ไมโตแซนโทรน (Mitoxantrone)

ข้อบ่งใช้

ยา ไมโตแซนโทรน ใช้สำหรับ

ยา ไมโตแซนโทรน (Mitoxantrone) ใช้เพื่อรักษาโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว และโรคมะเร็งอื่นๆ ยานี้ยังใช้เพื่อรักษาโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง ยานี้อยู่ในกลุ่มของแอนทราซีนไดโอน (anthracenediones) และทำงานโดยการชะลอหรือหยุดยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์บางชนิด เช่น เซลล์มะเร็งและเซลล์ที่ส่งผลกระทบต่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย

วิธีการใช้ยา ไมโตแซนโทรน

ผู้เชี่ยวชาญการดูแลสุขภาพ จะเป็นผู้ฉีดยาเข้าหลอดเลือดดำ ตามที่แพทย์กำหนด ขนาดยาขึ้นอยู่กับสภาวะทางการแพทย์ ขนาดตัว และการตอบสนองต่อการรักษา

หากยาสัมผัสกับผิวหนัง ควรรีบล้างออกด้วยสบู่และน้ำสะอาดในทันที หากยาเข้าตาควรรีบล้างออกด้วยน้ำสะอาดนานกว่า 15 นาทีและรับการรักษาในทันที

การเก็บรักษายา ไมโตแซนโทรน

เก็บยาไว้ที่อุณหภูมิ 20 ถึง 25 องศาเซลเซียส อย่าแช่แข็ง หากคุณต้องเก็บยาไมโตแซนโทรนไว้เองที่บ้านควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรถึงวิธีในการเก็บรักษายา

ยาไมโตแซนโทรนบางยี่ห้ออาจจะต้องเก็บรักษาแตกต่างกัน จึงควรตรวจสอบฉลากยาหรือสอบถามเภสัชกรเสมอ เพื่อความปลอดภัยโปรดเก็บยาให้ห่างจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

ไม่ควรทิ้งยาไมโตรแซนโทรนลงในชักโครก หรือเทลงในท่อระบายน้ำ เว้นแต่ได้รับคำแนะนำให้ทำเช่นนั้น ควรกำจัดยาด้วยวิธีที่ถูกต้องเมื่อยาหมดอายุ หรือไม่มีความจำเป็นต้องใช้งาน โปรดสอบถามเภสัชกรเพิ่มเติม เกี่ยวกับวิธีการกำจัดยาที่ถูกต้อง

ข้อควรระวังและคำเตือน

ข้อควรรู้ก่อนใช้ยา ไมโตแซนโทรน

ก่อนใช้ยาไมโตแซนโทรน แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบ หากคุณแพ้ต่อยานี้ หรือหากคุณเป็นโรคภูมิแพ้อื่นๆ ยานี้อาจมีสารไม่ออกฤทธิ์ที่ทำให้เกิดอาการแพ้หรือปัญหาอื่น โปรดปรึกษาเภสัชกรสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

ก่อนใช้ยานี้ แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบเกี่ยวกับประวัติทางการแพทย์ของคุณ โดยเฉพาะโรคเลือดหรือภาวะเลือดออกผิดปกติ เช่นภาวะโลหิตจาง (anemia) หรือจำนวนเม็ดเลือดต่ำ โรคหัวใจ เช่น หัวใจวายหรือหัวใจเต้นผิดปกติ โรคตับ การฉายรังสีบำบัด กำลังติดเชื้อหรือพึ่งมีการติดเชื้อ

อย่าสร้างภูมิคุ้มกันหรือรับวัคซีนโดยไม่ปรึกษากับแพทย์ หลีกเลี่ยงการติดต่อกับผู้ที่เพิ่งรับวัคซีนเชื้อเป็น เช่น วัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่รับโดยการสูดดม ล้างมือให้สะอาด เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อ

เพื่อลดโอกาสในการเกิดรอยบาด รอยช้ำ หรือการบาดเจ็บ ควรใช้ของมีคมด้วยความระมัดระวัง เช่น มีดโกนและกรรไกรตัดเล็บ และหลีกเลี่ยงกิจกรรม เช่น กีฬาปะทะ

