เด็กโตรแอมเฟตามีน (Dextroamphetamine) ใช้เพื่อรักษาโรคสมาธิสั้นในเด็ก และยังใช้เพื่อรักษาความผิดปกติของการนอนหลับบางชนิด อย่างโรคลมหลับ
ข้อบ่งใช้
เด็กโตรแอมเฟตามีน ใช้สำหรับ
เด็กโตรแอมเฟตามีน (Dextroamphetamine) ใช้เพื่อรักษาโรคสมาธิสั้นในเด็ก และยังใช้เพื่อรักษาความผิดปกติของการนอนหลับบางชนิด อย่างโรคลมหลับ (narcolepsy) ยานี้ยังอาจใช้เพื่อรักษาสภาวะอื่นที่แพทย์กำหนดได้อีกด้วย
ยาเด็กโตรแอมเฟตามีนเป็นยากระตุ้นระบบประสาทส่วนกลาง ยังไม่ทราบการทำงานที่แท้จริงของยานี้ ยานี้จะส่งผลกระทบต่อสารสื่อประสาท บางชนิดภายในสมอง ซึ่งอาจช่วยเพิ่มระยะเวลาของความสนใจและพัฒนาพฤติกรรม
วิธีใช้ยา เด็กโตรแอมเฟตามีน
ใช้ยาเด็กโตรแอมเฟตามีนตามที่แพทย์กำหนดอย่างเคร่งครัด โปรดอ่านฉลากยาเพื่อหาวิธีการใช้ยาที่ถูกต้อง
รับประทานยาเด็กโตรแอมเฟตามีนพร้อมกับอาหาร หรือรับประทานแยกต่างหาก รับประทานยานี้พร้อมกับอาหาร เพื่อลดอาการท้องไส้ปั่นป่วน
รับประทานยาเด็กโตรแอมเฟตามีนโดยเว้นช่วงเวลาประมาณ 4-6 ชั่วโมง เว้นแต่แพทย์จะสั่งแบบอื่น
อย่าดื่มน้ำผลไม้พร้อมกับรับประทานยาเด็กโตรแอมเฟตามีน น้ำผลไม้บางอย่าง (เช่น น้ำเกรปฟรุต น้ำแอปเปิ้ล หรือน้ำส้ม) อาจลดประสิทธิภาพของยาเด็กซ์โตรแอมเฟตามีนได้
รับประทานยาเด็กโตรแอมเฟตามีนตามตารางการใช้ยาปกติ เพื่อให้ได้ประโยชน์จากยาสูงสุด เพื่อให้ง่ายต่อการจำควรรับประทานยานี้ในเวลาเดียวกันทุกวัน
การเก็บรักษายา เด็กโตรแอมเฟตามีน
ควรเก็บรักษายาเด็กโตรแอมเฟตามีนที่อุณหภูมิห้อง ให้พ้นแสงและความชื้น เพื่อป้องกันไม่ให้ตัวยาเสื่อมสภาพ ไม่ควรเก็บยานี้ในห้องน้ำหรือช่องแช่แข็ง ยาเด็กโตรแอมเฟตามีนบางยี่ห้ออาจมีวิธีเก็บรักษาแตกต่างกัน จึงควรอ่านคำแนะนำบนบรรจุภัณฑ์หรือสอบถามเภสัชกรเสมอ และโปรดเก็บยาให้พ้นจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยงเพื่อความปลอดภัย
ไม่ควรทิ้งยาเด็กโตรแอมเฟตามีนลงในชักโครก หรือเทยาลงในท่อระบายน้ำ เว้นแต่จะได้รับคำแนะนำให้ทำเช่นนั้น หากยาหมดอายุ หรือไม่มีความจำเป็นต้องใช้ยา ควรกำจัดยาด้วยวิธีที่ถูกต้อง โดยสามารถสอบถามข้อมูลวิธีกำจัดยาที่ถูกต้องได้จากเภสัชกร
ข้อควรระวังและคำเตือน
ข้อควรรู้ก่อนใช้ยายาเด็กโตรแอมเฟตามีน
ก่อนใช้ยานี้ แจ้งให้แพทย์ทราบในกรณีดังต่อไปนี้
- คุณกำลังตั้งครรภ์ หรือให้นมบุตร เนื่องจากในช่วงที่คุณกำลังตั้งครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร ควรใช้ยาตามที่แพทย์แนะนำเท่านั้น
- หากคุณกำลังใช้ยาอื่นอยู่ หรือมีแผนจะใช้ยาอื่น ทั้งยาตามใบสั่งแพทย์ ยาที่หาซื้อเอง วิตามิน อาหารเสริม สมุนไพร เป็นต้น
- หากคุณแพ้สารออกฤทธิ์หรือไม่มีฤทธิ์ในการรักษาของยาเด็กโตรแอมเฟตามีน
- หากคุณมีอาการป่วย มีความผิดปกติ หรือมีสภาวะทางการแพทย์อื่น ๆ
- หากคุณหรือคนในครอบครัวเคยมีปัญหาสุขภาพ เช่น
- ปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ เช่น หัวใจล้มเหลว ปัญหาเกี่ยวกับการเต้นของหัวใจ หรือโรคหัวใจพิการ
- ภาวะความดันโลหิตสูง
- โรคหลอดเลือดสมอง
