หากคุณผู้อ่านเป็นคนหนึ่งที่รู้สึกว่าช่วงนี้มีชีวิตมีแต่ความยุ่งเหยิง หมดพลัง ท้อแท้ เหนื่อยหน่าย และอยากจะหากิจกรรมสนุก ๆ ทำ เพื่อปลดเปลื้องความทุกข์ในใจ ที่ไม่ใช่แค่การดูหนัง ฟังเพลง หรือไปเที่ยว Hello คุณหมอ ขอแนะนำกิจกรรมดี ๆ ที่นอกจากจะช่วยผ่อนคลายอารมณ์แล้ว ก็ยังมีส่วนช่วยสร้างสุขภาพจิตที่ดีขึ้นด้วย นั่นคือกิจกรรม จัดดอกไม้ ค่ะ แต่ การจัดดอกไม้ จะดีต่อสุขภาพจิตอย่างไรนั้น มาติดตามกันเลยค่ะ
ดอกไม้ ดีต่อสุขภาพจิตอย่างไร
ส่งเสริมด้านอารมณ์
มีผลการศึกษาและผลงานวิจัยหลากแขนงและหลายสถาบันที่ชี้ให้เห็นว่าดอกไม้นั้น สามารถช่วยให้สุขภาพจิตของคนเราดีขึ้นได้จริง ๆ ถึงแม้ดอกไม้ที่ปักอยู่ในแจกัน หรือช่อดอกไม้ที่เพิ่งได้รับเป็นของขวัญมา หรือแปลงดอกไม้ที่สวนหลังบ้านดูจะเป็นเพียงสิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่พอช่วยให้สบายตาเท่านั้น แต่จากผลการศึกษาจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด (Harvard University) พบว่า การตื่นเช้ามาแล้วมองเห็นดอกไม้เป็นสิ่งแรกของวัน ทำให้อารมณ์ดีและมีความสุขมากขึ้น
เพิ่มความชื้นในอากาศ
ดร.ดัสกุปตา (Dr. Dasgupta) ผู้เชี่ยวชาญด้านการนอนหลับ และศาสตราจารย์ประจำ Keck School of Medicine แห่งมหาวิทยาลัยเซาเทิร์นแคลิฟอร์เนีย (University of Southern California) เผยว่า การจัดดอกไม้ ใส่แจกันแล้ววางไว้ในห้องนอน ห้องนั่งเล่น หรือภายในบ้าน เป็นเรื่องที่ดีต่อสุขภาพ เนื่องจากดอกไม้เหล่านี้สามารถคายความชื้นสู่อากาศ ซึ่งจะดีต่อการหายใจเพราะสภาพอากาศที่แห้งจะเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย แบบที่เรามักจะเห็นกันบ่อย ๆ ว่า ถึงหน้าหนาวทีไรเรามักจะเป็นไข้หวัดกันง่าย นั่นก็เพราะสภาพอากาศมีความแห้งนั่นเอง
ดีต่อสุขภาพจิตของผู้ป่วยที่อยู่ในระยะฟื้นตัว
ยังมีผลการวิจัยจากมหาวิทยาลัยแคนซัสสเตต (Kansas State University) ที่ว่า ผู้ป่วยในโรงพยาบาลที่พักรักษาตัวอยู่ในห้องที่มีดอกไม้สดอยู่ด้วย มีแนวโน้มการฟื้นตัวดีขึ้นหลังจากเข้ารับการรักษา รวมถึงความเครียด อาการวิตกกังวลขณะเข้ารับการรักษาก็ลดลงด้วย
สร้างความรู้สึกผ่อนคลาย กระตุ้นสมาธิ
นอกจากนี้ นักจิตวิทยาสิ่งแวดล้อมและนักออกแบบอย่าง ดัก โคเปก (Dak Kopec) ก็ยังกล่าวอีกว่า การจ้องมองดอกไม้มีส่วนช่วยกระตุ้นประสิทธิภาพในการทำงานด้วย เพราะขณะมองดอกไม้ในเวลาทำงานจะช่วยให้เกิดสติ มีสมาธิมากขึ้น ทั้งยังผ่อนคลายความเมื่อยล้า ซึมเศร้า หรือความเบื่อหน่ายในเวลาทำงาน ซึ่งความรู้สึกผ่อนคลายเหล่านี้ก็มีส่วนช่วยให้งานที่ทำอยู่มีแนวโน้มของคุณภาพงานดีขึ้น
