ผิวแตกลาย (Stretch Mark) เป็นริ้วรอยที่เกิดขึ้นตามผิวหนัง เกิดขึ้นได้ทั่วไป แต่ผู้หญิงมักมีแนวโน้มที่มีการเกิดผิวแตกลายได้มากกว่าผู้ชาย

คำจำกัดความ

ผิวแตกลายคืออะไร

ผิวแตกลาย (Stretch Mark) เป็นริ้วรอยที่เกิดขึ้นตามผิวหนัง อาการเหล่านี้จะเกิดขึ้นเมื่อผิวหนังยืดหรือหดตัวอย่างฉับพลัน

พบได้บ่อยเพียงใด

ผิวแตกลายเป็นอาการที่เกิดขึ้นได้ทั่วไป ทุกคนอาจมีผิวแตกลายได้ แต่ผู้หญิงมักมีแนวโน้มที่มีอาการมากกว่าผู้ชาย กรุณาปรึกษาแพทย์เพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

อาการ

อาการของ ผิวแตกลาย

ผิวแตกลายมีลักษณะแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับว่าเกิดขึ้นเป็นระยะเวลานานเท่าไหร่ สาเหตุ บริเวณที่เกิดบนร่างกาย และประเภทของผิว การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นทั่วไป ได้แก่

• รอยหรือลายที่ลึกลงไปในผิว
• รอยชมพู แดง ดำ ฟ้าหรือม่วง
• รอยสีอ่อนบนผิว
• รอยบนหน้าท้อง หน้าอก สะโพก บั้นท้ายหรือต้นขา
• รอยที่เกิดขึ้นที่บริเวณส่วนใหญ่ของร่างกาย

อาจมีอาการที่ไม่ได้ระบุถึงข้างต้น หากคุณมีข้อสงสัยเกี่ยวกับอาการ โปรดปรึกษาแพทย์

ควรไปพบหมอเมื่อใด

หากคุณมีสัญญาณหรืออาการที่ระบุข้างต้น หรือมีคำถามอื่น ๆ โปรดปรึกษาแพทย์ ร่างกายแต่ละคนตอบสนองต่างกัน ทางที่ดีที่สุดคือปรึกษาแพทย์เพื่อหาทางออกที่ดีที่สุดสำหรับสถานการณ์ของคุณ

สาเหตุ

สาเหตุของผิวแตกลาย

ผิวแตกลายมักเกิดจากการผิวหนังยืดหรือหดตัวอย่างรวดเร็ว ความรุนแรงขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย รวมถึงแนวโน้มทางพันธุกรรม ระดับของความตึงผิวและระดับของคอร์ติโซน (cortisone) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ผลิตโดยต่อมหมวกไตซึ่งทำให้เส้นใยอีลาสตินในผิวอ่อนแอลง

ปัจจัยเสี่ยง

ปัจจัยเสี่ยงของผิวแตกลาย

ปัจจัยเสี่ยงที่มักทำให้เกิดผิวแตกลาย เช่น

• เป็นผู้หญิง
• เคยเป็นหรือมีสมาชิกในครอบครัวที่เคยเกิดผิวแตกลาย
• ตั้งครรภ์ โดยเฉพาะในผู้หญิงอายุน้อย
• น้ำหนักเกินหรืออ้วน
• น้ำหนักลดหรือเพิ่มอย่างรวดเร็ว
• ใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์
• เข้ารับการศัลยกรรมเสริมหน้าอก
• เป็นโรคในกลุ่มอาการคุชชิง (Cushing’s syndrome) กลุ่มอาการมาร์แฟน (Marfan syndrome) หรือความผิดปกติทางพันธุกรรมบางชนิด

การวินิจฉัยและการรักษาโรค

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาแพทย์ทุกครั้งเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยอาการผิวแตกลาย

แพทย์สามารถแจ้งได้ว่าคุณมีอาการผิวแตกลายหรือไม่ โดยการดูที่ผิวของคุณ และดูประวัติการรักษา หากแพทย์สงสัยว่าผิวแตกลายเป็นผลจากโรคที่รุนแรงชนิดอื่น แพทย์อาจแนะนำให้ตรวจเลือด ปัสสาวะหรือการตรวจด้วยเครื่องมือถ่ายภาพ

