ประคบร้อน ประคบเย็น แตกต่างกันอย่างไร

ประคบร้อน ประคบเย็น เป็นวิธีหนึ่งในการปฐมพยาบาลเบื้องต้น ที่ช่วยบรรเทาอาการปวดและอักเสบ ซึ่งลักษณะการใช้งานจะขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วย โดยการประคบร้อน เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการผ่อนคลายกล้ามเนื้อ หรือบริเวณข้อต่อต่าง ๆ และการประคบเย็น เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการปวดหรือมีอาการบาดเจ็บเฉียบพลัน เช่น อาการปวดศีรษะ ปวดฟัน เลือดกำเดาไหล

ประคบร้อน (Hot Compress)

การประคบร้อน หรือการใช้ความร้อน ทำให้หลอดเลือดขยายตัว อาจช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดและผ่อนคลายกล้ามเนื้อในบริเวณที่เกิดอาการเจ็บปวดหรืออักเสบ โดยวิธีการประคบร้อนเหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการดังต่อไปนี้

• โรคข้อเข่าอักเสบ
• เคล็ดขัดยอด
• อาการปวดข้อต่อที่เกิดจากโรคข้ออักเสบ
• ปวดกล้ามเนื้อเรื้อรัง
• โรคเอ็นอักเสบเรื้อรัง

การประคบร้อนเพียงเล็กน้อยอาจช่วยบรรเทาความรู้สึกไม่สบายและเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อได้ ทั้งนี้น้ำหนักของการประคบร้อนอาจขึ้นอยู่กับความลึกของผิวหนังที่ได้รับผลกระทบจากอาการเจ็บปวดหรืออักเสบ

การประคบเย็น (Cold Compress)

การประคบเย็น เป็นการประคบด้วยน้ำแข็ง น้ำเย็นหรือเจลสำหรับประคบเย็น อาจช่วยลดการไหลเวียนของเลือดไปยังส่วนที่เฉพาะเจาะจงของร่างกาย รวมถึงลดการทำงานของเส้นประสาทชั่วคราว เพื่อบรรเทาอาการปวดหรืออักเสบ โดยเฉพาะบริเวณรอบ ๆ ข้อต่อหรือเอ็น โดยวิธีการประคบเย็นเหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการปวดหรือได้รับบาดเจ็บทันทีที่มีอาการ ภายใน 24-48 ชั่วโมง ดังต่อไปนี้

• ปวดศีรษะ 
• มีไข้สูง 
• ปวดฟัน 
• ปวดบวมข้อเท้า 
• โรคข้อเข่าเสื่อม
• ข้อเคล็ด 
• เลือดกำเดาไหล 

ประเภทของการ ประคบร้อน ประคบเย็น

ประเภทของการประคบร้อน

การประคบร้อนหรือการรักษาด้วยความร้อน เป็นการใช้อุปกรณ์ทำความร้อนที่ปลอดภัย เช่น

• แผ่นความร้อนไฟฟ้า
• กระเป๋าน้ำร้อนสำหรับประคบร้อนหรือแผ่นความร้อน
• แช่พื้นที่ในอ่างน้ำร้อนระหว่าง 33 และ 37.7 องศาเซลเซียส
• ใช้ขี้ผึ้งพาราฟินอุ่น

ประเภทของการประคบเย็น

รูปแบบของการประคบเย็นนั้นมีหลายวิธี ซึ่งบางครั้งก็ขึ้นอยู่กับบริเวณที่ร่างกายได้รับผลกระทบ เช่น

• แพ็คน้ำแข็งหรือแพ็คเจลแช่แข็ง
• นวดน้ำแข็ง
• อ่างน้ำแข็ง

นอกจากนี้ยังมีรูปแบบการบำบัดด้วยความเย็นแบบอื่น ๆ ที่บางครั้งใช้กัน ได้แก่

• การแช่แข็ง ซึ่งใช้ความเย็นเพื่อลดอาการกล้ามเนื้อกระตุก ระหว่างการยืดกล้ามเนื้อ
• ห้องบำบัดความเย็นทั้งร่างกาย

ข้อควรระวังเกี่ยวกับการประคบร้อน ประคบเย็น

ข้อควรระวังในการประคบร้อน ประคบเย็น มีดังต่อไปนี้

ประคบร้อน

• ไม่ควรนำไปใช้กับบริเวณที่มีแผลเปิด 
• สำหรับผู้ที่มีผิวบอบบาง หรือผิวไวต่อความร้อน ควรหลีกเลี่ยงการรักษาด้วยวิธีประคบร้อน เพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดอาการไหม้หรือเกิดภาวะแทรกซ้อน

ประคบเย็น

• สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน และผู้ที่มีความผิดปกติทางระบบประสาทสัมผัส ควรหลีกเลี่ยงการรักษาด้วยวิธีการประคบเย็น อาจส่งผลให้เกิดความเสียหายของเส้นประสาทและความไวที่ลดลง 

[embed-health-tool-bmi]