Scleroderma คืออะไร มีอาการและการรักษาอย่างไร

Scleroderma คือ คำศัพท์ที่ใช้เรียก โรคหนังแข็ง ซึ่งเป็นโรคที่พบได้ยากและเกิดขึ้นในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย โดยจะส่งผลให้ผิวหนังแข็งตัวและอาจเสี่ยงต่อการเกิดปัญหากับอวัยวะส่วนอื่น ๆ ร่วมด้วย ดังนั้น หากสังเกตว่ามีผิวหนังตามส่วนต่าง ๆ แข็งตัว ปลายมือและเท้าเปลี่ยนสีเมื่อเจออากาศเย็น รับประทานอาหารลำบากและหายใจถี่ ควรเข้าพบคุณหมอเพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างรวดเร็ว

Scleroderma คืออะไร

Scleroderma  คือ โรคหนังแข็ง ที่เป็นกลุ่มโรคเกี่ยวกับการแข็งตัวของผิวหนัง ส่งผลให้ผิวหนังตึงกว่าปกติ ไม่มีความยืดหยุ่น นอกจากจะส่งผลกระทบต่อผิวหนังแล้วยังอาจเสี่ยงการเกิดปัญหาในหลอดเลือด ระบบทางเดินอาหาร ไต ปอด หัวใจ ฟันและข้อต่อร่วมด้วย  

สาเหตุของ Scleroderma คืออะไร

อาจไม่ทราบสาเหตุที่ชัดเจนของโรคหนังแข็ง แต่ก็อาจเป็นไปได้ว่าเกิดจากระบบภูมิคุ้มกันทำลายตนเองโดยการโจมตีเนื้อเยื่อเกี่ยวพันใต้ชั้นผิวหนังและส่งผลให้มีการผลิตคอลลาเจนมากเกินไป จึงก่อให้เกิดพังผืดที่หนาตัวขึ้นจนผิวหนังบริเวณนั้นแข็งตัวและยืดหยุ่นได้น้อย

นอกจากนี้ ผู้ที่สัมผัสกับสารเคมี การรับประทานยาบางชนิด หรือแม้แต่เกิดการติดเชื้อไวรัสก็อาจเพิ่มความเสี่ยงให้ร่างกายกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มที่ส่งผลให้ควบคุมได้ยากจนเสี่ยงต่อการเกิดโรคหนังแข็งได้เช่นเดียวกัน

อาการของ Scleroderma

อาการของโรคหนังแข็ง คือ อาการที่ร่างกายจะได้รับผลกระทบและมักแสดงอาการที่แตกต่างกันออกไปตามประเภทของโรคหนังแข็งที่เป็น ดังนี้

• โรคหนังแข็งที่เกี่ยวข้องกับผิวหนัง มักได้รับผลกระทบเฉพาะผิวหนังบริเวณนิ้วมือ มือ เท้า ใบหน้า ต้นแขน ปลายแขน หน้าอก หน้าท้องและต้นขา ที่ส่งผลให้มีอาการคัน ผิวหนังบวมแข็ง บางคนอาจมีสีผิวหนังเปลี่ยนเป็นสีเข้มหรืออ่อนกว่าปกติและมีความมันวาวกว่าผิวผนังส่วนอื่น ๆ ที่ไม่ได้รับผลกระทบ
• โรคหนังแข็งที่เกี่ยวกับหลอดเลือด ประเภทนี้จะส่งผลให้หลอดเลือดหดตัวและส่งผลให้รู้สึกเจ็บปวดหรือชาบริเวณที่ได้รับผลกระทบ เช่น นิ้วมือ มือ และเท้า
• โรคหนังแข็งที่เกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร อาจส่งผลให้เกิดอาการกรดไหลย้อน กลืนอาหารลำบาก ท้องอืด ท้องเสีย ท้องผูก และกลั้นอุจจาระไม่อยู่
• โรคหนังแข็งที่เกี่ยวกับหัวใจและปอด อาจทำให้ความดันโลหิตสูง หายใจถี่ขึ้น เหนื่อยง่าย ความสามารถในการออกกำลังกายหรือการเคลื่อนไหวที่ใช้แรงมากลดลงและวิงเวียนศีรษะบ่อยครั้ง

การรักษา Scleroderma

อาจไม่มีการรักษาโรคหนังแข็งให้หายขาดหรือการรักษาที่ช่วยหยุดการผลิตคอลลาเจน โดยคุณหมอจะมุ่งเป้าไปที่การรักษาที่ช่วยบรรเทาอาการและป้องกันภาวะแทรกซ้อน ที่ทำให้ใช้ชีวิตประจำวันได้สะดวกยิ่งขึ้น ซึ่งอาจรักษาได้ด้วยวิธีต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

ยา

• ยาขยายหลอดเลือด เพื่อช่วยปรับปรุงการไหลเวียนของเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น เหมาะสำหรับผู้ที่เป็นโรคหนังแข็งและมีปัญหาเกี่ยวกับหลอดเลือดร่วม
• ยายับยั้งการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน อาจช่วยยับยั้งการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันเพื่อไม่ให้ทำลายเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน ช่วยลดความหนาของพังผืดและลดอาการอักเสบ
• ยาลดกรด โรคหนังแข็งอาจส่งผลต่อการทำงานของระบบย่อยอาหารที่อาจทำให้รู้สึกมีอาการจุกเสียดท้อง กรดไหลย้อน ยาลดกรดจึงอาจช่วยบรรเทาอาการเสียดท้องและลดอาการท้องอืดได้
• ยาบรรเทาอาการปวด คุณหมออาจให้ยาแก้ปวดตามใบคำสั่งแพทย์ เพื่อช่วยบรรเทาอาการเมื่อรู้สึกปวดกล้ามเนื้อเนื่องจากผิวหนังที่ตึงไม่สามารถยืดหดได้

การบำบัด

คุณหมออาจวางแผนร่วมกับนักกายภาพบำบัดที่เหมาะสมกับอาการของผู้ป่วยแต่ละบุคคลเพื่อช่วยเพิ่มความแข็งแรง ความยืดหยุ่นและเพิ่มประสิทธิภาพการเคลื่อนไหวส่วนที่ได้รับผลกระทบให้ดียิ่งขึ้น เช่น นิ้วมือ แขน ขา 

การผ่าตัด

สำหรับผู้ป่วยที่เป็นโรคหนังแข็งและกระทบต่อการทำงานของปอด หัวใจ ไตในระดับรุนแรงและไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยารับประทาน คุณหมออาจพิจารณาผ่าตัดปลูกถ่ายอวัยวะใหม่ หรือผ่าตัดพังผืด เพื่อช่วยคลายกล้ามเนื้อที่ยึดติด