การรักษาผิวแตกลาย

ผิวแตกลายมักจะจางลงเมื่อเวลาผ่านไป แต่หากคุณรอไม่ไหว ก็ยังมีวิธีรักษาที่ช่วยให้ผิวแตกลายดูดีขึ้นได้ อย่างไรก็ตาม ไม่มีการรักษาใดที่จะทำให้ผิวแตกลายไปได้อย่างสิ้นเชิง

วิธีที่ช่วยให้ผิวแตกลายดูดีขึ้น เช่น

• ครีมเตรติโนอิน (Tretinoin cream) หรือชื่อทางการค้าว่าเรตินเอ (Retin-A) หรือเรโนวา (Renova) ทำหน้าที่ช่วยฟื้นฟูคอลลาเจน ซึ่งเป็นโปรตีนเส้นใยที่ช่วยให้ผิวมีความยืดหยุ่น ทางที่ดีที่สุดคือ ใช้ครีมนี้ทาลงบนผิวแตกลายที่เพิ่งเกิดขึ้น และยังเป็นรอยแดงหรือชมพู ครีมนี้อาจระคายเคืองผิว หากคุณตั้งครรภ์ คุณไม่ควรใช้ครีมเตรติโนอิน
• การรักษาด้วยเลเซอร์ชนิดพัลซ์ดาย (Pulsed dye laser therapy) จะกระตุ้นการเพิ่มจำนวนคอลลาเจนและอีลาสตินในผิว ทางที่ดีที่สุดคือ ใช้การรักษานี้กับผิวแตกลายที่เพิ่งเกิดขึ้น แต่อาจทำให้ผู้ที่มีสีผิวเข้มมีสีผิวเปลี่ยนไปได้
• การใช้เลเซอร์เพื่อปรับสภาพผิวเป็นส่วน ๆ (Fractional photothermolysis) คล้ายกับการรักษาด้วยเลเซอร์พัลซ์ดายตรงที่ทั้งสองวิธีต่างใช้เลเซอร์ อย่างไรก็ตาม วิธีนี้ทำงานโดยเล็งไปที่จุดที่เล็กกว่าบนผิว และทำให้ผิวเสียน้อยกว่า
• การกรอผิวด้วยอัญมณี (Microdermabrasion) รวมถึงการขัดผิวด้วยคริสตัลขนาดเล็ก เพื่อเผยผิวใหม่ที่ยืดหยุ่นกว่าที่อยู่ใต้ผิวแตกลาย การกรอผิวอาจช่วยทำให้ผิวแตกลายที่เกิดขึ้นนานแล้วดูดีขึ้น
• เอ็กไซเมอร์เลเซอร์ (excimer laser) ช่วยกระตุ้นการสร้างเม็ดสีผิวหรือเมลานิน เพื่อให้ผิวแตกลายมีสีใกล้เคียงผิวหนังโดยรอบมากขึ้น

ไม่ได้มีการรับประกันว่า การรักษาทางการแพทย์และยาที่จ่ายโดยแพทย์ จะสามารถรักษาผิวแตกลายได้ วิธีรักษารวมถึงยาดังกล่าวอาจมีราคาสูง ฉะนั้น ก่อนตัดสินใจรักษาผิวแตกลายไม่ว่าด้วยวิธีใด ๆ แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตนเอง

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตัวเองที่ช่วยจัดการกับผิวแตกลาย

ครีม ขี้ผึ้ง และผลิตภัณฑ์อื่น ๆ หลายชนิด ที่อ้างว่าสามารถป้องกันหรือรักษาผิวแตกลายได้ เช่น ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากไขมันจากเมล็ดโกโก้ วิตามินอี กรดไกลโคลิก ไม่ได้เป็นอันตรายอะไร แต่ก็อาจไม่ได้ช่วยอะไรมากเช่นกัน

ผิวแตกลายมักจะจางลง และสังเกตได้ยากเมื่อเวลาผ่านไป ไม่จำเป็นที่ต้องดูแลตนเองเพิ่มขึ้น หรือเยียวยาตนเองแต่อย่างใด

หากคุณมีคำถามเพิ่มเติม โปรดปรึกษาแพทย์ เพื่อหาทางออกที่ดีที่สุดสำหรับคุณ