าง ต้องไปติดตามในบทความกัน

ผงถ่านกัมมันต์ (Activated Charcoal) คืออะไร

ก่อนที่จะไปรู้จักกับประโยชน์ต่างๆ ของผงถ่านกัมมันต์ ลองมาทำความรู้จักกับมันให้มากขึ้นกันก่อนดีกว่า ผงถ่านกัมมันต์ เป็นผงสีดำ ที่ถูกผลิตขึ้นมาจากถ่านกระดูก กะลามะพร้าว ถ่านหินชนิดร่วน ปิโตรเลียมโค้ก ถ่านหิน หรือขี้เลื่อย โดยผงถ่านกัมมันต์จะมีรูพรุนมากกว่าถ่านปกติทั่วไป เนื่องจากถูกนำไปแปรรูปในอุณหภูมิที่สูงมาก จนทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างภายใน จนมีอนุภาคที่ขาดเล็กลง มีพื้นที่ผิวมากขึ้น ดังนั้นจึงทำให้ ผงถ่านกัมมันต์กลายเป็นถ่านละเอียดที่สามารถจับยึด และกำจัดสารพิษ โลหะหนัก สารเคมี และก๊าซในลำไส้ ได้นั่นเอง

ประโยชน์ของถ่านกัมมันต์ที่ควรรู้

นอกจาก ผงถ่านกัมมันต์จะใช้สำหรับรักษาอาการการได้รับยาเกินขนาดแล้ว ยังอาจมีการใช้ผงถ่านกัมมันต์ในประโยชน์ด้านอื่นๆ ดังนี้

• จากการศึกษาพบว่า ผงถ่านกัมมันต์อาจช่วยไตในการกรองสารพิษและยาที่ไม่ได้รับการกำจัด เนื่องจากผงถ่านกัมมันต์ดูเหมือนจะมีประสิทธิภาพในการกำจัดสารพิษที่มาจากยูเรีย ซึ่งเป็นผลพลอยได้หลักของการย่อยโปรตีน นอกจากนั้นผงถ่านกัมมันต์อาจช่วยปรับปรุงการทำงานของไตและความเสียหายในทางเดินอาหาร และช่วยเรื่องของการอักเสบในผู้ที่เป็นโรคไตเรื้อรังได้ แต่ในส่วนนี้ยังต้องจำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติม เนื่องจากยังเป็นเพียงการศึกษาในสัตว์ทดลองเท่านั้น
• ผงถ่านกัมมันต์สามารถทำลายก๊าซในลำไส้ได้ โดยจากการศึกษาในปี 2017 ผู้ที่ได้รับไซเมทิโคน (Simethicone) 45 มก. และผงถ่านมันต์ 140 มก. วันละ 3 ครั้งเป็นเวลา 10 วันทุกคนรายงานว่าอาการปวดท้องลดลงอย่างเห็นได้ชัด โดยไม่มีผลข้างเคียง ซึ่งการวิจัยยังมีข้อ จำกัด แต่หน่วยงานความปลอดภัยด้านอาหารแห่งสหภาพยุโรป (EFSA) รายงานว่ามีหลักฐานเพียงพอที่จะสนับสนุนการใช้ถ่านกัมมันต์เพื่อลดการสะสมก๊าซมากเกินไป ไม่มีวิธีที่กำหนดให้ใช้ถ่านกัมมันต์สำหรับก๊าซในลำไส้ ด้านทาง EFSA แนะนำให้กินอย่างน้อย 1 กรัมในเวลา 30 นาที ก่อนและหลังอาหารแต่ละมื้อ
• มีผู้คนใช้ถ่านกัมมันต์เป็นตัวกรองน้ำตามธรรมชาติมาเป็นเวลานาน เนื่องจากถ่านกัมมันต์นั้นสามารถทำปฏิกิริยาและดูดซับสารพิษยา ไวรัส แบคทีเรีย เชื้อรา และสารเคมีที่พบในน้ำ ได้เช่นเดียวกับที่ทำในลำไส้และกระเพาะอาหาร
• ในการทบทวนการศึกษาล่าสุดเกี่ยวกับการใช้ถ่านกัมมันต์สำหรับอาการท้องร่วงในปี 2017 นักวิจัยสรุปว่า ผงถ่านกัมมันต์อาจจะสามารถป้องกันแบคทีเรียและยาที่อาจทำให้เกิดอาการท้องร่วงจากการถูกดูดซึมเข้าสู่ร่างกายโดยการวางไว้บนพื้นผิวที่มีรูพรุน และจากการสังเกตของนักวิจัยพบว่า ผงถ่านกัมมันต์เหมาะสำหรับการรักษาอาการท้องร่วง เนื่องจากมีผลข้างเคียงน้อยมาก โดยเฉพาะเมื่อเปรียบเทียบกับยาต้านอาการท้องร่วงทั่วไป

ล้างสารพิษและชะลอวัยด้วยผงถ่านกัมมันต์

นอกจากประโยชน์ที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว จากการศึกษาพบว่า ผงถ่านกัมมันต์มีคุณสมบัติต่อต้านริ้วรอยอันทรงพลังและช่วยป้องกันการเปลี่ยนแปลงของเซลล์จำนวนมากที่เกี่ยวข้องกับความชรา  ทั้งนี้นักวิจัยได้รายงานว่า ผงถ่านกัมมันต์สามารถช่วยดึงอนุภาคขนาดเล็ก เช่น  ฝุ่น สารเคมี สารพิษ และแบคทีเรีย ไปยังพื้นผิวของผิวหนัง เพื่อทำให้การกำจัดออกง่ายขึ้นด้วย นี่จึงเป็นที่มาที่ว่าทำไมผงถ่านกัมมันต์นั้นถึงนิยมนำมาใช้ในเครื่องสำอางอย่างกว้างขวาง

แต่อย่างไรก็ดีก่อนที่จะมีการใช้ผงถ่านกัมมันต์ด้วยตนเอง ขอแนะนำว่าควรจะไปปรึกษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเสียก่อนจะเป็นการดีที่สุด เนื่องจากการทานผลิตภัณฑ์ที่มีผงถ่านกัมมันต์ประกอบอยู่ด้วยตนเอง อาจจะรบกวนการดูดซึมของยาได้