ก่อนการผ่าตัด แจ้งให้แพทย์หรือทันตแพทย์ทราบว่า คุณกำลังใช้ยานี้

ไม่แนะนำให้ใช้ยานี้ระหว่างการตั้งครรภ์ เนื่องจากอาจเป็นอันตรายต่อทารก ก่อนเริ่มการรักษาและระหว่างการรักษาด้วยยานี้ แพทย์อาจจะสั่งให้คุณทำการตรวจครรภ์ หากคุณตั้งครรภ์ หรือคาดว่าอาจจะตั้งครรภ์โปรดแจ้งให้แพทย์ทราบในทันที เพื่อหลีกเลี่ยงการตั้งครรภ์ ทั้งชายและหญิงที่กำลังใช้ยานี้ควรใช้การคุมกำเนิดที่น่าเชื่อถือ เช่น ยาคุมกำเนิดหรือถุงยางอนามัย ระหว่างการรักษา โปรดปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม และปรึกษาเกี่ยวกับวิธีการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพ

ยานี้สามารถผ่านเข้าสู่น้ำนมแม่ และสามารถทำอันตรายต่อทารกได้ จึงไม่แนะนำการให้นมบุตรระหว่างใช้ยานี้ โปรดปรึกษาแพทย์ก่อนให้นมบุตร

ความปลอดภัยต่อการตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร

ยาไมโตแซนโทรนจัดอยู่ในประเภทของยาที่มีความเสี่ยงต่อผู้ตั้งครรภ์ หมวด D โดยองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกา (FDA)

การจัดประเภทของยาที่มีความเสี่ยงต่อผู้ตั้งครรภ์ โดยองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกามีดังนี้

• A= ไม่มีความเสี่ยง
• B= ไม่พบความเสี่ยงในการวิจัยบางชิ้น
• C= อาจจะมีความเสี่ยง
• D= มีหลักฐานแสดงถึงความเสี่ยง
• X= ห้ามใช้
• N= ไม่ทราบแน่ชัด

ผลข้างเคียง

ผลข้างเคียงของการใช้ยา ไมโตแซนโทรน

• อาจเกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง ปวดหัว หรือเหนื่อยล้าผิดปกติ ในบางกรณีแพทย์อาจสั่งยาเพื่อป้องกัน หรือบรรเทาอาการคลื่นไส้อาเจียน การรับประทานอาหารมื้อเล็กๆ ไม่รับประทานอาหารก่อนรับประทานยา หรือจำกัดการทำกิจกรรม อาจช่วยลดอาการเหล่านี้ได้ หากอาการเหล่านี้ไม่หายไปหรือรุนแรงขึ้น โปรดแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรในทันที
• อาการคลื่นไส้ อาเจียน หรือท้องร่วงอย่างรุนแรง อาจทำให้เกิดภาวะขาดน้ำได้ โปรดติดต่อแพทย์ในทันที หากคุณสังเกตเห็นอาการของภาวะขาดน้ำ เช่น ปัสสาวะน้อยลงผิดปกติ ปากแห้งผิดปกติ หรือกระหายน้ำมากขึ้น น้ำตาน้อยลง วิงเวียนหน้ามืด หรือผิวซีดหรือย่น
• อาจเกิดอาการผมบางหรือผมร่วงชั่วคราว ผมจะยาวกลับมาตามปกติหลังจากหยุดการรักษา
• ยานี้อาจทำให้ปัสสาวะเปลี่ยนเป็นสีเขียวอมฟ้า ส่วนตาขาวก็อาจจะเป็นสีอมฟ้าเช่นกัน ผลเหล่านี้เป็นผลชั่วคราว และไม่มีอันตราย
• ผู้ที่ใช้ยานี้อาจจะเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรง แต่แพทย์อาจจะสั่งให้คุณใช้ยานี้ เพราะคำนวณแล้วว่า มีประโยชน์มากกว่าความเสี่ยงในการเกิดผลข้างเคียง การเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิดจากแพทย์อาจจะช่วยลดความเสี่ยงได้
• แจ้งให้แพทย์ทราบในทันที หากเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงดังต่อไปนี้ คือ รอบเดือนเปลี่ยนแปลง (เช่น ประจำเดือนหยุด) มีเลือดออกหรือรอยช้ำที่ผิดปกติ (เช่น มีจุดสีแดงที่ผิวหนัง อุจจาระสีดำหรือมีเลือด ปัสสาวะเป็นเลือด อาเจียนเหมือนกากกาแฟ) รู้สึกเหน็บชา ชัก
• ยานี้สามารถลดความสามารถในการต่อสู้กับการติดเชื้อของร่างกายได้ แจ้งให้แพทย์ทราบในทันที หากคุณมีสัญญาณของการติดเชื้อ เช่น เป็นไข้ หนาวสั่น หรือเจ็บคอบ่อยครั้ง
• อาจเกิดอาการปวด หรือแผลภายในปากและลำคอ ควรแปรงฟันเบาๆ ด้วยความระมัดระวัง หลีกเลี่ยงน้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ และบ้วนปากเป็นประจำ ด้วยน้ำเย็นผสมกับเบกกิ้งโซดาหรือเกลือ ทางที่ดีควรจะรับประทานอาหารที่นุ่มและชุ่มชื่น
• การแพ้ยาที่รุนแรงต่อยานี้ ค่อนข้างเกิดขึ้นได้ยาก แต่จำเป็นต้องได้รับการรักษาที่ทันท่วงที อาการของการแพ้รุนแรงมีดังนี้ ผดผื่น คันหรือบวม โดยเฉพาะบริเวณใบหน้า ลิ้น และลำคอ วิงเวียนขั้นรุนแรง หายใจติดขัด

