ตกขาว เป็นของเหลวที่ผลิตโดยต่อมในช่องคลอดและปากช่องคลอด มีหน้าที่ในการนำเซลล์ที่ตายแล้วและแบคทีเรียออกจากระบบสืบพันธุ์ ส่งผลให้ช่องคลอดสะอาด อาจช่วยป้องกันการติดเชื้อและเพิ่มความชุ่มชื้น หากพบว่าตกขาวเปลี่ยนเป็น ตกขาวสีน้ำตาล อาจเป็นไปได้ว่ามีความผิดปกติบางอย่างเกิดขึ้น เช่น ถุงน้ำในรังไข่ การตั้งครรภ์นอกมดลูก โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ดังนั้น เพื่อความปลอดภัยควรค้นหาสาเหตุที่แน่ชัดและเข้ารับการตรวจสุขภาพช่องคลอดทันที

ตกขาวสีน้ำตาล เกิดจากอะไร

ตกขาวสีน้ำตาลอาจเกิดจากหลายปัจจัย ดังนี้

1. ถุงน้ำรังไข่หลายใบ (PCOS) คือ ความผิดปกติที่พบได้บ่อยในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ เนื่องจาก ระดับฮอร์โมนแอนโดรเจน (Androgen) ที่มากเกินไป อาจส่งผลให้รังไข่มีการสะสมของเหลว และไม่สามารถปล่อยไข่ออกมาได้เมื่อถึงช่วงที่ไข่ตก ซึ่งสังเกตได้จากการที่ประจำเดือนมาน้อยกว่าปกติ ทำให้ผลิตตกขาวสีน้ำตาล หน้าท้องนูน ผมร่วง ผิวหนังเปลี่ยนเป็นสีเข้มโดยเฉพาะบริเวณหลังคอ ใต้หน้าอก รักแร้ ขนดก ภาวะมีบุตรยาก

วิธีรักษา อาจขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วยแต่ละบุคคล คุณหมอจึงอาจเลือกวิธีการรักษา ดังนี้

• ยาบำบัดที่มีฮอร์โมนโปรเจสติน คุณหมออาจให้ยาชนิดนี้เพื่อควบคุมรอบเดือนและป้องกันมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก โดยควรรับประทานทุก ๆ 1-2 เดือน เป็นเวลา 10-14 วัน
• ยาคุมกำเนิดแบบผสม ซึ่งมีส่วนประกอบฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) และ โปรเจสเตอโรน (Progesterone) ที่ช่วยลดการผลิตแอนโดรเจน แก้ไขปัญหาเลือดออกผิดปกติ ลดความเสี่ยงของการเกิดมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
• เมตฟอร์มิน (Metformin) สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการตกขาวสีน้ำตาลและเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ร่วมด้วย คุณหมออาจให้รับประทานยาชนิดนี้ เพื่อลดระดับอินซูลิน
• โกนาโดโทรปิน (Gonadotropin) คือ ฮอร์โมนที่ฉีดเข้าสู่ร่างกายเพื่อช่วยกระตุ้นการตกไข่
• เลโทรโซล (Letrozole) อาจใช้สำหรับการรักษาโรคมะเร็งเต้านม แต่ในขณะเดียวกันก็อาจช่วยกระตุ้นรังไข่ให้เกิดภาวะไข่ตกได้
• โคลมีฟีน (Clomiphene) ยาต้านฮอร์โมนเอสโตรเจน ที่อาจช่วยกระตุ้นให้เกิดการไข่ตก

2. โรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ (STDs) เกิดจากการติดเชื้อของแบคทีเรีย ไวรัส จากการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน การถ่ายเลือด ใช้เข็มฉีดยาและสิ่งของร่วมกัน มารดาสู่ทารกระหว่างคลอดผ่านทางช่องคลอด เช่น โรคหนองในเทียม โรคหนองในแท้ ภาวะช่องคลอดอักเสบจากแบคทีเรีย หากปล่อยไว้นานอาจส่งผลให้ตกขาวเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลพร้อมมีกลิ่นไม่พึงประสงค์ แสบร้อนอวัยวะเพศขณะปัสสาวะ มีสารคัดหลั่งไหลออกจากองคชาต

วิธีรักษา

• ยาปฏิชีวนะ ใช้สำหรับผู้ที่ติดเชื้อแบคทีเรีย ปรสิต เช่น โรคหนองใน โรคซิฟิลิส โรคพยาธิในช่องคลอด ระหว่างการรักษาควรงดการมีเพศสัมพันธ์จนกว่าจะหายดี และควรเข้ารับการตรวจหาเชื้อซ้ำ เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อ
• ยาต้านไวรัส อาจเหมาะสำหรับผู้ที่ติดเชื้อเริม เอชไอวี (HIV) เพื่อลดความเสี่ยงของการแพร่เชื้อไวรัส

3. โรคกระดูกเชิงกรานอักเสบ (PID) คือ การติดเชื้อจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อย่างหนองในเทียม หนองในแท้บริเวณ มดลูก ปากมดลูก รังไข่ ท่อนำไข่ ของผู้หญิง ทำให้เกิดอาการปวดท้องส่วนล่าง ตกขาวสีน้ำตาล มีกลิ่นไม่พึงประสงค์ ปวดบริเวณกระดูกเชิงกราน มีเลือดออกจากช่องคลอด เจ็บปวดขณะมีเพศสัมพันธ์