- ปัญหาเกี่ยวกับต่อมไทรอยด์
- ปัญหาเกี่ยวกับเนื้องอก
- ปัญหาเกี่ยวกับเลือดบางชนิด เช่น โรคพอร์ฟิเรีย (porphyria) หลอดเลือดแดงแข็งตัวขึ้น หรือปัญหาเกี่ยวกับหลอดเลือด
- อาการชักเนื่องจากผลการตรวจคลื่นไฟฟ้าสมองผิดปกติ (electroencelphalogram test)
- ปัญหาเกี่ยวกับจิตใจหรืออารมณ์ เช่น โรคอารมณ์สองขั้ว (bipolar disorder) โรคซึมเศร้า โรคจิตเภท (psychosis)
- การเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อที่ไม่สามารถควบคุมได้ เช่น โรคกล้ามเนื้อกระตุก (tics) กลุ่มอาการทูเร็ตต์ (Tourette syndrome)
- มีความคิดหรือพยายามฆ่าตัวตาย
- มีปัญหาเกี่ยวกับการไหลเวียนของเลือดที่มือหรือเท้า เช่น ปรากฏการณ์เรเนาด์ (Raynaud phenomenon) หรือโรคทรอมโบแอนจิไอติส โอบลิเตอแรนส์ (thromboangiitis obliterans)
- หากคุณมีอาการหัวใจขาดเลือดฉับพลันเมื่อไม่นานมานี้
- หากคนในครอบครัวเคยมีการเสียชีวิตฉับพลัน
ความปลอดภัยต่อการตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร
ยังไม่มีงานวิจัยที่น่าเชื่อถือ เกี่ยวกับความเสี่ยงในสตรีที่ใช้ยานี้ ในช่วงการตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร โปรดปรึกษาแพทย์เพื่อหาประโยชน์และความเสี่ยงก่อนการใช้ยานี้
ยาเด็กโตรแอมเฟตามีน จัดอยู่ในประเภทของยาที่มีความเสี่ยงต่อสตรีมีครรภ์ ประเภท C โดยองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกา (FDA)
การจัดประเภทของยาที่มีความเสี่ยงต่อสตรีมีครรภ์โดยองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกามีดังนี้
- A = ไม่มีความเสี่ยง
- B = ไม่พบความเสี่ยงในการวิจัยบางชิ้น
- C = อาจจะมีความเสี่ยง
- D = มีหลักฐานแสดงถึงความเสี่ยง
- X = ห้ามใช้
- N = ไม่ทราบแน่ชัด
ผลข้างเคียง
ผลข้างเคียงของการใช้ยาเด็กโตรแอมเฟตามีน
ยาทุกชนิดนั้นอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ แต่คนส่วนใหญ่นั้นอาจจะมีผลข้างเคียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย
โปรดปรึกษาแพทย์หากผลข้างเคียงที่พบได้มากเหล่านี้ไม่หายไปหรือรบกวนคุณ
- ท้องผูก
- ท้องร่วง
- วิงเวียน
- ปากแห้ง
- ปวดศีรษะ
- เบื่ออาหาร
- น้ำหนักลดเล็กน้อย
- คลื่นไส้
- กระสับกระส่าย
- มีปัญหากับการนอนหลับ
- มีรสชาติที่ไม่พึงประสงค์ในปาก
- ท้องไส้ปั่นป่วน
เข้ารับการรักษาในทันทีหากเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงมากดังต่อไปนี้
- อาการแพ้ที่รุนแรง ได้แก่ ผดผื่น ลมพิษ คัน หายใจติดขัด แน่นหน้าอก มีอาการบวมที่ปาก ใบหน้า ริมฝีปาก หรือลิ้น
- มองเห็นไม่ชัดหรือการมองเห็นเปลี่ยนแปลงในแบบอื่น ๆ
- สมรรถภาพทางเพศหรือความต้องการทางเพศเปลี่ยนแปลง
- เจ็บหน้าอกหรือแน่นหน้าอก
- ปัสสาวะสีคล้ำ
- ปัสสาวะลดลง
- มีการแข็งตัวของอวัยวะเพศบ่อยครั้งหรือเป็นเวลานาน
- หมดสติ
- หัวใจเต้นเร็วหรือผิดปกติ
- มองเห็นภาพหลอน
- ปวดกล้ามเนื้อหรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง
