ถุงน้ำของต่อมบาร์โธลิน (Bartholin’s Cyst )
ถุงน้ำของต่อมบาร์โธลิน เป็นถุงน้ำบริเวณช่องคลอดแบบหนึ่ง เกิดจากการอุดตันของท่อเล็ก ๆ ของต่อมบาร์โธลินซึ่งมีหน้าที่คอยลำเลียงน้ำหล่อลื่นซึ่งผลิตจากต่อมบาร์โธลิน เพื่อสร้างความชุ่มชื้นให้ช่องคลอด ช่วยลดการเสียดสีของผิวหนังระหว่างมีเพศสัมพันธ์
ในทางการแพทย์ สาเหตุการอุดตันของท่อต่อมบาร์โธลินยังไม่แน่ชัด แต่สันนิษฐานว่าอาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียบริเวณช่องคลอด
ทั้งนี้ เมื่อเป็นถุงน้ำของต่อมบาร์โธลิน ผู้ป่วยอาจรู้สึกว่ามีก้อนบวมที่ช่องคลอด หรือปากช่องคลอด หรือรู้สึกว่าช่องคลอดมีก้อนเนื้อขรุขระ แต่มักไม่รู้สึกเจ็บปวด
อย่างไรก็ตาม หากถุงน้ำมีขนาดใหญ่ ผู้ป่วยจะรู้สึกเจ็บช่องคลอดเมื่อเคลื่อนไหวร่างกายอย่างการเดิน นั่ง หรือมีเพศสัมพันธ์ นอกจากนี้ ถุงน้ำต่อมบาร์โธลินอาจเกิดการกลัดหนองหากช่องคลอดติดเชื้อแบคทีเรีย และทำให้บริเวณรอบ ๆ มีอาการบวม แดง และเจ็บได้
การรักษาถุงน้ำของต่อมบาร์โธลิน
หากถุงน้ำของต่อมบาร์โธลินมีขนาดเล็กอาจไม่ต้องรักษา แต่หากถุงน้ำของต่อมบาร์โธลินทำให้เจ็บปวด คุณหมอจะแนะนำให้แช่ตัวในอ่างน้ำอุ่น วันละหลายครั้ง เป็นเวลา 3-4 วันติดต่อกัน ร่วมกับการรับประทานยาแก้ปวด
หากดูแลตัวเองตามคำแนะนำของคุณหมอแล้วอาการเจ็บปวดไม่ดีขึ้น คุณหมอจะใช้วิธีอื่นรักษาถุงน้ำต่อมบาร์โธลิน ด้วยการผ่าถุงน้ำแล้วสอดสายสวนเข้าไปภายใน เพื่อช่วยระบายของเหลวซึ่งขังอยู่ด้านในให้ไหลออกมาจนหมด ซึ่งจะทำให้ถุงน้ำค่อย ๆ ยุบลง
ติ่งเนื้อบริเวณช่องคลอด
ติ่งเนื้อบริเวณช่องคลอด เป็นก้อนเนื้อขรุขระแบบหนึ่ง ไม่เป็นอันตราย เกิดจากการเสียดสีระหว่างผิวหนังกับเสื้อผ้า โดยคนอ้วนมักมีโอกาสเกิดติ่งเนื้อมากกว่าคนผอม เพราะเสื้อผ้าอาจรัดแน่น และเสียดสีกับร่างกายมากกว่า
โดยทั่วไป ติ่งเนื้อมักมีพื้นผิวด้านนอกขรุขระ ลักษณะคล้ายลูกโป่งซึ่งยังไม่ถูกเป่าลม ขนาดของติ่งเนื้อจะมีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2-10 มิลลิเมตร และบางครั้งอาจใหญ่เท่าลูกองุ่น
การรักษาติ่งเนื้อบริเวณช่องคลอด
ติ่งเนื้อบริเวณช่องคลอดมักไม่ก่อให้เกิดอันตราย และสามารถหลุดออกจากร่างกายเองได้ จึงไม่จำเป็นต้องรักษา ยกเว้นว่าติ่งเนื้อจะทำให้ไม่สบายตัว สร้างความเจ็บปวด หรือทำให้เกิดความเจ็บปวดระหว่างมีเพศสัมพันธ์
ทั้งนี้ การนำติ่งเนื้อออกจากช่องคลอด สามารถทำได้หลายวิธี ไม่ว่าจะเป็นการผ่าตัดด้วยมีด ผ่าตัดด้วยด้ายผ่าตัด ใช้กระแสไฟฟ้าจี้ หรือบำบัดด้วยความเย็น โดยคุณหมอจะเป็นผู้วินิจฉัยวิธีรักษาที่เหมาะสมกับสภาพและขนาดของติ่งเนื้อ