วิธีรักษา

คุณหมออาจให้รับประทานยาปฏิชีวนะเป็นเวลา 2 สัปดาห์ หรือนานกว่านั้นจนกว่าคุณหมอจะสั่งให้หยุดยา หากร่างกายไม่ตอบสนองต่อยารับประทาน ควรได้รับยาปฏิชีวนะผ่านทางหลอดเลือด ระหว่างการรักษาไม่ควรมีเพศสัมพันธ์จนกว่าจะหายขาด เพื่อป้องกันการแพร่กระจายและติดเชื้อซ้ำ

4. มะเร็งปากมดลูก เกิดจากเซลล์เจริญเติบโตมากผิดปกติจนไม่อาจควบคุมได้ จนก่อตัวเป็นก้อน และอาจแพร่กระจายไปยังส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย นอกจากนี้ การติดเชื้อเอชพีวี (HPV) อาจมีความเชื่อมโยงกับมะเร็งปากมดลูก ที่มีส่วนทำให้เซลล์ปากมดลูกบางเซลล์กลายเป็นเซลล์มะเร็ง ส่งผลให้ปวดอุ้งเชิงกราน เจ็บอวัยวะเพศขณะมีเพศสัมพันธ์ และเลือดปะปนกับตกขาวกลายเป็นสีน้ำตาลออกมาทางช่องคลอด พร้อมมีกลิ่นไม่พึงประสงค์

วิธีรักษา

• การผ่าตัด เป็นการรักษาที่ขึ้นอยู่กับระยะของมะเร็ง โดยอาจผ่าตัดเพื่อนำมะเร็งออก หรืออาจจำเป็นต้องผ่าตัดเอาปากมดลูกและมดลูกออก ซึ่งอาจส่งผลให้ไม่สามารถตั้งครรภ์ได้อีกในอนาคต
• รังสีบำบัด การฉายรังสีที่มีความเข้มข้นสูงเป็นการรักษามะเร็งมดลูกในระยะแรก เพื่อฆ่าเซลล์มะเร็ง
• เคมีบำบัด มักใช้ร่วมกับการฉายรังสี เพื่อควบคุมอาการของมะเร็งในระยะลุกลาม ซึ่งมีทั้งรูปแบบของการรับประทานยาเม็ด หรือให้ยาผ่านทางหลอดเลือดดำ

5. ตั้งครรภ์ เมื่อเข้าสู่ช่วงตั้งครรภ์อาจทำให้ฮอร์โมนเอสโตรเจนเพิ่มขึ้นสูง จนส่งผลให้ระบบสืบพันธุ์ผลิตตกขาวมากขึ้นกว่าเดิม บางคนอาจก่อให้เกิดตกขาวสีน้ำตาล เนื่องจากการฝังตัวของไข่ในผนังมดลูก ทำให้อาจมีเลือดออกปะปนออกมาทางช่องคลอด

วิธีรักษา

ตกขาวสีน้ำตาลเป็นเรื่องปกติ และพบได้ไม่บ่อยนัก แต่หากตกขาวมีสีน้ำตาลเข้มจนเกินไป และมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น กลิ่นไม่พึงประสงค์ ปวดท้อง อาจเป็นไปได้ว่าเสี่ยงตั้งครรภ์นอกมดลูกหรือแท้งบุตร ซึ่งควรเข้ารับการตรวจครรภ์หาสาเหตุ และเข้ารับการรักษาในทันที

กรณีที่ตรวจพบว่ามีการติดเชื้อในช่องคลอด ควรรักษาตามคำแนะนำของคุณหมอด้วยการใช้ยาต้านเชื้อรา หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบของน้ำหอม และสวมใส่กางเกงชั้นในที่มีการระบายได้ดี

6. เข้าสู่ช่วงวัยหมดประจำเดือน ตกขาวสีน้ำตาลอาจเป็นสัญญาณเตือนถึงภาวะหมดประจำเดือน ส่วนใหญ่เกิดขึ้นในผู้หญิงช่วงอายุ 45 ปีขึ้นไป เนื่องจากฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนลดลง ส่งผลให้รังไข่ และการตกไข่หยุดทำงาน ทำให้ประจำเดือนค่อย ๆ หมดไปอย่างถาวร

อาการตกขาวสีน้ำตาล ที่ควรรีบเข้าพบคุณหมอ

อาการตกขาวสีน้ำตาลที่ควรเข้าพบคุณหมอ อาจสังเกตได้จาก

• กลิ่นไม่พึงประสงค์บริเวณช่องคลอด หรือตกขาว
• อาการคันรุนแรงบริเวณช่องคลอด
• แสบร้อน และเจ็บช่องคลอดระหว่างมีเพศสัมพันธ์และปัสสาวะ
• มีเลือดออกทางช่องคลอดที่ไม่ใช่ประจำเดือน
• ตกขาวเปลี่ยนสีเป็นสีน้ำตาล เขียว เหลือง
• ตกขาวไหลออกมากกว่าปกติ
• มีอาการปวดบริเวณกระดูกเชิงกราน