ภูมิแพ้อากาศ หรืออาจรู้จักกันในชื่อแพ้อากาศ หรือไข้ละอองฟาง (Allergic Rhinitis) หรือ โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ จัดเป็นโรคภูมิแพ้ชนิดหนึ่งที่มีการอักเสบเกิดขึ้นภายในเนื้อเยื่อของจมูก อันเนื่องมาจากอาการภูมิแพ้ต่าง ๆ

ภูมิแพ้อากาศ คืออะไร

ภูมิแพ้อากาศ หรือแพ้อากาศ หรือไข้ละอองฟาง (Allergic Rhinitis) หรือบางครั้งก็รู้จักกันในชื่อ โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ จัดเป็นโรคภูมิแพ้ชนิดหนึ่งที่เกิดขึ้นจากการอักเสบภายในเนื้อเยื่อของจมูก อันเนื่องมาจากอาการภูมิแพ้ต่าง ๆ เช่น แพ้อาหาร แพ้ฝุ่น แพ้ละอองเกสรดอกไม้ หรือแพ้ขนสัตว์ หรือเป็นอาการแพ้ที่เกิดจากสภาพอากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย

ภูมิแพ้อากาศ พบได้บ่อยแค่ไหน

โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ เกิดขึ้นได้ตลอดทั้งปี โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการแพ้มาแต่เดิมอยู่แล้ว เมื่อได้รับสารก่อภูมิแพ้หรือปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดอาการแพ้ ก็เสี่ยงที่จะเกิดโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ได้

อาการของ ภูมิแพ้อากาศ

อาการโดยทั่วไปของ โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ มีดังนี้

• มีอาการจาม
• มีน้ำมูกไหล
• มีอาการคัดจมูก
• คันจมูก
• มีอาการไอ
• เจ็บคอ
• ระคายเคืองที่ดวงตา
• น้ำตาไหล
• มีรอยคล้ำบริเวณใต้ดวงตา
• ปวดศีรษะบ่อย
• ผู้ป่วยบางรายอาจมีปัญหาสุขภาพผิวหนังร่วมด้วย เช่น คันตามผิวหนัง กลาก ผิวแห้ง ผื่นพุพอง
• ลมพิษ
• มีอาการอ่อนเพลีย ไม่มีแรง

อาจมีอาการอื่น ๆ ของ โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ ที่ไม่ได้กล่าวไว้ข้างต้น สำหรับข้อมูลเพิ่มเติมโปรดปรึกษากับแพทย์

ควรไปพบคุณหมอเมื่อใด

หากอาการของ โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ ที่เป็นอยู่มีอาการรุนแรงจนรบกวนการนอนหลับหรือกิจวัตรประจำวันอื่น ๆ ควรไปพบคุณหมอ

สาเหตุของภูมิแพ้อากาศ

โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันเข้าใจว่าสารก่อภูมิแพ้เป็นอันตราย ซึ่งจริง ๆ แล้วไม่เป็นอันตราย จากนั้นร่างกายก็จะปล่อยสารเคมีตามธรรมชาติในร่างกายออกมาต่อสู้กับสารก่อภูมิแพ้เหล่านั้น โดยสารก่อภูมิแพ้ที่ส่งผลให้เกิดโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ ได้แก่

• เกสรดอกไม้
• ไรฝุ่น
• ขนสัตว์
• น้ำลายแมว
• เชื้อรา

อาจมีสาเหตุที่ก่อให้เกิด โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ นอกเหนือจากที่กล่าวมาข้างต้น สำหรับข้อมูลเพิ่มเติมโปรดปรึกษาแพทย์

ปัจจัยเพิ่มความเสี่ยงของภูมิแพ้อากาศ

ปัจจัยที่ก่อให้เกิด โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ ได้แก่

