วิธีทำเจลล้างมือด้วยตัวเอง และวิธีใช้ที่ถูกต้อง

ในปัจจุบัน เจลล้างมือ เป็นหนึ่งในสิ่งสำคัญที่ควรพกติดตัว เพื่อช่วยทำความสะอาดและฆ่าเชื้อโรคต่าง ๆ ที่มือได้ ในกรณีที่ไม่สะดวกจะล้างมือด้วยน้ำและสบู่ เจลล้างมือที่ดีควรมีส่วนประกอบของแอลกอฮอล์อย่างน้อย 60% ขึ้นไป เพื่อประสิทธิภาพที่เพียงพอต่อการฆ่าเชื้อโรค

เจลล้างมือ คืออะไร

เจลล้างมือ คือ เจลทำความสะอาดมือที่สามารถพกพาและใช้ในกรณีที่ไม่สะดวกล้างมือด้วยน้ำและสบู่ โดยผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพแนะนำให้ใช้เจลล้างมือที่มีแอลกอฮอล์อย่างน้อย 60%-95% ถึงจะมีประสิทธิภาพในการฆ่าเชื้อไวรัสและแบคทีเรียได้ นอกจากนี้ ควรเก็บเจลล้างมือให้พ้นจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

วิธีใช้เจลล้างมือ

เคล็ดลับในการใช้เจลทำความสะอาดมืออย่างมีประสิทธิภาพ มีดังนี้

1. หยดเจลล้างมือลงบนฝ่ามือข้างใดข้างหนึ่ง
2. ถูเจลล้างมือให้ทั่วทั้งมือและรอบนิ้ว ง่ามนิ้ว รวมถึงบริเวณข้อมือ
3. ถูอย่างต่อเนื่อง 30-60 วินาที หรือจนกว่าเจลล้างมือจะแห้ง เพื่อฆ่าเชื้อไวรัส และแบคทีเรีย โดยไม่ต้องล้างน้ำออก

อย่างไรก็ตาม หากมือสกปรกหรือเปื้อนมากเกินไป เช่น เปื้อนโคลน เปื้อนดิน การใช้เจลล้างมืออาจไม่เพียงพอต่อการทำความสะอาด ควรล้างมือด้วยน้ำสะอาดและสบู่

ช่วงเวลาใดบ้างที่ควรล้างมือ

การล้างมือบ่อย ๆ อาจช่วยป้องกันการติดเชื้อ และลดการแพร่กระจายเชื้อโรคสู่ผู้คนอื่นได้ เมื่อทำกิจกรรมบ้างอย่างควรล้างมือ เช่น ควรล้างมือทุกครั้งก่อนทำกิจกรรม ดังต่อไปนี้

• ก่อน ระหว่าง และหลังเตรียมอาหาร รวมไปถึงก่อนรับประทาน
• ก่อนและหลังจากการดูแลผู้ป่วย
• หลังจากไอหรือจาม
• หลังจากเข้าห้องน้ำ
• หลังจากสัมผัสสิ่งของบางอย่างที่อาจสกปรก
• หลังจากสัมผัสสัตว์ อาหารสัตว์ หรือมูลสัตว์
• หลังจากสัมผัสขยะ

ข้อควรระวังในการใช้เจลล้างมือ

• ควรระมัดระวังและเก็บเจลล้างมือให้พ้นมือเด็กเล็ก และสัตว์เลี้ยง
• ควรใช้เจลล้างมือในบริเวณที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก เนื่องจากเจลล้างมือมีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ที่เป็นสารระเหยง่าย และอาจติดไฟได้
• เจลล้างมือที่มีแอลกอฮอล์น้อยกว่า 60% อาจมีประสิทธิภาพไม่เพียงพอต่อการฆ่าเชื้อไวรัสและแบคทีเรีย
• เจลล้างมือไม่สามารถช่วยกำจัดสารเคมีได้ เช่น ยาฆ่าแมลง โลหะหนัก
• หากใช้เจลล้างมือแล้วเกิดอาการแพ้ เช่น ผื่นขึ้น ปวดหรือแสบมือ ผิวแห้ง ควรหยุดใช้และรีบไปปรึกษาคุณหมอ
• หากใช้แล้วรู้สึกมือแห้ง ควรทาครีมบำรุงมือ หรือเปลี่ยนผลิตภัณฑ์เจลล้างมือที่เหมาะสมกับผิว
• หากมือเปื้อนมาก เช่น เปื้อนดิน เปื้อนโคลน รวมถึงมีความมันที่มือ ควรล้างมือด้วยน้ำสะอาดและถูสบู่

วิธีทำเจลล้างมือด้วยตัวเอง

ส่วนประกอบการทำเจลล้างมือ

• น้ำสะอาด 646.6 มิลลิลิตร
• เอทานอล (Ethanol) 95% 540 มิลลิลิตร
• ไตรโคลซาน (Triclosan) สารสังเคราะห์ที่มีประสิทธิภาพในการต้านเชื้อแบคทีเรียและไวรัส 1.2 กรัม
• คาร์โบพอล 940 (Carbopol 940) สารที่ทำให้เป็นเนื้อเจล 3.6 กรัม
• ไตรเอทาโนลามีน (Triethanolamine) ใช้ปรับค่า pH 9.6 มิลลิลิตร

ขั้นตอนการทำเจลล้างมือ

1. ล้างมือ รวมถึงอุปกรณ์ต่าง ๆ ให้สะอาด
2. เตรียมน้ำสะอาด 525.6 มิลลิลิตร
3. ตวง Carbopol 940 3.6 กรัม
4. ผสมน้ำสะอาดและ Carbopol 940 ให้เข้ากัน
5. กรองส่วนผสมที่ได้ด้วยตะแกรง แยกเอาแต่ส่วนที่เป็นเนื้อเดียวกัน
6. ตวง Trichosan 1.2 กรัม แล้วค่อย ๆ เทเอทานอล 95% 540 มิลลิลิตร ลงไปแล้วคนให้เข้ากัน
7. นำเอาส่วนผสมที่พักไว้ก่อนหน้านี้มาเทรวมกัน แล้วคนให้เข้ากัน อาจเติมกลิ่นได้ตามใจชอบ
8. ตวง Triethanolamine 9.6 มิลลิลิตร ผสมกับน้ำสะอาด 120 มิลลิลิตร คนให้เข้ากัน
9. ค่อย ๆ เทส่วนผสมทั้งหมดมารวมกัน คนจนได้ความหนืดของเจล
10. เทใส่บรรจุภัณฑ์

หากทำเจลล้างมือเองอย่างไม่ถูกต้องและไม่ได้มาตรฐาน อาจทำให้เจลล้างมือไม่มีประสิทธิผลในการทำความสะอาดและฆ่าเชื้อโรค