ผลข้างเคียงยาคุมฉุกเฉิน ที่ควรรู้ก่อนใช้งาน

ยาคุมฉุกเฉิน เป็นยาคุมกำเนิดที่ใช้เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์สำหรับผู้ที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน ผู้ที่ลืมรับประทานยาคุมกำเนิดตามกำหนด หรือถุงยางอนามัยที่ใช้แตก ควรใช้ในกรณีที่จำเป็นเท่านั้นและไม่ควรใช้บ่อย เนื่องจากยาคุมฉุกเฉินมีฮอร์โมนสูงกว่ายาคุมชนิดอื่น ผลข้างเคียงยาคุมฉุกเฉิน จึงอาจรุนแรงกว่ายาคุมกำเนิดชนิดอื่น ยาคุมฉุกเฉินอาจมีประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์น้อยกว่าการใช้ยาคุมกำเนิดชนิดอื่น โดยอาจป้องกันการตั้งครรภ์ได้ประมาณ 75-85% เมื่อรับประทานภายใน 72 ชั่วโมง หรือ 3 วัน และภายใน 150 ชั่วโมง หรือ 5 วัน ขึ้นอยู่กับชนิดของยา อย่างไรก็ตาม หากรับประทานยาคุมฉุกเฉินแล้วมีผลข้างเคียงหรืออาการไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง ควรรีบเข้าพบคุณหมอเพื่อรับการรักษาที่เหมาะสมต่อไป

การทำงานของยาคุมฉุกเฉิน

ยาคุมฉุกเฉินประเภทรับประทาน สามารถแบ่งออกเป็น 2 ชนิด ได้แก่

ยาคุม 2 ชนิดนี้สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้ประมาณ 75-85% ทั้งนี้ ประสิทธิภาพของยาอาจขึ้นอยู่กับความเร็วในการกินยาหลังมีเพศสัมพันธ์ ยิ่งกินยาเร็วเท่าไหร่ก็อาจยิ่งเพิ่มประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ได้มากขึ้นเท่านั้น ควรรีบกินยาคุมฉุกเฉินให้เร็วที่สุดภายใน 3-5 วัน (72-150 ชั่วโมง) หลังมีเพศสัมพันธ์ ยาอาจใช้ไม่ได้ผลหากรับประทานล่าช้าเกิน 96 ชั่วโมงหลังการมีเพศสัมพันธ์

ผลข้างเคียงยาคุมฉุกเฉิน

ผลข้างเคียงของการกินยาคุมฉุกเฉิน อาจมีดังนี้

• วิงเวียนศีรษะ
• ปวดศีรษะอย่างรุนแรง
• คัดตึงเต้านม
• คลื่นไส้ อาเจียน
• ปวดท้อง
• อาจมีเลือดออกในช่วงที่ไม่มีประจำเดือน อาการนี้อาจหายไปเองเมื่อมีประจำเดือนรอบต่อไป แต่หากมีเลือดออกมาก หรืออาการไม่ดีขึ้น ควรเข้าพบคุณหมอทันที
• ประจำเดือนผิดปกติ เช่น ประจำเดือนมามากหรือมาน้อยกว่าปกติ ประจำเดือนมาเร็วหรือช้ากว่ากำหนด
• ปวดท้องประจำเดือนรุนแรงขึ้น
• เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะตั้งครรภ์นอกมดลูก ซึ่งอาจสังเกตได้จากอาการปวดท้องน้อยเฉียบพลัน

วิธีลด ผลข้างเคียงยาคุมฉุกเฉิน

ผลข้างเคียงยาคุมฉุกเฉินบางประการอาจบรรเทาได้ด้วยการดูแลตัวเอง เช่น อาการปวดศีรษะ อาจรักษาได้ด้วยการนอนหลับให้มากขึ้นร่วมกับการรับประทานยาแก้ปวดที่ซื้อได้ตามร้านขายยา เช่น ไอบูโพรเฟน (Ibuprofen) นาพรอกเซน (Naproxen) ซึ่งเป็นยาในกลุ่มต้านอักเสบที่ไม่ใช่สเตอรอยด์ เป็นเวลา 1-2 วัน หากมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน จนไม่สามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติ อาจต้องใช้วิธีการรับประทานอาหารหลายมื้อต่อวัน โดยลดปริมาณอาหารแต่ละมื้อลง เพื่อให้ย่อยได้ง่ายขึ้น และได้รับสารอาหารเพียงพอ

เมื่อไหร่ควรเข้าพบคุณหมอ

โดยทั่วไป ผลข้างเคียงยาคุมฉุกเฉิน มักหายไปภายใน 1-2 วัน แต่หากอาการที่เกิดขึ้นไม่หายไป มีอาการแย่ลง หรือมีภาวะดังต่อไปนี้ ควรเข้าพบคุณหมอทันที

• กังวลว่ายาคุมฉุกเฉินไม่ได้ผล หรือใช้ยาคุมฉุกเฉินผิดวิธี หรือสงสัยว่ากำลังตั้งครรภ์
• มีเลือดออกในช่วงที่ไม่ได้เป็นประจำเดือนมากกว่า 7 วัน อาจหมายถึงการแท้งลูก
• ประจำเดือนรอบหลังจากรับประทานยาคุมฉุกเฉินมาช้ากว่า 7 วัน ซึ่งอาจหมายถึงการป้องกันการตั้งครรภ์ไม่ได้ผล
• ปวดท้องน้อย ซึ่งอาจเป็นสัญญาณการตั้งครรภ์นอกมดลูก หรือในบางกรณี อาจมีเลือดออกผิดปกติด้วย