โรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ (Urinary Tract Infections หรือ UTIs) เป็นอาการติดเชื้อที่ ระบบทางเดินปัสสาวะ ซึ่งได้แก่ ไต กระเพาะปัสสาวะ และท่อปัสสาวะ บทบาทของกระเพาะปัสสาวะ และไตนั้นคือ การกักเก็บของเสีย จนถึงกำจัดของเสียออกจากร่างกายตามลำดับ ที่สำคัญของเสียเหล่านี้อาจถูกกำจัดออกจากร่างกายในรูปแบบปัสสาวะผ่านทางท่อปัสสาวะนั่นเอง โดยโรคนี้มาสาเหตุมาจากหลายปัจจัยด้วยกัน แต่จะมาจากสิ่งใดบ้างนั้น ลองอ่านได้ในบทความของ Hello คุณหมอ นี้กันค่ะ
อาการโรคติดเชื้อใน ระบบทางเดินปัสสาวะ ของผู้หญิง
โอกาสที่ผู้หญิงจะเป็นโรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะนั้นมีมากกว่าผู้ชาย นักวิทยาศาสตร์บางคนได้คาดเดาว่า ความเสี่ยงของผู้หญิงนั้นมากกว่าผู้ชายถึงสองเท่า ยิ่งไปกว่านั้น การติดเชื้อในผู้หญิง มีแนวโน้มที่กำเริบขึ้น เมื่อเวลาผ่านไป
การติดเชื้อมักจะเกิดขึ้น จากการที่เชื้อโรคเข้าไปสู่ระบบทางเดินปัสสาวะ บางกรณี การติดเชื้อนั้นอาจจะหายไปโดยที่ไม่ต้องรักษา สัญญาณที่เป็นไปได้ของโรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ มีดังนี้
- มีอาการปวดหรือแสบร้อน ขณะปัสสาวะ
- ปัสสาวะบ่อยมากขึ้น
- ไม่สามารถปัสสาวะได้ แม้จะรู้สึกปวดมาก
- ปัสสาวะเล็ด
- ปัสสาวะขุ่น เป็นสีเข้ม มีกลิ่นเหม็น หรือมีเลือด
สาเหตุของโรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะในผู้หญิง
คุณอาจจะเคยได้ยินกันมาบ้างแล้วว่า ผู้หญิงควรมีการทำความสะอาด หรือเช็ดอวัยวะเพศจากด้านหน้าไปทางด้านหลัง เมื่อทำธุระส่วนตัวเสร็จ ซึ่งความเชื่อนี้มีไว้เพื่อป้องกันโรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะถือได้ว่าเป็นเรื่องที่ค่อนข้างดูสมเหตุสมผลมาก เนื่องจากกายวิภาคของท่อปัสสาวะ ช่องคลอด ทวารหนักอย่างละเอียดแล้ว คุณจะพบว่า ท่อปัสสาวะ คือ ท่อที่นำปัสสาวะออกสู่นอกร่างกาย จะอยู่ใกล้กับช่องคลอดและทวารหนัก ดังนั้นการเช็ดจากด้านหน้าไปทางด้านหลัง อาจสามารถป้องกันไม่ให้เชื้อแบคทีเรีย เชื้อโรค จากช่องคลอด และทวารหนักไปติดเชื้อที่ท่อปัสสาวะของคุณได้
นอกจากนี้ การติดเชื้อสามารถผ่านขึ้นไปได้ยังทางกระเพาะปัสสาวะ และไปปนเปื้อนอวัยวะภายในได้อีกด้วย เพราะท่อปัสสาวะของผู้หญิงนั้นสั้นกว่าของผู้ชาย ดังนั้น เชื้อแบคทีเรียกับเชื้อโรคอาจสามารถเดินทางได้เร็วกว่า เมื่อเทียบกับผู้ชาย ซึ่งสาเหตุหลัก ๆ ส่วนใหญ่ที่ทำให้เชื้อแบคทีเรียเข้าสู่ท่อปัสสาวะได้ นั่นก็คือ…
การมีเพศสัมพันธ์สามารถนำไปสู่โรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะได้ โดยท่วงท่าของการมีเพศสัมพันธ์ สามารถส่งต่อเชื้อแบคทีเรีย จากช่องคลอดหรือทวารหนักมาสู่ท่อปัสสาวะได้ เทคนิคดีๆ ที่จะหลีกเลี่ยงการติดเชื้อที่ระบบทางเดินปัสสาวะจากการมีเพศสัมพันธ์ ก็คือ ควรปัสสาวะภายใน 30 นาทีหลังจากมีเพศสัมพันธ์ และปัสสาวะให้สุด เพื่อช่วยให้ความเสี่ยงลดลง
