สิวหัวดำ เป็นสิวขนาดเล็ก เกิดจากรูขุมขนอุดตันด้วยน้ำมัน เซลล์ผิวหนังที่ตายแล้ว และแบคทีเรีย รวมถึงการทำปฏิกิริยากับเมลานินหรือเม็ดสีที่เซลล์ผิวหนัง ทำให้เกิดการเปลี่ยนเป็นสีดำบนผิวหนัง และเป็นสิวหัวเปิดจึงเรียกว่า สิวหัวดำ สามารถพบได้บริเวณใบหน้า หลัง คอ แขน และไหล่ มักไม่มีอาการเจ็บ แต่ถ้าบีบหรือแกะสิวอาจทำให้เป็นรอยแผลได้
คำจำกัดความ
สิวหัวดำ คืออะไร
สิวหัวดำ คือ ประเภทของสิวอุดตันแบบหัวเปิด เกิดขึ้นเมื่อรูขุมขนอุดตันด้วยน้ำมัน เซลล์ผิวที่ตายแล้ว รวมถึงแบคทีเรียสะสม สาเหตุที่เรียกว่า สิวหัวดำ เพราะว่าการทำปฏิกิริยาออกซิเดชัน คือ การที่เมลานินหรือเม็ดสีผิวที่เซลล์ผิวหนังทำปฏิกริยากับออกซิเจน ทำให้เปลี่ยนสิ่งอุดตันกลายเป็นสีดำ
สิวหัวดำพบได้บ่อยแค่ไหน
บริเวณที่มักพบสิวหัวดำ ได้แก่ ใบหน้า หลัง คอ แขน และไหล่ เนื่องจาก เป็นบริเวณที่มีรูขุมขนมาก สามารถเป็นได้ทุกเพศ ทุกวัย โดยเฉพาะวัยรุ่น ที่มีการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนแอนโดรเจน (Androgen) ซึ่งเป็นการกระตุ้นต่อมไขมันในร่างกายให้ผลิตซีบัมเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วจนทำให้เกิดสิว
อาการ
อาการของสิวหัวดำ
สิวหัวดำ มักไม่ค่อยมีอาการที่รุนแรงเหมือนสิวหัวหนอง หรือสิวประเภทอื่น แต่อาการที่แสดงให้เห็น คือ สิวมีลักษณะเป็นตุ่มนูนสีดำ สังเกตเห็นได้ง่ายบนผิวหนัง ไม่มีอาการเจ็บ เพราะสิวหัวดำไม่ใช่สิวอักเสบ
ควรไปพบคุณหมอเมื่อใด
หากสิวหัวดำที่เป็นอยู่ไม่มีทีท่าว่าจะลดลงหรือหาย รวมถึงอาจมีเพิ่มขึ้น ควรไปปรึกษาคุณหมอเฉพาะทางด้านผิวหนัง เพื่อทำการรักษาอย่างตรงจุด
สาเหตุ
สาเหตุของสิวหัวดำ
สิวหัวดำอาจเกิดจากสาเหตุหลายปัจจัย ดังต่อไปนี้
- การอุดตันของน้ำมันและไขมันในรูขุมขน รวมถึงเซลล์ผิวที่ตายแล้ว
- ต่อมไขมันในร่างกายผลิตน้ำมันมากเกินไป
- การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนในร่างกายในช่วงวัยรุ่น ผู้หญิงในช่วงมีประจำเดือน หรือผู้ที่รับประทานยาคุม
- ผลข้างเคียงของยาบางชนิด เช่น สเตียรอยด์ ลิเทียม
ปัจจัยเสี่ยง
ปัจจัยเสี่ยงของสิวหัวดำ
ปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เกิดสิวหัวดำ เช่น
- การรับประทานอาหาร เช่น คาร์โบไฮเดรต ผลิตภัณฑ์จากนมอาจมีส่วนในการกระตุ้นให้เกิดสิวในผู้ป่วยบางราย
- ความเครียด เนื่องจากฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ซึ่งเป็นฮอร์โมนแห่งความเครียดอาจสามารถกระตุ้นการผลิตไขมัน
- ไม่ล้างเครื่องสำอางก่อนนอน อาจทำให้เกิดการอุดตันของรูขุมขน
- หลังจากออกกำลังกายมีเหงื่อสะสม ทำให้เกิดการหมักหมมของเชื้อแบคทีเรียในเสื้อผ้า
การวินิจฉัยและการรักษา
ข้อมูลในนี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาคุณหมอทุกครั้งเพื่อรับทราบข้อมูลเพิ่มเติม