• สมาชิกในครอบครัวเป็นภูมิแพ้
• เป็นโรคภูมิแพ้ชนิดอื่ ๆ ที่ต่างจากที่กล่าวมา
• โรคในระบบทางเดินหายใจ เช่น หอบหืด
• ควันการสูบบุหรี่
• สารเคมี
• อุณหภูมิเย็น
• ความชื้น
• ลม
• มลภาวะทางอากาศ
• สเปรย์ฉีดตกแต่งทรงผม
• น้ำหอม

อาจมีปัจจัยเสี่ยงที่ก่อให้เกิด โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ นอกเหนือจากที่กล่าวมาข้างต้น สำหรับข้อมูลเพิ่มเติมโปรดปรึกษาแพทย์

ข้อมูลที่นำเสนอไม่สามารถใช้แทนข้อแนะนำทางการแพทย์ได้ โปรดปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยภูมิแพ้อากาศ

โดยทั่วไปแล้ว แพทย์สามารถวินิจฉัยโรคภูมิแพ้อากาศได้ เพียงแค่เห็นอาการทั่วไปของผู้ป่วย หรือแพทย์อาจทำการตรวจด้วยการเจาะเลือด เพื่อหาการติดเชื้อหรือสารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ นอกจากนี้แพทย์ก็อาจทำการทดสอบผิวหนังโดยการเจาะที่แขนหรือบริเวณหลังด้วยท่อเล็ก ๆ ที่มีสารก่อภูมิแพ้ทั่วไป หากมีอาการแพ้ก็จะมีอาการบวม คัน ในบริเวณที่ทำการทดสอบอาการแพ้

การรักษาภูมิแพ้อากาศ

การรักษาโรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้สามารถทำได้หลายวิธี ได้แก่

• ยาบรรเทาอาการแพ้ แพทย์อาจสั่งจ่ายยาต้านฮีสตามีน (Histamine) เพื่อบรรเทาอาการแพ้ เช่น เฟกโซเฟนาดีน (Fexofenadine) ไดเฟนไฮดรามีน (Diphenhydramine) ลอราทาดีน (Loratadine) เซทิริซีน (Cetirizine)
• ยาสเตียรอยด์พ่นจมูก (Nasal corticosteroids) ยาฉีดพ่นนี้จะช่วยบรรเทาอาการน้ำมูกไหล คัดจมูก แน่นจมูก หรืออาการคันจมูกได้ดี
• ยาหดหลอดเลือด (Decongestant) ยานี้จะช่วยบรรเทาอาการคัดจมูก ทำให้จมูกโล่ง สามารถหายใจได้สะดวกขึ้น
• ยาหยอดตาและสเปรย์ฉีดจมูก เพื่อช่วยบรรเทาอาการระคายเคืองที่ดวงตาและภายในจมูก
• ภูมิคุ้มกันบำบัด ในกรณีที่มีอาการแพ้อย่างรุนแรง แพทย์อาจมีการแนะนำให้ทำการรักษาด้วยภูมิคุ้มกันบำบัด โดยแพทย์จะทำการฉีดสารก่อภูมิแพ้เข้าไปในร่างกายทีละน้อย ๆ เพื่อให้ร่างกายค่อย ๆ จดจำและสร้างภูมิต้านทานสารก่อภูมิแพ้ ซึ่งเป็นวิธีที่ใช้ระยะเวลาในการรักษาค่อนข้างนาน ตั้งแต่ 3-5 ปี

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตัวเองที่ช่วยจัดการกับภูมิแพ้อากาศ

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิตบางประการดังต่อไปนี้ อาจช่วยจัดการกับ โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ ได้

• หลีกเลี่ยงการเข้าไปอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีสารก่อภูมิแพ้ เช่น ฝุ่น ควัน เกสรดอกไม้ ขนสัตว์ หรือเชื้อรา
• พกยารักษาโรคภูมิแพ้ติดตัวไว้เสมอ
• หากมีอาการแพ้ต่อสิ่งใด ควรแจ้งต่อบุคคลใกล้ชิดให้รับทราบเสมอ
• หากไปสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้มา ให้ถอดเสื้อผ้า แล้วรีบอาบน้ำทำความสะอาดร่างกายทันที