- มีความเปลี่ยนแปลงครั้งใหม่หรือรุนแรงขึ้นของจิตใจ อารมณ์ หรือพฤติกรรม เช่น ก้าวร้าว ซึมเศร้า ไม่เป็นมิตร มีปัญหาเกี่ยวกับการคิด
- มีอาการชาที่แขนหรือขา
- ชัก
- วิงเวียนหรือปวดหัวอย่างรุนแรง
- หายใจไม่อิ่ม
- น้ำหนักลดอย่างมากหรือเบื่ออาหารบ่อยครั้ง
- การมองเห็นเปลี่ยนแปลงฉับพลัน
- มีอาการของโรคหลอดเลือดสมอง เช่น สับสน อ่อนแรงที่ด้านหนึ่งของร่างกาย พูดไม่ชัด
- สั่นเทา
- การพูดหรือการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อที่ไม่สามารถควบคุมได้ เช่น กล้ามเนื้อกระตุก
- อ่อนแรงหรือเหนื่อยล้าผิดปกติ
- อาเจียน
ผลข้างเคียงที่กล่าวมาข้างต้น อาจไม่ได้เกิดกับทุกคน หรือบางคนอาจมีอาการอื่นนอกเหนือจากนี้ หากคุณมีข้อสงสัยใด ๆ เกี่ยวกับผลข้างเคียง โปรดปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกร
ปฏิกิริยาของยา
ปฏิกิริยากับยาอื่น
ยาเด็กโตรแอมเฟตามีน อาจเกิดปฏิกิริยากับยาอื่นที่คุณกำลังใช้อยู่ ซึ่งอาจส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา หรือเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดผลข้างเคียง เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้น คุณควรแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรด้วยว่า คุณกำลังใช้ยาอะไรอยู่บ้าง ไม่ว่าจะเป็นยาตามใบสั่งแพทย์ ยาที่ซื้อได้เอง สมุนไพร เป็นต้น และเพื่อความปลอดภัย คุณไม่ควรเริ่ม หยุด หรือเปลี่ยนขนาดยาเองโดยไม่ได้รับความเห็นชอบจากแพทย์
ยาที่อาจมีปฏิกิริยากับยานี้ ได้แก่
- อะเซตาโซลาไมด์ (Acetazolamide) โพรพอกซิฟีน (propoxyphene) โซเดียม ไบคาร์บอเนต (sodium bicarbonate) หรือยาขับปัสสาวะไทอาไซด์ (thiazide diuretics) เช่น ไฮโดรคลอโรไทอาไซด์ (hydrochlorothiazide) เนื่องจากยาเหล่านี้อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดผลข้างเคียงของยาเด็กโตรแอมเฟตามีน
- ยาแอดรีเนอร์จิก บล็อกเกอร์ (Adrenergic blockers) เช่น กัวเนธิดีน (guanethidine) ยาต้านฮีสตามีน (antihistamines) เช่น ยาไดเฟนไฮดรามีน (diphenhydramine) เอทโธซักซิไมด์ (ethosuximide) หรือยารักษาภาวะความดันโลหิตสูง เนื่องจากประสิทธิภาพของยาเหล่านี้อาจจะลดลงเพราะยาเด็กโตรแอมเฟตามีน
- ยาแอมโมเนียม คลอไรด์ (Ammonium chloride) กรดแอสคอร์บิก (ascorbic acid) หรือววิตามินซี ยาคลอร์โปรมาซีน (chlorpromazine) กรดกลูทามิก (glutamic acid) ฮาโลเพอริดอล (haloperidol) ลิเทียม คาร์บอเนต (lithium carbonate) เมทีนามีน (methenamine) รีเซอร์พีน (reserpine) หรือโซเดียมเอซิดฟอสเฟต (sodium acid phosphate) เนื่องจากยาเหล่านี้อาจลดประสิทธิภาพของยาเด็กโตรแอมเฟตามีน
- ฟูราโซลิโดน (Furazolidone) หรือยาในกลุ่ม MAOIs เช่น ฟีเนลซีน (phenelzine) เนื่องจากความเสี่ยงในการเกิดภาวะความดันโลหิตสูงระดับรุนแรง เป็นไข้ ปวดศีรษะ และอัตราการเต้นของหัวใจลดลงนั้นอาจเพิ่มขึ้น
