ซิฟิลิส (Syphilis) เป็นโรคติดต่อที่สามารถแพร่กระจายผ่านทางการมีเพศสัมพันธ์ นอกจากนี้ยังอาจแพร่กระจายจากการติดเชื้อผ่านทางผิวหนังหรือเนื้อเยื่อบริเวณที่เป็นแผลเปิด หากปล่อยไว้เป็นเวลานาน เชื้ออาจมีการติดต่อไปยังน้ำเลี้ยงสมองและไขสันหลัง ส่งผลต่อการทำงานของสมอง ระบบประสาท หัวใจ และอวัยวะอื่นได้

คำจำกัดความ

ซิฟิลิส คืออะไร

ซิฟิลิส คือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์จากเชื้อแบคทีเรียที่ส่วนมากจะมีรอยโรคหรือแผลที่ไม่มีความเจ็บปวดเกิดขึ้นบริเวณทวารหนัก อวัยวะเพศ และปาก รวมถึงอาจสามารถแพร่กระจายไปยังทารกได้หากมารดามีการติดเชื้อขณะตั้งครรภ์ ผู้ที่ติดเชื้อซิฟิลิสหากไม่ได้เข้ารับการรักษา อาจเสี่ยงเผชิญกับภาวะแทรกซ้อนที่สามารถสร้างความเสียหายให้แก่ระบบประสาท หัวใจ หลอดเลือด และเพิ่มโอกาสการติดเชื้อเอชไอวีเพิ่มขึ้น

อาการ

อาการซิฟิลิส

อาการซิฟิลิสแบ่งออกเป็น 3 ระยะ ดังนี้

• ซิฟิลิสระยะแรก หรือระยะปฐมภูมิ เป็นระยะที่อาจทำให้ผู้ติดเชื้อมีแผลริมแข็ง หรือแผลพุพองเล็ก ๆ บริเวณทวารหนัก อวัยวะเพศ หรือรอบปาก แต่อาจไม่ก่อให้เกิดอาการเจ็บปวดใด ๆ อาจมีอาการคันที่บริเวณแผลได้
• ซิฟิลิสทุติยภูมิ หลังจากที่ร่างกายได้รับเชื้อประมาณ 6 สัปดาห์ ถึง 6 เดือน อาจทำให้ผื่นแดงขึ้นบนผิวหนังทั่วทั้งร่างกาย บริเวณฝ่ามือ ฝ่าเท้า บางคนอาจมีไข้ เจ็บคอ ปวดกล้ามเนื้อ และมีอาการผมร่วง
• ซิฟิลิสตติยภูมิ หากไม่รับการรักษาตั้งแต่ระยะแรกที่สังเกตเห็นความผิดปกติ อาจทำให้อาการซิฟิลิสพัฒนาเข้าสู่ระยะตติยภูมิที่กระทบต่อสุขภาพหัวใจ สมอง และเส้นประสาทอย่างรุนแรง เสี่ยงต่อการเป็นอัมพาต ตาบอด หูหนวก สมองเสื่อม หรือถึงขั้นเสียชีวิตได้

สาเหตุ

สาเหตุของซิฟิลิส

ซิฟิลิสมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อแบคทีเรียที่ชื่อว่า ทรีโพนีมา แพลลิดัม (Treponema pallidum) ซึ่งการติดเชื้อเกิดจากการที่แบคทีเรียเข้าสู่ร่างกายผ่านทางเนื้อเยื่อบริเวณผิวหนังที่เป็นแผล รอยถลอก โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่มีการป้องกัน

ปัจจัยเสี่ยง

ปัจจัยเสี่ยงซิฟิลิส

ปัจจัยเสี่ยงที่อาจนำไปสู่โรคซิฟิลิส ได้แก่

• มีเพศสัมพันธ์โดยไม่มีการป้องกัน
• มีคู่นอน และทำกิจกรรมทางเพศร่วมกันจำนวนหลายคน
• มีประวัติติดเชื้อเอชไอวี หรือไวรัสที่ทำให้เกิดโรคเอดส์
• เพศชายที่มีเพศสัมพันธ์กับเพศเดียวกัน

การวินิจฉัยและการรักษา

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาคุณหมอทุกครั้งเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยซิฟิลิส

การวินิจฉัยซิฟิลิส มีดังนี้

• ตรวจเลือด คุณหมออาจขอเก็บตัวอย่างเลือดเพื่อนำไปหาแอนติบอดีหรือภูมิคุ้มกันที่ร่างกายสร้างขึ้นจากการต่อสู้กับการติดเชื้อ
• ตรวจน้ำไขสันหลัง คุณหมออาจขอเก็บตัวอย่างน้ำไขสันหลังผ่านการเจาะผ่านกระดูกสันหลังบริเวณเอว เพื่อนำไปตรวจดูว่ามีภาวะแทรกซ้อนเกี่ยวกับโรคประสาทอักเสบใด ๆ หรือไม่ในรายที่สงสัยการติดเชื้อแบบตติยภูมิ
• กล้องจุลทรรศน์ แบคทีเรียซิฟิลิสอาจสามารถมองเห็นได้ผ่านทางกล้องจุลทรรศน์ โดยคุณหมออาจนำเนื้อเยื่อผิวหนังบริเวณแผล หรือของเหลวในต่อมน้ำเหลืองมาตรวจสอบและส่องกล้องดู

การรักษาซิฟิลิส

สำหรับการรักษาซิฟิลิสในระยะปฐมภูมิ ทุติยภูมิ คุณหมออาจฉีดยาเพนิซิลลิน (Penicillin G) ซึ่งเป็นยาปฏิชีวนะสำหรับรักษาการติดเชื้อที่ถือว่ามีความปลอดภัยทั้งในกลุ่มผู้ป่วยธรรมดา และสตรีตั้งครรภ์

แต่หากมีอาการแพ้ยาชนิดนี้ สำหรับผู้ป่วยธรรมดาคุณหมออาจปรับเปลี่ยนเป็นยาด็อกซีไซคลีน (Doxycycline) ส่วนสตรีตั้งครรภ์ ถ้าอาการแพ้ไม่รุนแรงอาจเข้ารับการรักษาที่เรียกว่า การขจัดภูมิไว (Desensitization) คือ การให้ยาเพนิซิลลินในปริมาณน้อย ๆ และค่อย ๆ เพิ่มปริมาณยาภายใน 12 ชั่วโมง เพื่อให้ร่างกายปรับตัวเข้ากับยาเพนิซิลลินได้อย่างปลอดภัย

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง

การปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเองเพื่อป้องกันซิฟิลิส

ซิฟิลิสสามารถป้องกันได้ด้วยการปรับพฤติกรรม ดังต่อไปนี้

• สวมถุงยางอนามัยขณะมีเพศสัมพันธ์ เพื่อช่วยลดความเสี่ยงการได้รับเชื้อ หรือแพร่กระจายเชื้อแบคทีเรีย
• หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์หรือมีคู่นอนหลายคน
• เข้ารับการตรวจคัดกรองหาเชื้อ โดยเฉพาะผู้หญิงที่กำลังวางแผนตั้งครรภ์ หรือเมื่อทราบว่าตั้งครรภ์