มะเร็งช่องคลอด
มะเร็งช่องคลอด เป็นมะเร็งชนิดหายาก โดยสาเหตุการเกิดยังไม่แน่ชัด แต่สันนิษฐานว่าเกี่ยวข้องการติดเชื้อเอชพีวีซึ่งเป็นสาเหตุเดียวกับโรคหูดหงอนไก่
เมื่อเป็นมะเร็งช่องคลอด อาจคลำเจอก้อนบวมหรือพบว่าช่องคลอดมีก้อนเนื้อขรุขระ ร่วมกับอาการอื่น ๆ ดังนี้
- มีเลือดซึ่งไม่ใช่ประจำเดือน ไหลออกจากช่องคลอด
- มีเลือดปนในตกขาว หรือตกขาวมีกลิ่นคล้ายโลหะ
- มีอาการเจ็บช่องคลอด ระหว่างมีเพศสัมพันธ์ หรือเมื่อปัสสาวะ
- คันบริเวณช่องคลอด ติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน
การรักษามะเร็งช่องคลอด
มะเร็งช่องคลอด อาจรักษาได้ด้วยวิธีการต่าง ๆ ดังนี้
- ผ่าตัด เพื่อนำเนื้อร้ายออกจากร่างกาย หากเซลล์มะเร็งที่พบยังจำกัดอยู่แค่บนพื้นผิวช่องคลอด คุณหมอจะผ่าตัดเพียงก้อนขรุขระและเนื้อเยื่อรอบ ๆ ออก อย่างไรก็ตาม หากมะเร็งลุกลามไปมากกว่านั้น คุณหมออาจผ่าตัดนำช่องคลอดทั้งหมดออกจากร่างกายเพื่อป้องกันมะเร็งลุกลามไปยังอวัยวะส่วนอื่น ๆ
- ฉายรังสี หรือการฆ่าเซลล์มะเร็งด้วยรังสี สามารถกำจัดเซลล์มะเร็งได้อย่างรวดเร็ว แต่เซลล์ปกติรอบ ๆ บริเวณที่ฉายรังสีมักได้รับความเสียหายไปด้วย และอาจก่อให้เกิดอาการข้างเคียงอื่น ๆ ตามมา เช่น อ่อนเพลีย ภูมิต้านทานลดต่ำลง
ช่องคลอดมีก้อนเนื้อขรุขระ ป้องกันได้หรือไม่
วิธีป้องกันและลดโอกาสเสี่ยงช่องคลอดมีก้อนเนื้อขรุขระนั้นสามารถทำได้หากดูแลตัวเองตามคำแนะนำต่อไปนี้
- มีเพศสัมพันธ์โดยป้องกันทุกครั้ง โดยให้ฝ่ายชายสวมถุงยางอนามัย เพื่อป้องกันการติดเชื้อเอชพีวี ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของโรคหูดหงอนไก่ และการติดเชื้อไนซีเรีย โกโนเรียอี (Neisseria Gonorrhoea) ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคหนองใน และทางการแพทย์สันนิษฐานว่า เป็นปัจจัยหนึ่งของการเกิดถุงน้ำของต่อมบาร์โธลิน
- รับวัคซีนป้องกันการติดเชื้อเอชพีวี เพื่อลดความเสี่ยงเป็นหูดหงอนไก่ มะเร็งปากมดลูก และมะเร็งช่องคลอด โดยสามารถรับการฉีดวัคซีนนี้เพื่อป้องกันเชื้อเอชพีวีได้ตั้งแต่อายุ 9 ปีขึ้นไปถึงอายุ 45 ปี
- ตรวจภายในสม่ำเสมอ หรือเป็นประจำทุกปี เพราะหากตรวจพบมะเร็งช่องคลอดตั้งแต่ระยะแรก ๆ ทำให้สามารถรักษาได้ง่ายกว่าและโอกาสหายมีมากกว่า
- หลีกเลี่ยงการใส่เสื้อผ้ารัดแน่น เพราะการเสียดสีระหว่างผิวหนังกับเสื้อผ้า อาจทำให้เกิดติ่งเนื้อบริเวณช่องคลอดได้
ความคิดเห็นทั้งหมด
แบ่งปันความคิดเห็นของคุณ
ร่วมแสดงความคิดเห็นของคุณกับ Hello คุณหมอ
สมัครสมาชิก หรือ เข้าสู่ระบบ เพื่อร่วมการพูดคุย