อาการปวดหัวข้างเดียวที่เรารู้จักกันในชื่อของ “ไมเกรน” ไมเกรนเป็นอาการปวดหัว ที่หลายคนบอกว่าแสนทรมาน และไม่มีใครอยากให้เกิดขึ้น หนึ่งในปัจจัยที่กระตุ้นให้อาการปวดหัวไมเกรนกำเริบขึ้นมาได้ ใกล้ตัวคุณอย่างที่สุด ก็คืออาหารที่คุณกิน แต่ อาหารกระตุ้นไมเกรน คืออะไรกันบ้าง? ตาม Hello คุณหมอ ไปดูกันเลย

ไมเกรนกับอาหาร

ไมเกรน เป็นอาการปวดหัวเรื้อรัง มีลักษณะพิเศษต่างจากอาการปวดหัวทั่วไป คือ ความรู้สึกของการปวดแบบตุ้บๆ อาการปวดที่มักเกิดขึ้นที่ด้านใดด้านหนึ่งของศีรษะ และมักมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น คลื่นไส้ ไวต่อแสง เสียง และกลิ่น บางคนอาจมีการเปลี่ยนแปลงทางการมองเห็น หรือที่เรียกว่าออร่า

สาเหตุของไมเกรนไม่สามารถสรุปได้แน่ชัด แต่ผู้เชี่ยวชาญส่วนหนึ่งเชื่อว่า เกิดจากความผิดปกติของระบบไฟฟ้าที่ผิวสมอง ทำให้สมองเกิดการกระตุ้นได้ง่ายและค่อนข้างไวกว่าคนปกติ หลังจากสมองถูกกระตุ้น จะเกิดกระแสไฟฟ้าที่ทำให้การไหลเวียนของเลือดในสมองเปลี่ยนแปลง และไปกระตุ้นเส้นประสาทสมอง ทำให้เกิดการหลั่งสารสื่อประสาทบางชนิด ทำให้หลอดเลือดสมองขยายตัวและเกิดการอักเสบขึ้น ส่งผลให้เกิดอาการปวดหัวในที่สุด

ปัจจัยที่กระตุ้นให้สมองเกิดอาการปวดขึ้นมานี้ มีหลายอย่างด้วยกัน เช่น ฮอร์โมน ความเครียด หรืออาหาร โดยผู้ที่เป็นไมเกรนราวร้อยละ 27-30 เชื่อว่าอาหารบางอย่างสามารถกระตุ้นให้เกิดอาการปวดศีรษะขึ้นมาได้ ถึงแม้เรื่องนี้จะยังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ แต่ก็มีการศึกษาที่ชี้ว่า คนบางคนที่เป็นไมเกรนอาจมีอาการกำเริบได้จากการกระตุ้นของอาหารบางชนิด สำหรับอาหารที่กระตุ้นให้เกิดอาการไมเกรนในแต่ละคน อาจแตกต่างกัน

อาหารกระตุ้นไมเกรน ที่ทำให้ไมเกรนกำเริบ

ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า ไม่มีคำแนะนำที่เฉพาะเจาะจงเกี่ยวกับอาหารที่สามารถกระตุ้นให้เกิดไมเกรน แต่งานวิจัยจำนวนหนึ่งชี้ถึงความสัมพันธ์ของอาหารเหล่านี้กับการเกิดอาการไมเกรน ซึ่งสามารถเป็นแนวทางให้ผู้ป่วยไมเกรน ในการสังเกตตัวเอง เพื่อที่จะได้สามารถหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นเหล่านี้ได้ในคราวต่อไป

คาเฟอีน

คาเฟอีนเป็น อาหารกระตุ้นไมเกรน ลำดับต้นๆ ไม่ว่าจะเป็นการบริโภคคาเฟอีนมากเกินไป หรือน้อยเกินไปก็ตาม โดยหากคุณดื่มกาแฟทุกวันจนเกิดอาการติดกาแฟ การดื่มกาแฟน้อยลงกว่าที่เคยกินก็สามารถกระตุ้นให้คุณปวดหัวได้ จากการศึกษาในสหรัฐฯ เมื่อปี 2009 ชี้ว่า คาเฟอีนอาจทำให้ปวดหัวได้ เนื่องจากคาเฟอีนส่งผลต่อตัวรับสัญญาณบางอย่างในสมองที่เชื่อมโยงกับไมเกรน แต่ข้อมูลที่น่าทึ่งอย่างหนึ่งก็คือ คาเฟอีนสามารถหยุดอาการปวดหัวได้ ทำให้เป็นส่วนประกอบอย่างหนึ่งของยาแก้ปวดหัวไมเกรนที่ขายกันตามร้านขายยา