ไม่ใช่ทุกคนจะเจอกับผลข้างเคียงเหล่านี้ และอาจจะมีอาการอย่างอื่นนอกเหนือจากที่กล่าวมาข้างต้น ถ้าคุณมีข้อสงสัยใดๆ เกี่ยวกับผลข้างเคียง โปรดปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกร

ปฏิกิริยาของยา

ปฏิกิริยากับยาอื่น

ยาที่อาจมีปฏิกิริยากับยานี้ได้แก่ ยาต้านมะเร็งอื่นๆ โดยเฉพาะยาแอนทราไซคลีน (anthracyclines) อย่างโดโซรูบิซิน (doxorubicin)

ยาไมโตแซนโทรนอาจเกิดปฏิกิริยากับยาอื่นที่คุณกำลังใช้อยู่ ซึ่งอาจส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา หรือเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดผลข้างเคียง เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้น

คุณควรจะบอกแพทย์หรือเภสัชกรของคุณว่า คุณกำลังใช้ยาอะไรอยู่บ้าง ทั้งยาตามใบสั่งแพทย์ ยาที่ซื้อได้เอง และสมุนไพรต่างๆ เพื่อความปลอดภัย โปรดอย่าเริ่ม หยุด หรือเปลี่ยนขนาดยาใดๆ โดยไม่ได้รับความเห็นชอบจากแพทย์

ปฏิกิริยากับอาหารหรือแอลกอฮอล์

ยาไมโตแซนโทรนอาจมีปฏิกิริยากับอาหารหรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โดยส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา หรือเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดผลข้างเคียง โปรดปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ

ปฏิกิริยากับอาการโรคอื่น

ยาไมโตแซนโทรน อาจส่งผลให้อาการโรคของคุณแย่ลง หรือส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา โปรดแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบถึงสภาวะโรคของคุณก่อนใช้ยาเสมอ

ขนาดยา

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้ง เพื่อรับทราบข้อมูลเพิ่มเติม

ขนาดยาไมโตแซนโทรนสำหรับผู้ใหญ่

ขนาดยาสำหรับผู้ใหญ่เพื่อรักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิดที่ไม่ใช่ลิมโฟซิติค (Acute Nonlymphocytic Leukemia)

• ระยะรักษาช่วงแรก 12 มก./ตารางเมตร ฉีดยาเข้าหลอดเลือดดำทุกวันในวันที่ 1 ถึง 3 ใช้ร่วมกับยาไซตาราบีน [cytarabine] ที่ 100 มก./ตารางเมตร หยอดยาอย่างต่อเนื่องนาน 24 ชั่วโมงในวันที่ 1 ถึง 7
• ระยะรักษาช่วงแรกครั้งที่สอง หากจำเป็น ในกรณีที่การตอบสนองในการต้านมะเร็งเม็ดเลือดขาวนั้นไม่สมบูรณ์เมื่อระยะรักษาช่วงแรกครั้งที่หนึ่ง 12 มก./ตารางเมตร ฉีดยาเข้าหลอดเลือดดำทุกวันในวันที่ 1 และ 2 ใช้ร่วมกับยาไซตาราบีน หยอดยาอย่างต่อเนื่องนาน 24 ชั่วโมงในวันที่ 1 ถึง 5
• ระยะรักษาเข้มข้น 12มก./ตารางเมตร ฉีดยาเข้าหลอดเลือดดำทุกวันในวันที่ 1 และ 2 ใช้ร่วมกับยาไซตาราบีน หยอดยาอย่างต่อเนื่องนาน 24 ชั่วโมงในวันที่ 1 ถึง 5 ให้ยาชุดแรกช่วงประมาณ 6 สัปดาห์หลังจากผ่านรักษาช่วงแรกครั้งสุดท้าย และให้ยาชุดที่สองหลังจากให้ยาชุดแรก 4 สัปดาห์

