กินยาเกินขนาด (Drug Overdose) อาจเกิดจากอุบัติเหตุ รวมถึงการทำลงไปโดยเจตนา การกินยาเกินขนาด คือ การบริโภคยามากเกินกว่าที่แพทย์กำหนด เมื่อกินเข้าไปแล้วอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพ รวมไปถึงอาจทำให้ถึงขั้นเสียชีวิต ดังนั้นเรื่องของการกินยาเกินขนาด จึงเป็นเรื่องสำคัญที่ควรศึกษาและทำความเข้าใจให้ถูกต้อง
สาเหตุของการ กินยาเกินขนาด
สาเหตุของการกินยาเกินขนาด (Drug Overdose) อาจเกิดขึ้นโดยไม่ได้ตั้งใจ หรือมาจากการยาใช้ในทางที่ผิด การกินยาเกินขนาดโดยอุบัติเหตุมักเกิดขึ้นกับเด็กเล็ก ผู้ที่มีอาการบกพร่องทางจิต หรือผู้ที่ต้องกินยาหลายชนิด การกินยาเกินขนาดจะส่งผลให้เมตาบอลิซึมไม่สามารถล้างพิษยาได้อย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดผลข้างเคียงที่ไม่ได้ตั้งใจตามมา ซึ่งผลของแต่ละคนจะแตกต่างกันออกไป
การกินยาเกินขนาดในเด็กเล็กอาจเกิดขึ้นโดยความบังเอิญ ความอยากรู้อยากเห็น เด็กที่มีอายุระหว่าง 6 เดือนถึง 3 ปี มักมีพฤติกรรมหยิบทุกสิ่งที่พบใส่เข้าปาก ส่วนในเด็กวัยหัดเดิน มักมีนิสัยชอบแบ่งปัน ดังนั้นเมื่อพวกเขาพบยาจึงเป็นไปได้ว่าอาจแบ่งยาที่พบให้กับเด็กคนอื่น ๆ ซึ่งอาจทำให้เกิดการกินยาเกินขนาดโดยไม่ได้ตั้งใจ ส่วนวัยรุ่นและผู้ใหญ่อาจมีแนวโน้มที่จะใช้ยาเกินขนาด 1 ชนิดหรือมากกว่านั้น เพื่อป้องกันตัวเอง พยายามทำร้ายตัวเอง รวมถึงพยายามฆ่าตัวตาย ดังนั้นผู้ที่ใช้ยาเกินขนาดในกลุ่มนี้ จึงมักจะประสบกับปัญหาสุขภาพจิต ซึ่งต้องได้รับการวินิฉัยจากคุณหมอเฉพาะทาง
กินยาเกินขนาด อาการ เป็นอย่างไร
สำหรับสัญญาณและอาการที่เกิดขึ้นเมื่อกินยาเกินขนาด มีดังนี้
ปัญหาเกี่ยวกับสัญญาณชีพ เช่น อุณหภูมิ อัตราชีพจร อัตราการหายใจ ความดันโลหิต ซึ่งสามารถบ่งบอกอาการผิดปกติของร่างกาย รวมถึงอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ ง่วงนอน สับสน รวมถึงอาจอาการหนักถึงขั้นโคม่า และอาจเป็นอันตรายได้หากมีการสำลักเกิดขึ้น ผิวหนังเย็นและขับเหงื่อออกมา หรือร้อนและแห้ง เกิดอาการชัก มีอาการเจ็บหน้าอก ซึ่งอาจมีผลมาจากหัวใจหรือปอดเสียหาย หายใจถี่ ปวดท้อง คลื่นไส้และอาเจียน ท้องเสีย อาเจียนเป็นเลือด มีการเคลื่อนไหวของลำไส้ ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต ยาบางชนิดสามารถทำลายอวัยวะเฉพาะส่วนได้ วิธีการรักษาการกินยาเกินขนาด
สำหรับขั้นตอนการรักษาเมื่อได้รับยาเกินขนาด มีดังนี้
ล้างท้องเพื่อกำจัดยาที่ไม่ได้ถูกดูดซับออกจากกระเพาะอาหาร ใช้ถ่านกัมมันต์ (Activated Charcoal) ลดปริมาณยาที่ถูกดูดซึมเข้าไปในกระแสเลือด โดยยาที่ถูกถ่านกัมมันต์ดูดซับไว้จะถูกขับออกมาเป็นอุจจาระ ผู้ที่มีอาการรุนแรงอาจได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดจากคุณหมอในแผนกฉุกเฉิน ซึ่งผู้ที่กินยาเกินขนาดอาจจะต้องใส่ท่อช่วยหายใจ เพื่อปกป้องปอด หรือช่วยให้หายใจในระหว่างกระบวนการล้างพิษ อาจต้องให้ยาอื่นเพื่อใช้เป็นยาแก้พิษ โดยทั้งหมดจะขึ้นอยู่กับดุลพินิจของคุณหมอ สำหรับวิธีป้องกันการกินยาเกินขนาดที่ดีที่สุด คือ ผู้ปกครองควรเก็บยาตามใบสั่งจากคุณหมอให้ห่างจากเด็กเล็ก เด็กวัยรุ่น และสัตว์เลี้ยง นอกจากนั้นหากมีภาวะเครียด ซึมเศร้า หรือวิตกกังวล ควรได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด รวมถึงการไปปรึกษาคุณหมอเฉพาะทาง และเข้ารับการบำบัดอย่างถูกวิธี