Non Binary คือ อะไร ต่างจากกลุ่มเพศทางเลือกอื่นอย่างไร

Non Binary คือ อัตลักษณ์ทางเพศแบบหนึ่งที่ไม่ได้อยู่ในนิยามที่บรรทัดฐานทางสังคมกำหนดไว้ เป็นเพศที่ไม่ใช่ผู้ชายและผู้หญิง โดยอาจหมายถึงการเป็นทั้ง 2 เพศในเวลาเดียวกัน หรือการนิยามว่าตัวเองไม่มีเพศเลยก็ได้ ทั้งนี้ Non Binary แตกต่างจาก Transgender เนื่องจาก Transgender มักนิยามตัวเองว่าเป็นเพศชายหรือหญิง และต้องการได้รับการปฏิบัติเสมือนชายหรือหญิงโดยทั่วไป

Non Binary คือ อะไร

Non Binary หรือ นอนไบนารี เป็นอัตลักษณ์ทางเพศแบบหนึ่งแต่ไม่ใช่การแสดงออกทางเพศ มักเป็นผู้ที่มองว่าตัวเองไม่ได้มีความเป็นชายหรือหญิงแต่อาจเป็นทั้งชายหรือหญิงในเวลาเดียวกัน หรือในเวลาหนึ่งเป็นชาย แต่อีกเวลาหนึ่งเป็นหญิง หรือไม่มีเพศ ซึ่งในปัจจุบัน Non Binary อาจแยกย่อยเป็นหลายรูปแบบ ดังนี้

• เอเจนเดอร์ (Agender) หมายถึง ผู้ที่ไม่นิยามตัวเองภายใต้คำอธิบายของอัตลักษณ์ทางเพศแบบใดแบบหนึ่ง หรือเป็นผู้ที่มองว่าตัวเองมีเพศที่ไม่ชัดเจน
• ไบเจนเดอร์ (Bigender) หมายถึง ผู้ที่มองว่าตัวเองเป็นทั้งเพศหญิงและชายในเวลาเดียวกัน และไม่เหมือนกับไบเซ็กชวล
• เจนเดอร์ ฟลูอิด (Gender Fluid) หมายถึง ผู้ที่มีอัตลักษณะทางเพศลื่นไหล ไม่ตายตัว บางวันนิยามว่าตนเองเป็นผู้ชาย ขณะที่บางช่วงเวลานิยามตนเองเป็นเกย์หรือผู้หญิง

นอกจากนี้ ยังมีผู้ที่นิยามอัตลักษณ์ทางเพศของตัวเองว่าเป็นเจนเดอร์เควียร์ (Genderqueer) ซึ่งมีความหมายในทิศทางเดียวกับ Non Binary คือการไม่ยึดติดกับการแสดงออกทางเพศว่าเป็นชาย หญิง เกย์ หรือเลสเบี้ยนเพื่อแสดงตัวตน แต่เน้นเกี่ยวกับการแสดงออกทางสำนึกและตัวตนที่ขึ้นอยู่กับความคิดและจิตใจ

งานวิจัยชิ้นหนึ่ง ศึกษาเกี่ยวกับ เพศนอนไบนารีหรือเจนเดอร์เควียร์ เผยแพร่ในวารสาร International Review of Psychiatry พ.ศ. 2559 ระบุว่า คนบางคนอาจมีเพศที่ไม่ใช่เพศชายหรือเพศหญิง หรืออาจเป็นทั้งชายและหญิงในคราวเดียว หรือแม้กระทั่งเป็นเพศที่แตกต่างกันเมื่อเวลาต่างกัน รวมถึงไม่มีเพศเลย หรือมีเพศที่ขัดแย้งจากเพศเพียงสองเพศ ซึ่งทั้งหมดนี้อาจจะนิยามได้ว่าเป็น เพศนอนไบนารีหรือเจนเดอร์เควียร์

Non Binary แตกต่างจาก Transgender อย่างไร

Transgender แตกต่างจาก Non Binary เพราะ Transgender หมายถึงบุคคลข้ามเพศ หรือผู้ที่อัตลักษณ์ทางเพศไม่สอดคล้องกับเพศกำเนิด เช่น ผู้ชายที่อยากเป็นผู้หญิง ผู้หญิงที่อยากเป็นผู้ชาย