มากไปกว่านั้นสีสันของดอกไม้ที่แตกต่างกัน ความหลากหลายของชนิดดอกไม้ที่ไม่เหมือนกัน ก็ยังมีส่วนช่วยลดระดับความเครียด เพิ่มความสุข อารมณ์ดีให้แก่ผู้ที่พบเห็นได้เช่นกัน
จากผลการศึกษาและผลการวิจัยที่หลากหลายนี้ต่างก็เผยให้เห็นว่า การมีดอกไม้อยู่ใกล้ตัว การปลูกดอกไม้ การจัดดอกไม้ ล้วนแล้วแต่มีส่วนช่วยให้สุขภาพจิตดีขึ้น ถึงแม้ไม่แสดงผลลัพธ์ในทางตรง แต่ก็มีส่วนช่วยในทางอ้อม รู้อย่างนี้แล้วลองหาดอกไม้สดมาแต่งแจกันในบ้าน หรือไปเข้าคอร์สเรียนจัดดอกไม้ อาจทำให้คุณอารมณ์ดีและมีความสุขมากขึ้นก็ได้นะ
ประโยชน์ดี ๆ ของการ จัดดอกไม้
หนึ่งในกิจกรรมที่ทำให้เราได้อยู่กับดอกไม้เป็นเวลานาน ๆ หรือสักพักหนึ่งเลยก็คือ การจัดดอกไม้ ซึ่งในปัจจุบันนี้มีการเปิดคอร์สสอนจัดดอกไม้ หรือเวิร์กช็อปการจัดดอกไม้ให้เราเห็นเต็มไปหมด ซึ่งแม้จะฟังดูเป็นกิจกรรมแก้ว่าง หรืองานอดิเรกทั่ว ๆ ไปก็จริง แต่ประโยชน์ที่แอบแฝงมากับกิจกรรมเหล่านี้ อาจดีต่อสุขภาพจิตของเราได้โดยไม่รู้ตัว ดังนี้
อารมณ์ดีขึ้น
ความรู้สึกอารมณ์ดี มีความสุข น่าจะเป็นข้อดีที่โดดเด่นมากที่สุดของ การจัดดอกไม้ เลยก็ว่าได้ เพราะจากผลการวิจัยพบว่า ผู้ที่มีดอกไม้อยู่รายล้อมตัว ไม่ว่าจะในห้องนอน ห้องทำงาน ห้องนั่งเล่น หรือแม้แต่สวนดอกไม้เล็ก ๆ หน้าบ้านหรือหลังบ้าน จะรู้สึกถึงพลังงานบวกได้ดี ทำให้อารมณ์ดี มีความสุข มีความเครียดและความวิตกกังวลน้อยลง
เพราะขณะจัดดอกไม้เราจะได้อยู่ท่ามกลางดอกไม้หลายชนิด ความสนใจและสมาธิของเราทั้งหมดจะพุ่งไปที่การตกแต่งดอกไม้ จับดอกนั้นมาคู่กับดอกนี้ แต่งด้วยใบไม้พุ่มใหญ่นั่นก็เก๋ไม่น้อย ความเพลิดเพลินใจขณะที่กำลังจัดแต่งดอกไม้นั่นเองที่ทำให้ความเครียด ความกังวลต่าง ๆ ลดน้อยลงไป แต่ทดแทนความด้วยความสนุกในการทำกิจกรรมแทน
กระตุ้นความคิดสร้างสรรค์
การจัดดอกไม้ นั้นมีศาสตร์และศิลป์เป็นของตัวเอง การได้ลองใช้ไอเดียผ่านงานจัดดอกไม้ก็ช่วยกระตุ้นให้สมองมีการขบคิด และสร้างไอเดียเพื่อรังสรรค์ดอกไม้ที่กองอยู่ตรงหน้าให้ออกมาสวยงาม ใครที่เบื่อ ๆ รู้สึกว่าขาดแรงบันดาลใจ และต้องการหากิจกรรมที่ช่วยกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ในตัวเองออกมา ลองหาคอร์สเรียนจัดดอกไม้ดูสักคอร์สก็น่าสนใจไม่น้อย
เสริมสมาธิ