- เมเพอริดีน (Meperidine) นอร์อิพิเนฟริน (norepinephrine) ฟีโนบาร์บิทัล (phenobarbital) เฟนิโทอิน (phenytoin) ยาในกลุ่มเอสเอสอาร์ไอ (selective serotonin reuptake inhibitors) เช่น ฟลูออกซิทีน (fluoxetine) ยาซิมพาโทมิเมติค (sympathomimetics) เช่น ซูโดเอฟีดรีน (pseudoephedrine) หรือยาต้านซึมเศร้ากลุ่มไตรไซคลิก (tricyclic antidepressants) เช่น เดซิพรามีน (desipramine) เนื่องจากความเสี่ยงในการเกิดผลข้างเคียงของยาเหล่านี้อาจเพิ่มขึ้นเพราะยาเด็กโตรแอมเฟตามีน
ปฎิกิริยาต่ออาหารหรือแอลกอฮอล์
ยาเด็กโตรแอมเฟตามีนอาจมีปฏิกิริยากับอาหารหรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โดยส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา หรือเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดผลข้างเคียง โปรดปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ
ปฏิกิริยาต่ออาการโรคอื่น
ยาเด็กโตรแอมเฟตามีนอาจส่งผลให้อาการโรคของคุณแย่ลง หรือส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา โปรดแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบถึงสภาวะโรคของคุณก่อนใช้ยาเสมอ
ขนาดยา
ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้งเพื่อรับทราบข้อมูลเพิ่มเติม
ขนาดยาเด็กซ์โตรแอมเฟตามีนสำหรับผู้ใหญ่
ขนาดยาสำหรับผู้ใหญ่เพื่อรักษาโรคลมหลับ (Narcolepsy)
- ขนาดยาเริ่มต้น : รับประทาน 10 มก. ต่อวัน
- ขนาดยาปกติ : อาจเพิ่มขนาดยาต่อวันอีก 10 มก. ทุกสัปดาห์จนกว่าจะได้รับการตอบสนองที่ดีที่สุด
ขนาดยาเด็กซ์โตรแอมเฟตามีนสำหรับเด็ก
ขนาดยาสำหรับเด็กเพื่อรักษาโรคสมาธิสั้น (Attention Deficit Disorder)
ยาออกฤทธิ์ทันที (IR)
อายุ 3 ถึง 5 ปี
- ขนาดยาเริ่มต้น : รับประทาน 2.5 มก. ต่อวัน
- ขนาดยาปกติ : อาจเพิ่มขนาดยาต่อวันอีก 2.5 มก. ทุกสัปดาห์จนกว่าจะได้รับการตอบสนองที่ดีที่สุด
ยาออกฤทธิ์ทันที และยาออกฤทธิ์นาน (ER) หรือ (SR)
อายุ 6 ถึง 17 ปี
- ขนาดยาเริ่มต้น : 2.5 มก. รับประทานวันละ 1 หรือ 2 ครั้ง
- ขนาดยาปกติ : อาจเพิ่มขนาดยาต่อวันอีก 5 มก. ทุกสัปดาห์จนกว่าจะได้รับการตอบสนองที่ดีที่สุด
- ขนาดยาสูงสุด : เฉพาะในกรณีหายากเท่านั้นที่จำเป็นต้องเพิ่มขนาดยาไปถึงวันละ 40 มก.
ขนาดยาสำหรับเด็กเพื่อรักษาโรคลมหลับ (Narcolepsy)
อายุ 6 ถึง 11 ปี
- ขนาดยาเริ่มต้น : รับประทาน 5 มก. ต่อวัน
- ขนาดยาปกติ : อาจเพิ่มขนาดยาต่อวันอีก 5 มก. ทุกสัปดาห์จนกว่าจะได้รับการตอบสนองที่ดีที่สุด
อายุ 12 ปีขึ้นไป
- ขนาดยาเริ่มต้น : รับประทาน 10 มก. ต่อวัน
- ขนาดยาปกติ : อาจเพิ่มขนาดยาต่อวันอีก 10 มก. ทุกสัปดาห์จนกว่าจะได้รับการตอบสนองที่ดีที่สุด
รูปแบบของยา
ความแรงและรูปแบบของยามีดังนี้
- ยาเม็ด
กรณีฉุกเฉินหรือการใช้ยาเกินขนาด
หากเกิดเหตุฉุกเฉินหรือใช้ยาเกินขนาด ควรแจ้งเหตุฉุกเฉินหรือนำส่งห้องฉุกเฉินใกล้บ้านโดยทันที
กรณีลืมใช้ยา
หากคุณลืมใช้ยาควรรีบใช้ทันทีที่นึกได้ หรือถ้าหากใกล้ถึงเวลาใช้ยาครั้งต่อไป ให้ข้ามรอบไปใช้ยาตามตารางปกติ ไม่ควรเพิ่มขนาดยาเป็นสองเท่า
Hello Health Group ไม่ได้ให้คำแนะนำทางการแพทย์ การวินิจฉัยโรคหรือการรักษาโรคแต่อย่างใด
[embed-health-tool-bmi]