แอลกอฮอล์

จากการรีวิวโดยนักวิจัยในประเทศบราซิล ผู้ป่วยไมเกรนบอกว่า แอลกอฮอล์มีส่วนในการทำให้พวกเขาเกิดอาการปวดหัวได้ราวร้อยละ 30 หรือมากกว่านั้น เหตุผลในเรื่องนี้ยังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ แต่งานวิจัยชิ้นหนึ่งชี้ว่า แอลกอฮอล์สามารถกดการทำงานของฮอร์โมนเทสทอสเทอโรน ที่ช่วยในการสร้างสมดุลกับเอสโตรเจน และความไม่สมดุลของฮอร์โมนนี้ก็อาจเชื่อมโยงกับการเกิดไมเกรนได้

โดยทั่วไปแล้วเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่เชื่อกันว่ากระตุ้นให้เกิดไมเกรนมากที่สุดก็คือไวน์แดง ผู้เชี่ยวชาญบางคนเชื่อว่า สารประกอบบางอย่างในไวน์ เช่น แทนนินและฟลาโวนอยด์อาจเป็นสาเหตุ และเนื่องจากไวน์แดงมีแทนนินมากกว่าไวน์ขาว อาจเป็นสาเหตุทำให้ปวดหัวได้มากกว่า และเหตุผลอีกอย่างหนึ่งก็คือ แอลกออล์ทำให้เกิดอาการขาดน้ำ ซึ่งอาจทำให้ปวดหัวได้เช่นกัน

สารปรุงแต่งรส

อาจไม่ใช่ตัวของอาหารโดยตรงที่ทำให้คุณปวดหัว แต่เป็นสารปรุงแต่งรสที่ใช้ในอาหารก็เป็นได้ โดยสารปรุงแต่งรสที่เรารู้จักกันดีอย่างโมโนโซเดียม กลูตาเมต (Monosodium Glutamate หรือ MSG) หรือผงชูรส ซึ่งไม่ดีต่อสุขภาพ อีกอันดับต้นๆ ที่กระตุ้นอาการปวดหัว จากการศึกษาในปี 2008 ในสหรัฐฯ เสนอว่า อาการปวดหัวประมาณร้อยละ 2.5 เกิดขึ้นมาจากการกระตุ้นของสารชนิดนี้ ซึ่งผงชูรสนี้นอกจากจะเติมลงไปในอาหารแล้ว ก็ยังพบได้ตามธรรมชาติในอาหารอย่างเช่น มะเขือเทศและชีส อีกด้วย

สาเหตุที่ผงชูรสกระตุ้นอาการปวดหัวได้ เนื่องมาจากสามารถให้หลอดเลือดสมองในประสาทส่วนกลางหดตัวลง และปล่อยไนตริกออกไซด์ออกมา ซึ่งนำไปสู่อาการปวดหัว

แอสปาร์แตม

แอสปาร์แตม (Aspartame) หรือสารให้ความหวาน อาจจะเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดอาการปวดหัวสำหรับบางคน แอสปาร์แตมเป็นสารที่ใช้ในอาหารและเครื่องดื่มหลายประเภท เช่น ซีเรียล โยเกิร์ต อาหารแช่แข็ง เจลลาตินในขนมหวาน ลูกอม หมากฝรั่งปราศจากน้ำตาล น้ำปั่น น้ำอัดลมปราศจากน้ำตาล เป็นต้น

ไนเตรต/ไนไตรท์

เป็นสารที่ใช้ในการถนอมอาหารประเภทเนื้อสัตว์ เช่น ไส้กรอก เบคอน และแฮม ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า จากการบันทึกอาการปวดหัวพบว่า 5 % ของอาการปวดหัวมักกำเริบขึ้น เมื่อทานอาหารที่มีส่วนผสมของไนเตรต ซึ่งอาจจะก่อให้เกิดไนตริกออกไซด์และการขยายของหลอดเลือด

เกลือ

อาหารที่มีรสเค็มจัดๆ หรืออาหารสำเร็จรูปที่มีโซเดียมสูง อาจกระตุ้นไมเกรนได้ เนื่องจากโซเดียมในปริมาณมาก สามารถเพิ่มความดันเลือด ซึ่งทำให้เกิดปวดหัวหรือไมเกรนกำเริบได้

สิ่งสำคัญที่ควรใส่ใจในการรับประทานอาหาร

ก่อนที่คุณจะตัดอาหารอย่างใดอย่างหนึ่งออกไปจากการกินของคุณ จำไว้อย่างหนึ่งว่า การอดอาหารหรือการงดกินอาหารมื้อใดมื้อหนึ่ง อาจเป็นตัวกระตุ้นไมเกรนได้เช่นกัน ฉะนั้น แค่จดจำรายการเหล่านี้ไว้ และคอยสังเกตตัวเอง ด้วยการจดบันทึกความถี่ของอาการปวดหัว อาหารที่รับประทานเข้าไป และพยายามหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นดังกล่าว โดยไม่ควรอดอาหารหรืองดทานอาหารจะเป็นการดีที่สุด

Hello Health Group ไม่ได้ให้คำแนะนำด้านการแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาโรคแต่อย่างใด