มีผลการวิจัยพบว่า เด็ก ๆ ที่ได้ใช้เวลาอยู่กับธรรมชาติ ทั้งการปลูกดอกไม้ ปลูกต้นไม้ หรือ การจัดดอกไม้ สภาพแวดล้อมที่อยู่ท่ามกลางธรรมชาติเช่นนี้จะช่วยให้เด็กมีสมาธิ จดจ่ออยู่กับสิ่งที่ทำ และมีส่วนร่วมกับธรรมชาติรอบตัวมากขึ้น
วัยผู้ใหญ่เองก็มีเรื่องให้ต้องขบคิดไปไม่น้อยกว่าเด็ก บางครั้งอาจพบว่ารู้สึกไม่ค่อยมีสมาธิ หรือจิตใจไม่ค่อยอยู่กับร่องกับรอย ลองปลูกต้นไม้ หรือซื้อดอกไม้มาจัดแจกัน หรือไปร่วมกิจกรรมจัดดอกไม้ตามเวิร์กช็อปต่าง ๆ ก็สามารถกระตุ้นให้เกิดสมาธิมากขึ้นได้
สร้างความสัมพันธ์
การจัดดอกไม้ ก่อให้เกิดความสัมพันธ์กับผู้อื่นในหลาย ๆ แง่มุม คุณอาจได้มิตรภาพและเพื่อนใหม่ที่มาร่วมคอร์สจัดดอกไม้ด้วยกัน ขณะทำกิจกรรมก็จะมีการพูดคุย ถามไถ่ หรือช่วยกันออกไอเดียในการจัดดอกไม้ ทำให้เกิดการปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นมากขึ้น หรืออาจช่วยกระชับความสัมพันธ์ของคุณกับใครสักคนให้ดีขึ้นได้ด้วย
ตัวอย่างเช่น การจัดดอกไม้เป็นช่อแล้วส่งให้ผู้รับ ยิ่งถ้าผู้รับรู้ว่าคุณลงทุนไปเลือกดอกไม้เพื่อนำมาจัดเป็นช่อด้วยตัวเอง ก็แสดงถึงความเอาใจใส่ ความทุ่มเท ทำให้ผู้รับรู้สึกมีคุณค่า และปลาบปลื้มกับดอกไม้ที่ได้รับแน่นอน ซึ่งเมื่อผู้รับสุขใจ ผู้ให้เองก็รู้สึกดีใจไม่แพ้กัน ทั้งยังอาจกระชับความสัมพันธ์ให้ใกล้กันมากกว่าเดิมอีกด้วย หรือหากจัดดอกไม้เพื่อไปขอคืนดีกับใครสักคน ความทุ่มเทและความเอาใจใส่ผ่านการจัดดอกไม้นี้ก็อาจช่วยให้ผู้รับรู้สึกดีขึ้นได้ด้วยเหมือนกัน
กระตุ้นความจำ
มีกิจกรรมหลายอย่างที่มีส่วนช่วยกระตุ้นระบบประสาทและสมอง เสริมสร้างความจำ ลดความเสี่ยงของภาวะสมองเสื่อม ไม่ว่าจะเป็นเกมปริศนาอักษรไขว้ เกมต่อคำ ครอสเวิร์ด การคิดเลขเร็ว หมากล้อม หรือเกมซูโดกุ เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม การจัดดอกไม้ ก็เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมดี ๆ เหล่านั้นด้วยเช่นกัน จากผลการศึกษาในประเทศญี่ปุ่นพบว่า ผู้ที่มีภาวะสมองเสื่อม (Neurocognitive) ที่เข้ารับการบำบัดด้วยกิจกรรมการจัดดอกไม้ที่มีขั้นตอนให้ปฏิบัติตาม เมื่อจัดเสร็จแล้วให้ผู้ป่วยนำดอกไม้ที่จัดกลับบ้านไปด้วย
จากการบำบัดด้วยวิธีดังกล่าว พบว่า ช่วยกระตุ้นความจำของผู้ป่วยให้ดีขึ้นได้ อีกทั้งยังก่อให้เกิดการปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้ป่วยกับผู้ดูแลมากขึ้นผ่านการสนทนา เช่น “ไปเรียนจัดดอกไม้มาเป็นอย่างไรบ้าง’ หรือผู้ป่วยอาจเป็นฝ่ายเล่าให้ฟังเอง หรือผู้ดูแลอาจขอให้ผู้ป่วยช่วยสอนจัดดอกไม้ให้บ้างในวันหลัง
