ตรวจภายใน เป็นการตรวจอวัยวะของสืบพันธ์ุเพศหญิง เพื่อหาสัญญาณของโรค และอาการผิดปกติ เช่นอาการเจ็บปวดอวัยวะเพศที่ผิดปกติ แผลในอวัยวะเพศ เนื้องอก ประจำเดือนผิดปกติ หรือตรวจหามะเร็งปากมดลูก การตรวจภายในเป็นประจำทุกปีอาจช่วยป้องกันปัญหาทางระบบสืบพันธ์ุ และอาจช่วยให้รักษาโรคระยะเริ่มต้นได้อย่างทันท่วงที
[embed-health-tool-ovulation]
ตรวจภายใน คืออะไร
ตรวจภายใน คือ การตรวจสุขภาพรูปแบบหนึ่งที่คุณหมอจะตรวจดูอวัยวะของระบบสืบพันธ์ุเพศหญิงทั้งภายนอกและภายใน เพื่อหาสัญญาณความผิดปกติของอวัยวะต่าง ๆ ภายในอุ้งเชิงกราน เช่น ปากมดลูก ช่องคลอด ท่องนำไข่ มดลูก รังไข่ กระเพาะปัสสาวะ ลำไส้ใหญ่
ตรวจภายในสำคัญอย่างไร
ผู้หญิงควรเข้ารับการตรวจภายในเป็นประจำทุกปี เพื่อให้ทราบถึงปัญหาสุขภาพทางเพศ ดังนี้
- ตรวจปัญหาสุขภาพและโรคมะเร็ง เป็นการตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อตรวจหามะเร็งและโรคทางระบบสืบพันธุ์อื่น ๆ หากพบว่ามีก้อนเนื้อที่ผิดปกติ หรือช่องคลอดอักเสบเรื้อรัง คุณหมออาจนัดตรวจทุก 3-6 เดือนเพื่อติดตามอาการ นอกจากนี้ ผู้หญิงที่อายุ 40-45 ปี ควรเข้ารับการตรวจมะเร็งปากมดลูกเป็นประจำทุกปี หากพบปัญหา จะได้รักษาอย่างทันท่วงที และอาจหายขาดได้ นอกจากนี้ การตรวจอุ้งเชิงกรานอาจมีเป้าหมายเพื่อเตรียมการตั้งครรภ์ ถือเป็นการเตรียมความพร้อมของช่องคลอด เพื่อให้ทารกปลอดภัยจากโรคติดต่อตั้งแต่อยู่ในครรภ์ ขณะคลอด และหลังคลอด
- ตรวจหาสาเหตุของอาการโรคนารีเวช คือ การตรวจหาความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับอวัยวะภายในอุ้งเชิงกรานสตรี เช่น ปากมดลูก ช่องคลอด มดลูก ท่อนำไข่ รังไข่ กระเพาะปัสสาวะ ลำไส้ใหญ่ ว่ามีอาการผิดปกติ เช่น ตกขาวผิดปกติ มีกลิ่นเหม็น ประจำเดือนมามากและเป็นเวลานาน แผลในอวัยวะเพศ ก้อนเนื้อ หรือไม่ หากตรวจพบ คุณหมอจะได้วินิจฉัยสาเหตุและรักษาในขั้นตอนต่อไป
ผู้ที่รับการตรวจภายในควรตอบคำถามเกี่ยวกับอาการของโรคตามความจริง คุณหมอจะได้วินิจฉัยโรคและรักษาได้อย่างถูกต้อง เนื่องจากโรคบางชนิดอาจมีอาการที่คล้ายคลึงกัน เช่น อาการเลือดออกทางช่องผิดปกติ อาจเกิดจากมะเร็งปากมดลูก ท้องนอกมดลูก ช่องคลอดอักเสบ หรือเยื่อบุมดลูกผิดปกติก็ได้
การเตรียมตัวก่อนตรวจภายใน
การเตรียมตัวก่อนเข้ารับการตรวจภายใน ทำได้ดังนี้
เตรียมพร้อมทางจิตใจ
- ควรเตรียมใจสำหรับการตรวจภายในให้พร้อม เพราะหลายคนอาจรู้สึกเขินอายเมื่อต้องตรวจภายใน จึงอาจทำให้เสียเวลา หรือรู้สึกไม่พร้อมเมื่อถึงเวลาตรวจจริง และอาจส่งผลต่อการวินิจฉัยด้วย เนื่องจากหากผู้ป่วยเกร็ง อาจทำให้คุณหมอไม่สามารถตรวจเจอความผิดปกติได้
เตรียมพร้อมทางร่างกาย
- ควรนัดตรวจภายใน ในวันที่ไม่มีประจำเดือน
- ควรปัสสาวะ และถ่ายอุจจาระมาก่อนตรวจภายใน สำหรับคนที่มีอาการท้องผูกมาก ควรรับประทานยาระบายก่อนประมาณ 2-3 วัน เพื่อขับถ่ายอุจจาระออก และควรล้างช่องคลอดให้สะอาดก่อนตรวจภายในด้วย
- ไม่ควรโกนขนอวัยวะเพศ เพราะอาจส่งผลต่อการวินิจฉัยโรคทางพันธุกรรมบางชนิดได้ และอาจทำให้รู้สึกเจ็บปวด หรือคันเมื่อขนขึ้นใหม่
- ควรใส่กระโปรงเพื่อให้ตรวจภายในได้สะดวกขึ้น
วิธีการตรวจภายใน
วิธีการตรวจภายในสามารถทำได้ ดังนี้
- คุณหมอจะให้ผู้ป่วยนอนบนเตียงตรวจสูตินารีเวช หรือที่เรียกว่า เตียงตรวจภายใน จากนั้นกางขาทั้งสองข้างออก วางขาบนขาหยั่ง เพื่อให้คุณหมอสามารถตรวจอวัยวะภายในได้ง่ายขึ้น
- คุณหมอจะทำความสะอาดบริเวณช่องคลอดด้วยน้ำยาสูตรเฉพาะสำหรับช่องคลอด จากนั้นคลุมผ้าปิดเฉพาะบริเวณหน้าท้องและขา
- คุณหมอเริ่มตรวจจากอวัยวะสืบพันธ์ุภายนอก และอาจใช้มือคลำเพื่อหาก้อนเนื้อที่ผิดปกติบริเวณปากช่องคลอด
- คุณหมอจะใช้คีมปากเป็ด หรือ สเปคคูลั่ม (Speculum) ซึ่งเป็นเครื่องมือขยายช่องคลอดสอดเข้าไปในช่องคลอด เพื่อให้เห็นภายในช่องคลอดได้สะดวกขึ้น ก่อนจะตรวจดูความผิดปกติภายในช่องคลอด เช่น มูกเลือดที่ปากมดลูกหรือภายในช่องคลอด แผลในช่องคลอด มะเร็งปากมดลูก
- ขั้นตอนสุดท้ายคุณหมอจะสอดนิ้วเข้าไปในช่องคลอด และใช้นิ้วอีกข้างกดบริเวณท้องน้อย เพื่อคลำตรวจอวัยวะในช่องท้องว่ามีอาการเจ็บ มีเนื้องอก หรือมีภาวะรังไข่หรือมดลูกโตผิดปกติหรือไม่