อาการท้องผูกทำให้คุณปัสสาวะจนสุดได้ยากขึ้น ดังนั้นปัสสาวะ และเชื้อแบคทีเรียทั้งหมด จึงถูกกักเก็บไว้ในร่างกายของคุณไว้ และทำให้เกิดการติดเชื้อ รวมถึงอาการท้องเสียก็เช่นเดียวกัน เพราะอาการท้องเสียนั้นสามารถทำให้อุจจาระที่เหลวนั้นกระจายไปทั่ว ทำให้เกิดโอกาสที่เชื้อแบคทีเรียจะเข้าสู่ท่อปัสสาวะได้ง่าย ซึ่งวิธีป้องกันเบื้องต้นที่ปลอดภัยที่สุดคือ หลังจากทำธุระเสร็จสิ้นแล้วให้คุณล้าง และเช็ดทำความสะอาดจากด้านหน้าไปยังด้านหลังนั่นเอง
- โรคเบาหวานที่ควบคุมไม่ดี
เมื่อน้ำตาลในเลือดของคุณเพิ่มสูงขึ้น น้ำตาลส่วนเกินนั้นจะเข้าไปอยู่ในปัสสาวะ และสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย แต่เรื่องนี้จะเกิดขึ้นได้ก็ต่อเมื่อคุณมีโรคประจำตัวอย่างโรคเบาหวานเท่านั้น
- การกลั้นปัสสาวะ
หากคุณรู้สึกปวดปัสสาวะ ก็ควรที่จะปัสสาวะในทันที ไม่ควรกลั้นเอาไว้ เพราะยิ่งคุณกลั้นปัสสาวะนานเท่าไหร่ ยิ่งทำเชื้อแบคทีเรียอยู่ในร่างกายของคุณนานขึ้นเท่านั้น และจะยิ่งนำไปสู่การติดเชื้อได้
- ภาวะขาดน้ำ
การดื่มน้ำนั้นมีประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย และหนึ่งในนั้นคือ การป้องกันโรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะได้ ยิ่งมีน้ำมากขึ้น ก็จะยิ่งปัสสาวะมากขึ้น ช่วยในการกำจัด หรือเกิดการถ่ายเชื้อแบคทีเรียออกจากร่างกายได้อีกด้วย
ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบทางเดินปัสสาวะชี้ว่า หากคุณเปลี่ยนวิธีการคุมกำเนิด ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน สามารถทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของเชื้อแบคทีเรียตามปกติในช่องคลอด และเพิ่มโอกาสในการเป็นโรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะได้ นอกจากนี้การคุมกำเนิดโดยใช้แผ่นไดอะแฟรม (diaphragms) และสารฆ่าอสุจิ (spermicides) ยังสามารถเพิ่มโอกาสในการเกิดโรคได้อีกด้วย
- การใช้ผลิตภัณฑ์สำหรับผู้หญิง
ในช่วงของการเป็นประจำเดือนสิ่งที่คุณควรทำอย่างยิ่งนั่นคือการหมั่นเปลี่ยนแผ่นผ้าอนามัย เนื่องจากแผ่นอนามัยที่คอยรองรับประจำเดือนเขาเรานั้นสามารถนำไปสู่การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะได้อย่างง่ายดาย เพราะเชื้อแบคทีเรียเหล่านี้อาจเติบโตในสิ่งของเหล่านี้ได้ดี
นอกจากผ้าอนามัยแล้วการสวมใส่กางเกงชั้นในก็เป็นอีกแหล่งหนึ่งของโรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะด้วยเช่นกัน โดยอาจเกิดขึ้นจากการเสียดสีกับวัสดุของกางเกงชั้นใน ความชื้นจากกางเกงชั้นใน เป็นต้น ทางที่ดีคุณผู้หญิงทั้งหลายจึงควรเลือกสวมใส่กางเกงที่ทำมาจากผ้าฝ้าย หรือทำความสะอาด และตากแดดให้แห้งสนิทเพื่อให้แสงแดดทำหน้าที่กำจัดเชื้อรา ก่อนนำมาสวมใส่
หากคุณไม่อยากประสบกับโรคติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ ควรมีการดูแลสุขภาพอนามัย พร้อมปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวันอย่างเคร่งครัด เพราะถ้าเกิดการติดเชื้อขึ้นมาแล้ว อาจนำไปสู่อันตรายที่คุณไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ตามมา