ต่อมบาร์โธลิน อักเสบ อาการ สาเหตุ และวิธีรักษา

ต่อมบาร์โธลิน เป็นต่อมบริเวณปากช่องคลอด มีหน้าที่ผลิตเมือกหรือน้ำหล่อลื่น หากต่อมบาร์โธลินอักเสบ หรือเรียกอีกชื่อได้ว่า โรคฝีที่อวัยวะเพศหญิง อาจทำให้รู้สึกเจ็บปวดจนรบกวนการใช้ชีวิตประจำวันได้ อย่างไรก็ตาม การเรียนรู้อาการ และแนวทางการรักษาโรคต่อมบาโธลินอักเสบ อาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคนี้ได้

ต่อมบาร์โธลิน คืออะไร

ต่อมบาร์โธลิน (Bartholin’s Gland) คือ ต่อมในอวัยวะสืบพันธุ์ที่มีขนาดเท่ากับเม็ดถั่วอยู่ภายในช่องคลอดทั้ง 2 ด้านต่อมนี้มีหน้าที่ในการหลั่งของเหลวหรือเมือกออกมาเพื่อหล่อลื่นและเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับช่องคลอด โดยเฉพาะในระหว่างมีเพศสัมพันธ์ แต่ในบางครั้ง ขณะที่ต่อมบาร์โธลินทำงาน ก็อาจทำให้น้ำหล่อลื่นไหลกลับเข้าไปอุดตันภายในต่อมบาร์โธลิน จนต่อมบาร์โธลินอักเสบได้

หากมีการติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น อีโคไล (Escherichia coli หรือ E. coli) ด้วย ก็อาจทำให้ต่อมบาร์โธลินในช่องคลอดบวมปูด กดเจ็บ มีหนองสะสม หรือที่อาจเรียกว่า ฝีที่อวัยวะเพศ ส่วนใหญ่มักเกิดกับผู้หญิงที่อยู่ในช่วงวัยเจริญพันธ์ุ ตั้งแต่อายุ 20-30 ปี

อาการเมื่อต่อมบาร์โธลินอักเสบ

เมื่อต่อมบาร์โธลินภายในช่องคลอดอักเสบ หากมีอาการบวม และการติดเชื้อที่ไม่รุนแรงมากนัก อาจไม่แสดงอาการใด ๆ แต่หากต่อมบาร์โธลินอักเสบหรือติดเชื้อรุนแรง อาจมีอาการดังต่อไปนี้

• รู้สึกไม่สบาย หรือปวดบริเวณก้อนนูน ขณะทำกิจกรรมต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะในขณะเดิน และนั่ง เพราะเกิดแรงเสียดสี
• เพราะอาจทำให้เกิดการเสียดสี
• รู้สึกเจ็บปวดระหว่างมีเพศสัมพันธ์
• มีก้อนนูน ซึ่งอาจขยายใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ
• ช่องคลอดอักเสบ แดง
• มีหนองในต่อมบาร์โธลิน

บางรายอาจมีไข้และมีอาการหนาวสั่นร่วมด้วย ดังนั้น หากมีอาการที่เป็นสัญญาณบ่งชี้ว่าต่อมบาร์โธลินติดเชื้อ ควรเข้าพบคุณหมอทันที เพราะหากปล่อยไว้ อาจทำให้การติดเชื้อรุนแรงขึ้นได้

วิธีการรักษา ต่อมบาร์โธลินอักเสบ

วิธีบรรเทาอาการของภาวะต่อมบาร์โธลินอักเสบด้วยตัวเอง

โดยปกติแล้ว ภาวะต่อมบาร์โธลินอักเสบอาจหายเองได้ โดยการรักษาเบื้องต้น เช่น การแช่ตัวในน้ำอุ่น การนำลูกประคบอุ่น ๆ มาประคบบริเวณก้อนนูน เพื่อเป็นการกระตุ้นของเหลวหรือน้ำหล่อลื่นที่อุดตันให้ไหลออก

วิธีการรักษาด้วยวิธีทางการแพทย์

สำหรับกรณีที่ติดเชื้อรุนแรงจนเป็นก้อนนูนใหญ่ และมีหนองภายใน อาจจำเป็นต้องได้รับการรักษาด้วยวิธีทางการแพทย์เหล่านี้

• การผ่าตัด

เป็นวิธีระบายน้ำหล่อลื่นที่อุดตันอยู่ในต่อมบาร์โธลิน โดยคุณหมอจะกรีดแผลแล้วสอดท่อขนาดเล็กเข้าไปเพื่อลำเลียงน้ำหล่อลื่นออกมา

• การผ่าแบบเย็บปากถุงต่อมบาร์โธลิน (Marsupialization)

เป็นการผ่าตัดแบบแผลเล็ก โดยการกรีดเปิดปาดถุงของต่อมบาร์โธลิน เพื่อระบายน้ำหล่อลื่นออก แล้วเย็บปากถุงน้ำให้ชิดกับขอบแผลเพื่อไม่ให้เกิดการตีบตัน

การรักษาต่อมบาร์โธลินอักเสบอาจมีการใช้เทคนิคการผ่าตัดที่แตกต่างกันไปตามอาการของผู้ป่วย รวมทั้งคุณหมออาจต้องรักษาด้วยวิธีอื่นควบคู่ไปด้วย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับผลการวินิจฉัยและดุลยพินิจของคุณหมอ