ชิคุนกุนยา (Chikungunya Fever) เป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสชิคุนกุนยาที่มียุงลายเป็นพาหะ ผู้ป่วยที่ติดเชื้อมักมีไข้เฉียบพลันและปวดข้อต่อรุนแรง โดยพบการระบาดครั้งแรกในปี 1952 ที่แทนซาเนีย จัดเป็นไวรัสกรดไรโบนิวคลีอิก (RNA) ที่อยู่ในกลุ่มอัลฟาไวรัสตระกูลโทกาวิริเด
[embed-health-tool-heart-rate]
คำจำกัดความ
ชิคุนกุนยา คืออะไร
ชิคุนกุนยา หรือโรคไข้ปวดข้อชิคุนกุนยา หรือโรคไข้ปวดข้อยุงลาย (Chikungunya Fever) เป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสชิคุนกุนยาที่มียุงลายเป็นพาหะ ผู้ป่วยที่ติดเชื้อมักมีไข้เฉียบพลันและปวดข้อต่อรุนแรง โดยไวรัสชิคุนกุนยาพบการระบาดครั้งแรกในปี 1952 ที่แทนซาเนีย จัดเป็นไวรัสกรดไรโบนิวคลีอิก (RNA) ที่อยู่ในกลุ่มอัลฟาไวรัสตระกูลโทกาวิริเด
ชิคุนกุนยาพบบ่อยแค่ไหน
ชิคุนกุนยาพบมากกว่า 60 ประเทศในเอเชีย แอฟริกา ยุโรปและอเมริกา และส่งผลต่อผู้ป่วยได้ทุกเพศทุกวัย แต่สามารถจัดการได้ด้วยการลดปัจจัยเสี่ยง โปรดปรึกษาคุณหมอสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
อาการ
อาการของชิคุนกุนยา
- ไข้
- ปวดข้อต่อ
- ปวดกล้ามเนื้อ
- ปวดศีรษะ
- คลื่นไส้
- เหนื่อยล้า
- ผื่นแดง
อาการของโรคมักแสดงออกมาให้เห็นในช่วง 4-8 วันหลังจากที่โดนยุงที่มีเชื้อกัด โรคชิคุนกุนยามีสัญญาณบางอย่างคล้ายกับไข้เดงกีและไวรัสซิกา ทำให้บางครั้งอาจมีการวินิจฉัยคลาดเคลื่อนในบางพื้นที่ที่พบโรคเหล่านี้ได้ทั่วไป โรคชิคุนกุนยาไม่สามารถทำให้ถึงตาย แต่อาจทำให้อาการเรื้อรังได้
สำหรับผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการอื่นนอกเหนือจากที่กล่าวมาข้างต้น หากมีข้อสงสัยใด ๆ โปรดปรึกษาคุณหมอ
ควรไปพบคุฒหอหมอเมื่อใด
หากมีสัญญาณหรืออาการที่ระบุข้างต้น หรือมีข้อสงสัยใด ๆ โปรดปรึกษาคุณหมอ หรือหากเพิ่งเดินทางกลับจากบริเวณที่เสี่ยงติดเชื้อไข้เดงกี และมีไข้ขึ้นฉับพลัน ควรเข้าพบข้าพบคุณหมอทันที
ร่างกายของแต่ละบุคคลมีการตอบสนองแตกต่างกัน ทางที่ดีที่สุดควรปรึกษาคุณหมอ เกี่ยวกับวิธีรักษาที่ดีที่สุดตามสถานการณ์ของตัวเอง
สาเหตุ
สาเหตุของชิคุนกุนยา
ชิคุนกุนยามีสาเหตุมาจากการติดเชื้อไวรัสชิคุนกุนยา ซึ่งมียุงลายเป็นพาหะเช่นเดียวกับไข้เลือดออก ไวรัสจะแพร่มาจากยุงที่มีเชื้อเข้าสู่มนุษย์ และสามารถแพร่จากมนุษย์ที่ติดเชื้อไปยังมนุษย์ที่สุขภาพดีได้โดยผ่านยุง
ไวรัสชิคนกุนยาอาจแพร่จากคุณแม่ตั้งครรภ์สู่ทารกเกิดใหม่ได้ แต่กรณีนี้พบได้ไม่บ่อยนัก ส่วนการให้นมบุตรไม่สามารถแพร่เชื้อได้
ปัจจัยเสี่ยง
ปัจจัยเสี่ยงของชิคุนกุนยา
- อาศัยในประเทศเขตร้อน
- เพิ่งมาจากประเทศที่มีการแพร่เชื้อ
- อยู่ในพื้นที่ที่มีสุขอนามัยต่ำ
ผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีภาวะสุขภาพบางประการ เช่น ความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหัวใจ จะยิ่งเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคนี้สูงขึ้น
การวินิจฉัยและการรักษา
ข้อมูลที่นำเสนอไม่สามารถใช้แทนข้อแนะนำทางการแพทย์ได้ โปรดปรึกษาคุณหมอสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
การวินิจฉัยโรคชิคุนกุนยา
อาการของโรคชิคุนกุนยานั้นคล้ายคลึงกับอาการของโรคไข้เดงกี และโรคติดเชื้อไวรัสซิกามาก ทำให้การวินิจฉัยทางกายภาพไม่สามารถระบุสาเหตุของโรคได้แม่นยำนัก ในการตรวจวินิจฉัยโรคชิคุนกุนยา คุณหมออาจต้องทำการตรวจเลือด
การรักษาโรคชิคุนกุนยา
ปัจจุบันยังไม่มีไม่มีวัคซีนหรือการรักษาโรคชิคุนกุนยาโดยเฉพาะ การรักษาโรคชิคุนกุนยา คือ การบรรเทาไข้ หากคุณตรวจพบว่าเป็นโรคชิคุนกุนยา แพทย์มักแนะนำให้พักผ่อนมากๆ ดื่มน้ำเยอะๆ เพื่อป้องกันการขาดน้ำ และพยายามไม่ให้ถูกยุงกัด
คุณหมอจะสั่งยา เช่น อะเซตามิโนเฟน (Acetaminophen) พาราเซตามอล ให้รับประทานเพื่อบรรเทาอาการไข้ โดยควรรับประทานยาตามคุณหมอสั่งอย่างเคร่งครัด ไม่ควรรับประทานยาอื่นนอกเหนือจากที่คุณหมอสั่ง โดยเฉพาะ แอสไพรินและยาแก้อักเสบที่ไม่มีสเตียรอยด์ หากรับประทานยาสำหรับโรคอื่น ๆ อยู่ควรปรึกษาคุณหมอหรือผู้ดูแลสุขภาพก่อน
การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง
การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเองที่ช่วยจัดการโรคชิคุนกุนยา
- พยายามป้องกันไม่ให้ยุงเข้ามาภายในบ้าน โดยการเปิดเครื่องปรับอากาศ หรือปิดประตูและหน้าต่าง
- กำจัดน้ำขังรอบบริเวณบ้าน เช่น ในถัง ในกระถางต้นไม้ เพื่อลดแหล่งเพาะพันธุ์ยุง
- สวมเสื้อผ้าแขนยาวขายาว
- ใช้ยากันแมลง หรือยากันยุงตามที่คุณหมอแนะนำ