นอกจากนี้ Transgender ส่วนมากไม่นิยามตัวเองว่าเป็น Non Binary แต่นิยามตัวเองว่าเป็นชายหรือหญิง และสมควรได้รับการปฏิบัติเช่นเดียวกับชายหรือหญิงโดยทั่วไป

Non Binary เหมือนกับ Intersex หรือไม่

Intersex หมายถึง บุคคลที่เกิดมามีลักษณะทางกายภาพที่ต่างจากคนทั่วไป จนยากต่อการระบุว่าเป็นเพศใดเพศหนึ่ง เช่น มีอวัยวะเพศของทั้ง 2 เพศ มีคู่โครโมโซมเพศที่ไม่เหมือนกับเพศใดเพศหนึ่ง และอาจต้องเข้ารับการผ่าตัดหรือเสริมฮอร์โมน เพื่อให้มีลักษณะภายนอกที่สอดกล้องกับนิยามของเพศชายหรือเพศหญิง

ในขณะที่ Non Binary ส่วนมากเกิดมาพร้อมกับร่างกายหรือรูปแบบของอวัยวะเพศที่สอดคล้องกับนิยามของเพศชายหรือเพศหญิง แต่เลือกที่จะไม่นิยามอัตลักษณ์ทางเพศของตัวเองภายใต้กรอบของทั้ง 2 เพศ หรือเพศทางเลือกอื่น ๆ เลย

จะทราบได้อย่างไรว่าตนเองเป็น Non Binary

หากสงสัยว่าตนเองอาจมีอัตลักษณ์ทางเพศเป็นนอนไบนารีหรือไม่ อาจสังเกตจากปัจจัยเหล่านี้

ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับ Non Binary

ปัจจุบันนี้ Non Binary ยังเป็นคำที่ไม่คุ้นเคยในสังคมไทย รวมทั้งยังมีความเข้าใจผิดจากผู้คนรอบตัว ดังนี้

• Non Binary เป็นความสับสนในตัวเอง ทั้งที่ความจริงแล้ว อัตลักษณ์ทางเพศแบบ Non Binary คือผู้ที่มองว่าอัตลักษณ์ทางเพศของตัวเองไม่เข้าพวกกับทั้งผู้ชายหรือผู้หญิง หรือมองว่าตัวเองไม่มีเพศ รวมทั้งให้ความสำคัญกับจิตสำนึกของตนเองมากกว่าอัตลักษณ์ทางเพศ
• Non Binary เป็นเรื่องเชิงการเมือง บางครั้ง ผู้ที่เป็น Non Binary ถูกเข้าใจผิดว่าเลือกเป็น Non Binary เพราะต้องการทำลายกรอบความคิดเรื่องเพศแบบชายจริงหญิงแท้ในสังคม หรือมีบริบททางการเมืองซ่อนอยู่ ทั้งที่จริงแล้ว พวกเขาสะท้อนความเป็นเพศผ่านจิตสำนึกและแนวคิดของตนเองโดยไม่เกี่ยวกับเรื่องเพศ
• Non Binary ไม่ได้รับแรงกดดันเช่นเดียวกับ Transgender ความจริงแล้ว ผู้ที่มีอัตลักษณ์ทางเพศแบบ Non Binary ได้รับผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญจากกลุ่มผู้ที่มีอคติต่อบุคคลข้ามเพศหรือเพศทางเลือกอื่น ๆ ที่ไม่ใช่เพศชายหรือเพศหญิง ทั้งนี้ ผลสำรวจเกี่ยวกับการเลือกปฏิบัติต่อบุคคลข้ามเพศในสหรัฐอเมริกาโดยศูนย์ความเท่าเทียมของบุคคลร่วมเพศแห่งชาติเมื่อปี พ.ศ. 2551 ระบุว่าบุคคล Non Binary นั้นถูกเลือกปฏิบัติเช่นกับบุคคลข้ามเพศ