คำแนะนำ

• ควรหยอดยาเข้าหลอดเลือดนานกว่า 5 ถึง 15 นาที
• ระยะทุเลาจากโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียพลันชนิดที่ไม่ใช่ลิมโฟซิติค ส่วนใหญ่จะเกิดในระยะการรักษาช่วงแรก ในกรณีที่การตอบสนองในการต้านมะเร็งเม็ดเลือดขาวไม่สมบูรณ์ อาจเริ่มระยะรักษาช่วงแรกครั้งที่สอง
• ควรระงับระยะรักษาช่วงแรกครั้งที่สอง จนกว่าความเป็นพิษที่ไม่ใช่ต่อเลือดที่เกี่ยวข้องกับระยะรักษาช่วงแรกระดับรุนแรงหรือถึงแก่ชีวิตนั้นจะหายไปแล้ว

การใช้งาน

• เพื่อเป็นการเริ่มต้นการรักษาสำหรับโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลัน ชนิดที่ไม่ใช่ลิมโฟซิติคในผู้ใหญ่ รวมถึงโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิดไมอิลอยด์ (myelogenous) ชนิดโพรไมโลซิติก (promyelocytic) ชนิดโมโนซิติก (monocytic) และชนิดอีไรทรอยด์ (erythroid) โดยใช้ร่วมกับยาอื่นที่ได้รับการยอมรับ

ขนาดยาสำหรับผู้ใหญ่เพื่อรักษาโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง

• 12 มก./ตารางเมตร ฉีดยาเป็นช็อต (short) (ประมาณ 5 ถึง 15 นาที) หยอดยาเข้าหลอดเลือดดำทุกๆ 3 เดือน

คำแนะนำ

• ควรหยอดยาเข้าหลอดเลือดนานกว่า 5 ถึง 15 นาที
• ควรประเมินการทำงานของหัวใจห้องล่างซ้าย (left ventricular ejection fraction) ด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง (echocardiogram) หรือประเมินการทำงานของหัวใจ (multiple gated acquisition scan) ก่อนให้ยาทุกครั้ง
• แนะนำการประเมินการทำงานของหัวใจห้องล่างซ้าย หากมีสัญญาณของหัวใจวาย
• ไม่ควรใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง ที่มีขนาดยาสะสมที่ 140 มก./ตารางเมตรขึ้นไป หรือผู้ที่มีผลการประเมินการทำงานของหัวใจห้องล่างซ้ายน้อยกว่า 50% หรือมีการลดลงอย่างมากของผลประเมินการทำงานของหัวใจห้องล่างซ้าย
• ควรเฝ้าระวังการตรวจนับความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด รวมถึงจำนวนของเกล็ดเลือดก่อนเริ่มต้นการใช้ยาครั้งและและหากมีสัญญาณของของการติดเชื้อ
• ไม่ควรให้ยานี้ในผู้ป่วยโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง ที่มีจำนวนเม็ดเลือดขาวน้อยกว่า 1500 เซลล์/ลูกบาศก์เมตร
• ควรเฝ้าระวังการตรวจสมรรถภาพตับก่อนให้ยาทุกครั้ง ไม่แนะนำการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งที่มีผลการตรวจสมรรถภาพตับผิดปกติ
• ผู้หญิงที่อาจตั้งครรภ์ได้ (แม้ว่าจะกำลังใช้ยาคุมกำเนิด) ควรทำการตรวจครรภ์ก่อนให้ยาทุกครั้ง

การใช้งาน

• เพื่อลดความผิดปกติทางระบบประสาท และ/หรือ ความถี่ของการกำเริบในผู้ป่วยที่เป็นโรคที่รุนแรงขึ้นเรื่อยๆ (เรื้อรัง) ทุติยภูมิ ผู้ป่วยที่มีโรคกำเริบและรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ และผู้ป่วยโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งที่มีอาการอาการเป็นๆ หายๆ แบบรุนแรงขึ้น (เช่นในผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของระบบประสาทอย่างมากในระหว่างการกำเริบ)

