โรคแพนิค อาการ สาเหตุ และการรักษา

โรคแพนิค หรือโรคตื่นตระหนก คือ โรควิตกกังวลชนิดหนึ่ง ที่ผู้ป่วยมีภาวะตื่นตระหนกหรือตกใจกลัวต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่งหรือสถานการณ์ใดสถานการณ์หนึ่งอย่างกะทันหันโดยไม่มีสาเหตุ อาการแพนิคสามารถเกิดขึ้นได้ตลอดเวลาจนบางครั้งอาจส่งผลให้ไม่สามารถดำเนินชีวิตได้ตามปกติ หากพบว่ามีอาการที่อาจเป็นสัญญาณของโรคแพนิคควรไปพบคุณหมอเพื่อทำการวินิจฉัยและรักษาตามดุลยพินิจของคุณหมอ

โรคแพนิค คืออะไร

โรคแพนิค (Panic Disorder) คือ โรควิตกกังวลชนิดหนึ่ง หรือที่เรียกว่า “โรคตื่นตระหนก” ซึ่งโรคแพนิคจะแตกต่างจากอาการหวาดกลัวหรือวิตกกังวลทั่วไป เนื่องจากผู้ป่วยอาจเกิดอาการวิตกกังวลหรือตกใจกลัวสิ่งใดสิ่งหนึ่งขึ้นมาอย่างฉับพลันโดยไม่สมเหตุสมผล อาการแพนิคอาจเกิดขึ้นได้ทุกเวลาและอาจส่งผลทำให้ผู้ป่วยเป็นกังวล ตื่นตระหนกเป็นอย่างมาก จนไม่กล้าออกไปไหน และอาจกระทบต่อการใช้ชีวิตในประจำวันได้ 

โรคแพนิคพบได้บ่อยแค่ไหน

โรคแพนิคมักพบในช่วงอายุ 15-25 ปี หรือในช่วงวัยรุ่นและผู้ใหญ่ตอนต้น ทั้งนี้ ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการป่วยที่สัมพันธ์กับเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจในวัยเด็ก รวมถึงภาวะโรคร่วมกับโรคทางจิตเวชอื่น ๆ เช่น โรคซึมเศร้า โรคกลัวการเข้าสังคม นอกจากนี้ คนส่วนใหญ่อาจเคยมีอาการแพนิค 1-2 ครั้งในชีวิต โดยความถี่ในการเกิดอาการแพนิคอาจแตกต่างกันออกไปในแต่ละบุคคล 

อาการโรคแพนิค

อาการของโรคแพนิคอาจใช้เวลาประมาณ 5-20 นาที หรืออาจนานเป็นชั่วโมงขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล โดยอาการที่พบได้ทั่วไปของโรคแพนิค อาจมีดังนี้ 

ควรไปพบคุณหมอเมื่อไหร่ 

หากมีอาการข้างต้น หรือมีอาการบ่อยขึ้น และใช้เวลานานกว่าจะกลับมาเป็นปกติ ควรไปพบคุณหมอเพื่อรับการวินิจฉัยและทำการรักษาโดยเร็ว เพราะหากไม่ได้รับการรักษา อาการแพนิคที่เป็นอยู่อาจแย่ลงได้

สาเหตุโรคแพนิค

ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุในการเกิดโรคแพนิคที่แน่ชัด แต่ปัจจัยเหล่านี้อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคแพนิคได้ 

• พันธุกรรม หากบุคคลในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคแพนิค อาจเสี่ยงเป็นโรคแพนิคได้มากกว่าปกติ 
• ความผิดปกติของสารสื่อประสาทในสมอง โดยสารสื่อประสาทมีบทบาทในการควบคุมการทำงานของร่างกาย หากเสียสมดุลอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพ และทำให้เกิดโรคแพนิคได้ด้วย
• ความเครียดสะสม การอยู่ในสภาวะกดดันเป็นประจำอาจส่งผลให้เป็นโรคแพนิคได้
• การใช้สารเสพติด การสูบบุหรี่ และการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ส่งผลต่อการทำงานของระบบต่าง ๆ ภายในร่างกาย รวมถึงระบบประสาทและสมอง อาจทำให้เกิดโรคแพนิคได้
• การประสบเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจ เช่น ถูกข่มขืน โดนทำร้ายร่างกาย หย่าร้าง สูญเสียคนรัก 

การวินิจฉัยและการรักษา 

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาคุณหมอทุกครั้งเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยโรคแพนิค

คุณหมออาจวินิจฉัยโรคแพนิคด้วยการซักประวัติ โดยอาจสอบถามอาการ ความรู้สึกตื่นตระหนกหรือวิตกกังวลถึงสถานการณ์หรือเหตุการณ์ที่ทำให้หวาดกลัวหรือตื่นตระหนก และอาจให้ทำแบบประเมินทางจิตวิทยา ทั้งนี้ คุณหมออาจตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจเลือดเพื่อดูความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจเพื่อดูการทำงานของหัวใจ

การรักษาโรคแพนิค

การรักษาด้วยวิธีดังต่อไปนี้ อาจช่วยลดความรุนแรงและความถี่ของการเกิดอาการโรคแพนิคได้ 

• จิตบำบัด เป็นการบำบัดความคิดและพฤติกรรม ซึ่งอาจช่วยให้ผู้ป่วยเข้าใจโรคแพนิคและเรียนรู้วิธีรับมือกับอาการที่สามารถเกิดขึ้นได้ทุกเมื่อ อย่างไรก็ตาม การรักษาโรคแพนิคด้วยวิธีจิตบำบัดอาจต้องใช้เวลานาน ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล

• การรับประทานยา เช่น ยากล่อมประสาท ยาต้านซึมเศร้า ทั้งนี้ ยาอาจส่งผลข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ 

การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตนเอง

การปรับไลฟ์สไตล์และดูแลตนเองด้วยวิธีการดังต่อไปนี้ อาจช่วยเพื่อป้องกันการเกิดอาการของโรคแพนิคได้ 

• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ อย่างน้อย 7-8 ชั่วโมง 
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมออย่างน้อย 30-45 นาที/วัน
• หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ รวมถึงเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เช่น กาแฟ ชา น้ำอัดลม 
• หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ทำให้เกิดความเครียด หรืออาจหาวิธีรับมือกับความเครียด เช่น นั่งสมาธิ ฝึกโยคะ ดูหนัง ฟังเพลง ไปเที่ยว รวมถึงการฝึกมองโลกในแง่บวก 
• ปฏิบัติตามแผนการรักษาอย่างต่อเนื่อง 
• ทำความเข้าใจอาการของโรคแพนิคและเตรียมพร้อมรับมือกับอาการของโรคอยู่เสมอ