การวินิจฉัยสิวหัวดำ
ผู้ที่เป็นสิวหัวดำส่วนใหญ่มักไม่ค่อยไปพบคุณหมอ เว้นแต่สิวจะมีอาการรุนแรง จนทำให้ต้องไปพบคุณหมอ เพื่อวินิจฉัยรอยสิวจากลักษณะที่ปรากฏ
การรักษาสิวหัวดำ
วิธีการรักษาสิวหัวดำอาจมีหลายวิธี ดังต่อไปนี้
- ยารักษาสิว ที่มีส่วนผสมอย่าง กรดซาลิไซลิก เบนโซอิลเปอร์ออกไซด์ และรีซอร์ซินอล โดยทำหน้าที่ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย กำจัดน้ำมันส่วนเกิน และผลัดเซลล์ผิวที่ตายแล้ว
- ครีมและโลชั่นเรตินอยด์ เป็นสารที่ประกอบไปด้วยอนุพันธ์วิตามินเอ ที่อาจช่วยป้องกันไม่ให้รูขุมขนอุดตันและกระตุ้นการผลัดเซลล์ผิวใหม่
- หลีกเลี่ยงการกดสิวหัวดำด้วยตนเอง เพราะอาจทำให้ระคายเคืองผิวและอาจทำให้สิวแย่ลง การกดสิวควรให้คุณหมอเฉพาะทางด้านผิวหนังรักษา เพราะหากกดสิวออกไม่หมด อาจทำให้กลายเป็นสิวอักเสบและเกิดรอยแผลเป็นได้
- การบำบัดด้วยแสงเลเซอร์ เพื่อลดการผลิตน้ำมันบนผิวหนัง และฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้บางส่วน โดยจะยิงเลเซอร์เข้าไปใต้ผิวหนัง โดยไม่ทำลายผิวชั้นนอกสุด
- การผลัดเซลล์ผิว วิธีการรักษานี้ควรให้คุณหมอผู้เชี่ยวชาญด้านผิวหนังเป็นผู้รักษาเนื่องจากเป็นการใช้สารเคมีเข้มข้น เช่น กรดซาลิไซลิก (Salicylic) ไกลโคลิก (Glycolic) เรติโนอิก (Retinoic Acids) ทาลงไปที่ผิวหนัง แล้วทิ้งไว้สักระยะ เพื่อให้ผิวหนังกำพร้าลอกออกเผยให้เห็นผิวที่เรียบเนียนขึ้น อย่างไรก็ตาม อาจทำให้เกิดรอยแดง ระคายเคืองได้
การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง
การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง
การปรับไลฟ์สไตล์บางอย่างและการดูแลตัวเองอาจช่วยป้องกันการเกิดสิวหัวดำได้ เช่น
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า
- อาบน้ำทันทีหลังจากออกกำลังกาย หรือทำกิจกรรมที่ทำให้มีเหงื่อ เพราะแบคทีเรียที่เกิดจากเหงื่อที่สะสมในเสื้อผ้าอาจเป็นสาเหตุของการเกิดสิว
- ลดอาหารจำพวกแป้ง ไขมัน และน้ำตาล เพราะอาจกระตุ้นให้เกิดสิวอุดตันในผู้ป่วยบางราย
- หลีกเลี่ยงการโดนแสงแดด เพราะยารักษาสิวบางชนิดอาจทำให้ผิวไวต่อรังสีอัลตราไวโอเลตจากแสงแดดมากขึ้น หากจำเป็นต้องโดนแสงแดด หรือต้องอยู่กลางแดด อาจเลือกใช้ครีมกันแดดหรือการสวมเสื้อแขนยาว อย่างไรก็ตาม ควรเลือกครีมกันแดดที่เหมาะกับสภาพผิวของตนเองเพราะครีมกันแดดบางตัว กระตุ้นสิวได้
- เปลี่ยนปลอกหมอนและผ้าปูที่นอนอย่างสม่ำเสมอ เพื่อกำจัดเชื้อแบคทีเรียสะสม
- ใช้ผลิตภัณฑ์ที่ปราศจากน้ำมันและแอลกอฮอล์ เพื่อช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นสิวหัวดำ
- สระผมทุกวันหากมีผมมัน เพราะน้ำมันที่ผมอาจทำให้รูขุมขนอุดตันได้
