เบาหวานอาการที่ควรสังเกต

เบาหวานอาการที่สังเกตได้สังเกตได้ชัดคือ อาการหิวบ่อย ปัสสาวะบ่อย กระหายน้ำมากขึ้น ปากแห้ง ตาพร่า นอกจากนี้ยังอาจมีอาการที่แตกต่างกันตามโรคเบาหวานแต่ละชนิด การทำความเข้าใจเกี่ยวกับอาการของโรคเบาหวาน อาจสามารถช่วยให้ผู้ป่วยรู้ตัวไว สามารถเข้ารับการรักษาได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ และป้องกันไม่ให้เกิดอาการที่รุนแรงหรือภาวะแทรกซ้อนจากโรคเบาหวานได้

เบาหวานอาการเป็นอย่างไร

อาการเริ่มต้นของเบาหวานทั้ง 2 ประเภทที่คล้ายคลึงกัน มีดังนี้

• หิวบ่อยและอ่อนเพลีย ร่างกายจะเปลี่ยนอาหารเป็นกลูโคสเพื่อให้เซลล์ดูดซึมและใช้เป็นพลังงาน โดยมีอินซูลินช่วยดูดซึมกลูโคส หากร่างกายสร้างอินซูลินได้ไม่เพียงพอหรือเซลล์ต่อต้านอินซูลิน ก็ไม่สามารถดูดซึมกลูโคสไปเป็นพลังงานให้ร่างกายได้ ทำให้มีอาการหิวบ่อยและเหนื่อยมากกว่าปกติ
• ปัสสาวะบ่อยและกระหายน้ำมากขึ้น โดยปกติคนทั่วไปจะปัสสาวะประมาณวันละ 4-7 ครั้ง แต่ผู้ป่วยเบาหวานอาจปัสสาวะบ่อยกว่าปกติ เนื่องจากร่างกายไม่สามารถดูดซึมกลูโคสได้ ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูง ร่างกายจึงต้องผลิตปัสสาวะมากขึ้นเพื่อขับน้ำตาลส่วนเกินออกจากร่างกาย และเมื่อร่างกายสูญเสียน้ำมากจึงส่งผลให้ผู้ป่วยกระหายน้ำมากขึ้นตามไปด้วย

อาการของโรคเบาหวานชนิดที่ 1

อาการของโรคเบาหวานประเภทที่ 1 อาจเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและรุนแรง บางคนอาจมีอาการเกิดขึ้นภายในไม่กี่วัน หรือบางคนอาจมีอาการเกิดขึ้นประมาณ 2-3 สัปดาห์ สามารถสังเกตได้ ดังนี้

• น้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็ว เนื่องจากร่างกายไม่สามารถดูดซึมพลังงานจากอาหารได้ ทำให้ร่างกายเริ่มเผาผลาญกล้ามเนื้อและไขมันเพื่อใช้เป็นพลังงานแทน จึงส่งผลให้น้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็ว
• คลื่นไส้และอาเจียน เมื่อร่างกายไม่สามารถใช้น้ำตาลกลูโคสในเลือดได้ จึงต้องหันไปใช้พลังงานจากไขมัน ซึ่งการเผาผลาญไขมันจะทำให้เกิดคีโตนขึ้นมา ซึ่งหากมีในปริมาณมากอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ เรียกว่า ภาวะเลือดเป็นกรด (Ketoacidosis) ทำให้อาจมีอาการคลื่นไส้และอาเจียน

อาการของโรคเบาหวานชนิดที่ 2

อาการของโรคเบาหวานชนิดที่ 2 มักแสดงอาการเมื่อระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน ทำให้สังเกตอาการได้ยาก โดยอาการของโรคเบาหวานชนิดที่ 2 อาจพัฒนาขึ้นและแสดงอาการในวัยผู้ใหญ่ ดังนี้

• การติดเชื้อยีสต์ ผู้ป่วยเบาหวานอาจติดเชื้อยีสต์ได้ โดย ภาวะน้ำตาลในเลือดที่สูงจะทำให้เม็ดเลือดขาวทำงานได้ไม่ดีในการกำจัดเชื้อโรค นอกจากนี้ น้ำตาลในเลือดเองก็เป็นสิ่งที่เชื้อราหรือยีสต์ใช้เป็นอาหารในการเจริญเติบโตอีกด้วย ซึ่งยีสต์อาจเจริญเติบโตในที่ชื้นและอบอุ่น เช่น ซอกนิ้วเท้า ใต้ราวนม ขาหนีบ
• แผลหายช้า น้ำตาลในเลือดสูงอาจส่งผลต่อการไหลเวียนของเลือดและทำให้เส้นประสาทถูกทำลาย ทำให้ร่างกายไม่สามารถรักษาบาดแผลได้ การสมานตัวของแผลจึงช้าลงตามไปด้วย
• ปวดหรือชาที่เท้าหรือขา เกิดจากความเสียหายของเส้นประสาทเมื่อระดับน้ำตาลในเลือดสูง อาจทำให้มีอาการสูญเสียความรู้สึกและเสี่ยงบาดเจ็บได้ง่าย เช่น เดินสะดุดจนเป็นแผลแต่ไม่รู้ตัว
• น้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็ว เกิดจากร่างกายเริ่มเผาผลาญกล้ามเนื้อและไขมันเพื่อใช้เป็นพลังงานแทน จึงส่งผลให้น้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็ว

อาการโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์

อาการของโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์อาจไม่แสดงอาการออกมาเป็นพิเศษ แต่อาจทำให้รู้สึกกระหายน้ำมากกว่าปกติและปัสสาวะบ่อยขึ้น

เบาหวานอาการโคม่า (Hyperosmolar hyperglycemic nonketotic syndrome)

พบในผู้ป่วยเบาหวานที่มีภาวะแทรกซ้อนรุนแรงทั้ง 2 ประเภท แต่พบมากในเบาหวานประเภทที่ 2 มักเกิดขึ้นเมื่อผู้ป่วยมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงและขาดน้ำอย่างรุนแรง ดังนี้

• น้ำตาลในเลือดสูงกว่า 600 มิลลิกรัม/เดซิลิตร
• กระหายน้ำมาก ปากแห้ง ผิวอุ่นและแห้ง ไม่มีเหงื่อ
• ไข้สูง ร่างกายอ่อนแอ
• ง่วงนอนหรือสับสน เห็นภาพหลอน
• สูญเสียการมองเห็น

การป้องกันโรคเบาหวาน

สามารถป้องกันการเกิดโรคเบาหวานได้ด้วยวิธี ดังนี้