ประจำเดือนสีน้ำตาล เป็นภาวะปกติที่เกิดจากเลือดเก่าที่ค้างอยู่ในมดลูกเป็นเวลานานทำปฏิกิริยากับออกซิเจนจนเปลี่ยนสี พบบ่อยในช่วงวันแรกและวันสุดท้ายของการมีประจำเดือน แต่ในบางกรณีอาจเป็นสัญญาณของภาวะสุขภาพอื่น ๆ เช่น การตั้งครรภ์ การแท้งบุตร การท้องนอกมดลูก วัยหมดประจำเดือน โรคมะเร็งมดลูก ดังนั้น หากมีประจำเดือนสีน้ำตาลร่วมกับพบอาการผิดปกติอื่น ๆ ควรพบคุณหมอเพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาโดยเร็วที่สุด

ประจําเดือนสีน้ำตาล คืออะไร

ประจำเดือนสีน้ำตาลเป็นเลือดประจำเดือนที่มีสีเข้มกว่าปกติ อาจเป็นสีน้ำตาลอ่อนหรือน้ำตาลเข้ม มักเกิดจากเลือดที่ค้างอยู่ในมดลูกเป็นเวลานานทำปฏิกิริยากับออกซิเจนทำให้มีสีเข้มขึ้น ซึ่งสีของประจำเดือนอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับช่วงเวลาและอายุ หรืออาจเกิดจากปัญหาสุขภาพบางประการ เช่น การตั้งครรภ์ วัยหมดประจำเดือน ที่อาจส่งผลต่อสีของเลือดประจำเดือนได้เช่นกัน

ประจำเดือนสีน้ำตาล ผิดปกติหรือไม่

ประจำเดือนสีน้ำตาลอาจเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย ดังนี้

ประจําเดือนสีน้ำตาลที่เป็นปกติ

ประจำเดือนสีน้ำตาลที่เป็นปกติอาจเกิดจากสาเหตุ ดังนี้

• เลือดประจำเดือนที่ค้างในมดลูก ประจำเดือนสีน้ำตาลมักเกิดขึ้นในวันแรกและวันสุดท้ายของการมีประจำเดือน เนื่องจากเลือดสีแดงที่ค้างอยู่ในมดลูกมีปริมาณน้อยและทำปฏิกิริยากับออกซิเจน ทำให้เลือดออกมาเป็นสีน้ำตาล
• เยื่อบุโพรงมดลูกหนา ทำให้ประจำเดือนมามาก เลือดประจำเดือนจึงอาจเป็นสีแดงคล้ำ
• เยื่อบุโพรงมดลูกบาง อาจเกิดจากการรับประทานยาคุมกำเนิด ทำให้ประจำเดือนมาน้อย และมีสีน้ำตาลอ่อนหรือน้ำตาลเข้ม
• น้ำคาวปลา อาจมีสีแดงหรือสีน้ำตาลเข้ม มักเกิดขึ้นหลังคลอดบุตร เป็นวิธีที่ร่างกายขับเลือดและเนื้อเยื่อส่วนเกินออกจากมดลูก อาการน้ำคาวปลาจะดีขึ้นตามลำดับภายใน 2-3 เดือนแรกหลังคลอด อย่างไรก็ตาม บางคนอาจมีประจำเดือนมาไม่ปกติหลังคลอดเนื่องจากระดับฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง ทั้งนี้ หากมีประจำเดือนมากผิดปกติหรือเลือดประจำเดือนมีสีเข้มมาก ควรไปพบคุณหมอทันที
• วัยหมดประจำเดือน เป็นภาวะที่เกิดขึ้นได้ในผู้หญิงวัย 40-50 ปีซึ่งฮอร์โมนมักแปรปรวน หรือบางคนอาจมีประจำเดือนมาไม่ปกติซึ่งอาจส่งผลต่อสีของเลือดประจำเดือน ทำให้เลือดประจำเดือนมีสีเข้มขึ้นได้

ประจําเดือนสีน้ำตาลไม่ปกติ

ประจำเดือนสีน้ำตาลที่ไม่ปกติอาจเกิดจากสาเหตุ ดังนี้

• การตั้งครรภ์ การท้องนอกมดลูก หรือการแท้งบุตร เลือดสีน้ำตาลในบางกรณีอาจเป็นสัญญาณของการตั้งครรภ์ หรือเรียกว่า เลือดล้างหน้าเด็ก ควรพบคุณหมอทันทีหากมีอาการเลือดประจำเดือนมาน้อยหรือมีสีน้ำตาล และไม่ได้คุมกำเนิด หรือหากมีตกขาวหรือเลือดเป็นจุดสีน้ำตาลในช่วงตั้งครรภ์
• การอุดตันภายในช่องคลอด อาจเกิดจากภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ เมื่อมีประจำเดือน อาจทำให้เกิดบาดแผล เกิดการอักเสบและการอุดตันภายในช่องคลอด
• ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ เป็นความผิดปกติของต่อมไร้ท่อหรือระบบฮอร์โมน ทำให้มีถุงน้ำหลายใบภายในรังไข่ อาจเกิดจากการถ่ายทอดทางพันธุกรรมที่ส่งผลให้ฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง ทำให้ประจำเดือนมีสีน้ำตาลและอาจมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ขนตามร่างกาย ความอ้วน สิว ภาวะมีบุตรยาก ซีสต์
• โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เกิดจากการติดเชื้อไวรัส แบคทีเรีย หรือเชื้อรา อาจทำให้อวัยวะเพศภายนอก ช่องคลอด หรือมดลูกอักเสบได้ ทำให้มีตกขาวสีเหลือง สีเขียว และอาจทำให้เลือดประจำเดือนสีคล้ำลงด้วยเช่นกัน
• การติดเชื้อรา เกิดจากการติดเชื้อราแคนดิดา (Candida) อาจทำให้มดลูกหรือปากมดลูกอักเสบและมีแผลจนส่งผลให้เลือดประจำเดือนมีสีคล้ำลง ร่วมกับมีตกขาวสีเหลืองและมีกลิ่นเหม็น
• โรคมะเร็งปากมดลูก ที่อาจทำให้เกิดการอักเสบและบาดแผลในมดลูก ผู้ที่เป็นโรคมะเร็งปากมดลูกจะมีเลือดออกกระปริบกระปรอย ประจำเดือนอาจมาเร็วกว่าปกติ มีปริมาณมากและเป็นก้อน อาจส่งผลทำให้เลือดประจำเดือนมีสีเข้มขึ้นด้วย

เมื่อไหร่ควรไปพบคุณหมอ

ประจำเดือนสีน้ำตาลที่เป็นปกติอาจไม่จำเป็นต้องเข้ารับการรักษา แต่หากเกิดอาการเหล่านี้ร่วมกับมีประจำเดือนสีน้ำตาล ควรรีบเข้ารับการวินิจฉัยจากคุณหมอ เพราะอาจเป็นสัญญาณของโรคอื่น ๆ ได้

• มีไข้
• ประจำเดือนมามากหรือน้อยเกินไป
• ช่องคลอดมีกลิ่นเหม็น
• มีอาการคันในช่องคลอดหรือรอบ ๆ ช่องคลอด
• มีเลือดออกทางช่องคลอดหลังวัยหมดประจำเดือน หรือมีอาการร้อนวูบวาบ อารมณ์แปรปรวน
• ตกขาวหนา มีฟอง สีน้ำตาลเข้มหรือสีเทา
• ประจำเดือนไม่มา 2-3 เดือน