ขนาดยาสำหรับผู้ใหญ่เพื่อรักษาโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก (Prostate Cancer)

• 12 ถึง 14 มก./ตารางเมตร หยอดยาเข้าหลอดเลือดดำทุกๆ 21 วัน ใช้ร่วมกับยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ (corticosteroids)

คำแนะนำ

• ควรหยอดยาเข้าหลอดเลือดนานกว่า 5 ถึง 15 นาที

การใช้งาน

• เป็นการเริ่มต้นการทำเคมีบำบัด สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการปวดที่เกี่ยวข้องกับโรคมะเร็งต่อมลูกหมากที่ดื้อต่อฮอร์โมนระดับรุนแรง โดยใช้ร่วมกับยาคอร์ติโคสเตียรอยด์

การปรับขนาดยาสำหรับตับ

• ผู้ป่วยโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งที่มีตับบกพร่อง ไม่ควรรักษาด้วยยาไมโตแซนโทรน (อาจให้ยาด้วยความระมัดระวังในผู้ป่วยที่มีตับบกพร่อง)

การฟอกไต (Dialysis)

• ยานี้จะผูกติดเข้ากับเนื้อเยื่อ และผลการรักษาหรือความเป็นพิษไม่ค่อยบรรเทาลงจากการฟอกไตทางช่องท้อง (peritoneal) หรือการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม (hemodialysis)

คำแนะนำอื่นๆ

ข้อจำกัดในการใช้

• ยานี้ไม่ควรใช้สำหรับรักษาผู้ป่วยโรคปลอกประสาทเสื่อแข็งปฐมภูมิที่รุนแรงขึ้นเรื่อยๆ

คำแนะนำสำหรับผู้ป่วย

• ผู้ป่วยควรรับทราบ เกี่ยวกับคู่มือการใช้ยาและควรอ่านคู่มือนี้ก่อนเริ่มต้นการรักษาและการใช้ยาทุกครั้ง
• ผู้ป่วยควรทราบว่า ยานี้สามารถทำให้เกิดกดไขกระดูก (myelosuppression) และควรทราบถึงสัญญาณของการกดไขกระดูก
• ผู้ป่วยควรทราบว่า ยานี้สามารถทำให้เกิดหัวใจวายซึ่งอาจทำไปสู่การเสียชีวิต แม้แต่ในผู้ป่วยที่ไม่เคยมีปัญหาเกี่ยวกับหัวใจมาก่อน
• ผู้ป่วยโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งควรรับการตรวจหัวใจก่อนใช้ยาทุกครั้งและทุกปีหลังจากหยุดการรักษา
• ผู้ป่วยที่ทราบว่ายานี้อาจทำให้ปัสสาวะ และ/หรือ ตาขาว กลายเป็นสีเขียวอมฟ้าเป็นเวลา 24 ชั่วโมงหลังจากให้ยา

ขนาดยาไมโตแซนโทรนสำหรับเด็ก

ยังไม่มีการพิสูจน์ความความปลอดภัยและประสิทธิภาพของขนาดยานี้สำหรับผู้ป่วยเด็ก ยานี้อาจเป็นอันตรายต่อเด็กได้ ดังนั้น จึงควรทำความเข้าใจกับความปลอดภัยของยาก่อนการใช้ยา สำหรับข้อมูลเพิ่มเติมโปรดติดต่อกับแพทย์หรือเภสัชกร

รูปแบบของยา

ความแรงและรูปแบบของยามีดังนี้

• สารละลายสำหรับฉีด

กรณีฉุกเฉินหรือใช้ยาเกินขนาด

หากเกิดเหตุฉุกเฉินหรือใช้ยาเกินขนาด ควรแจ้งเหตุฉุกเฉินหรือนำส่งห้องฉุกเฉินใกล้บ้านโดยทันที

กรณีลืมใช้ยา

หากคุณลืมใช้ยาควรรีบใช้ในทันทีที่นึกได้ หรือถ้าหากใกล้ถึงเวลาใช้ยาครั้งต่อไป ให้ข้ามรอบไปใช้ยาตามตารางปกติได้เลย ไม่ควรเพิ่มปริมาณยา

Hello Health Group ไม่ได้ให้คำแนะนำทางการแพทย์ การวินิจฉัยโรคหรือการรักษาโรคแต่อย่างใด