แสบร้อนกลางอก สาเหตุ วิธีรักษาและป้องกัน

แสบร้อนกลางอก เป็นภาวะที่กรดไหลย้อนจากกระเพาะอาหารไปยังหลอดอาหาร และเคลื่อนตัวไปยังลำคอซึ่งทำให้เกิดการระคายเคืองของเนื้อเยื่อ ท้องอืด ท้องเฟ้อ และรู้สึกไม่สบายตัว ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตหรือความผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร ดังนั้น หากสังเกตพบอาการแสบร้อนกลางอกควรเข้าพบคุณหมอเพื่อรับการรักษาอย่างรวดเร็ว

[embed-health-tool-bmi]

คำจำกัดความ

แสบร้อนกลางอก คืออะไร

อาการแสบร้อนกลางอก (Acid reflux) เป็นภาวะที่กรดไหลย้อนจากกระเพาะอาหารไปยังหลอดอาหาร (ท่อที่เชื่อมต่อคอและกระเพาะอาหาร) และเคลื่อนตัวไปยังลำคอซึ่งทำให้เกิดการระคายเคืองของเนื้อเยื่อ กระเพาะอาหารมีกรดเข้มข้นที่เรียกว่ากรดไฮโดรคลอริก (hydrochloric acid) ที่ช่วยในการย่อยอาหารที่มีประสิทธิภาพและป้องกันจุลชีพที่ไม่พึงประสงค์ เช่น แบคทีเรีย ที่ช่วงต้นของกระเพาะอาหารจะมีลิ้นที่ให้อาหารเข้าไปในกระเพาะอาหารแต่ไม่ย้อนกลับไปยังหลอดอาหาร เมื่อลิ้นดังกล่าวไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ สิ่งที่อยู่ในกระเพาะอาหารไหลย้อนกลับไปยังหลอดอาหาร ซึ่งทำให้เกิดอาการแสบร้อนกลางอก

อาการแสบร้อนกลางอกสามารถจัดการได้โดยลดความเสี่ยง โปรดปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

อาการ

แสบร้อนกลางอกมีอาการอย่างไร

อาการทั่วไปของอาการแสบร้อนกลางอกอาจได้แก่

• เรอ
• คลื่นไส้หลังรับประทานอาหาร
• ท้องขึ้นหรือท้องเฟ้อ
• มีอาการปวดและแน่นที่ช่องท้องส่วนบน

อาจมีสิ่งบ่งชี้หรืออาการบางประการที่ไม่ได้กล่าวถึงข้างต้น หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับอาการ โปรดปรึกษาแพทย์

ควรไปพบหมอเมื่อใด

หากมีสิ่งบ่งชี้หรืออาการใดๆ ตามที่ระบุข้างต้น หรือมีข้อคำถามใดๆ โปรดปรึกษาแพทย์ ร่างกายของแต่ละบุคคลมีการตอบสนองแตกต่างกัน ทางที่ดีที่สุดให้ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับวิธีรักษาที่ดีที่สุดตามสถานการณ์

สาเหตุ

สาเหตุของอาการแสบร้อนกลางอก

อาการแสบร้อนกลางอกอาจเกิดขึ้นเป็นระยะในบางช่วงของชีวิต พบได้ในคนทุกวัย โดยในบางครั้งไม่ทราบสาเหตุ ตามปกติแล้ว ปัจจัยเกี่ยวกับไลฟ์สไตล์เป็นสาเหตุของภาวะดังกล่าว แต่ยังสามารถเกิดจากสาเหตุที่มักไม่สามารถป้องกันได้ สาเหตุประการหนึ่งคือความผิดปกติของกระเพาะอาหาร ที่เรียกว่าไส้เลื่อนกระบังลม (hiatal hernia) เป็นความผิดปกติทางกายภาพ ซึ่งรูในกระบังลมทำให้กระเพาะอาหารส่วนบนเข้าไปยังช่องว่างที่หน้าอกได้ ซึ่งในบางครั้งทำให้เกิดโรคกรดไหลย้อน (gastroesophageal reflux disease: GERD)

ปัจจัยเสี่ยงของอาการแสบร้อนกลางอก

มีปัจจัยเสี่ยงหลายประการที่สามารถทำให้เกิดอาการดังกล่าวนี้ ซึ่งได้แก่

• ไลฟ์สไตล์ การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือการสูบบุหรี่ อิริยาบถที่ไม่ดีต่อสุขภาพ (งอตัว)
• การใช้ยาต่างๆ ยากลุ่ม calcium channel blockers ยาเธโอฟิลลีน (theophylline) อย่างเทดรัล (Tedral) ไฮโดรพรีเอด (Hydrophed) มาแรกซ์ (Marax) บรอนกิล (Bronchial) ควิบรอน (Quibron) ยากลุ่มไนเตรท (nitrates) ยาแก้แพ้ (antihistamines)
• อาหาร อาการที่มีไขมันและอาหารทอด ช็อคโกแล็ต กระเทียมและหัวหอม กาแฟ อาหารที่มีกรด อาหารเผ็ด ฯลฯ
• นิสัยการรับประทานอาหาร การรับประทานอาหารมื้อใหญ่ การรับประทานอย่างรวดเร็วหรือใกล้เวลานอน
• ภาวะสุขภาพอื่นๆ โรคอ้วน การตั้งครรภ์ เบาหวาน การมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นเร็ว

การวินิจฉัยและการรักษา

ข้อมูลที่นำเสนอในที่นี้ ไม่สามารถใช้แทนข้อแนะนำทางการแพทย์ โปรดปรึกษาแพทย์เสมอสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยอาการแสบร้อนกลางอก

มีหลายวิธีในการวินิจฉัยกรดไหลย้อน เช่น

• การตรวจโดยการดื่มสารทึบรังสี (แป้งแบเรี่ยม) เพื่อวินิจฉัยความผิดปกติเชิงโครงสร้างต่างๆ ในหลอดอาหาร
• การส่องกล้องทางการแพทย์ (Endoscopy หรือ EGD) ใช้เวลา 20 นาทีและไม่ทำให้เกิดอาการเจ็บปวด การส่องกล้องนั้น แพทย์จะใส่ท่อขนาดเล็กที่ติดตั้งกล้อง ผ่านทางปากเข้าไปยังหลอดอาหาร เพื่อตรวจพื้นผิวหลอดอาหารและกระเพาะอาหาร
• การตัดเนื้อเยื่อเพื่อส่งตรวจ (biopsy) ขึ้นอยู่กับผลการตรวจของวิธี EGD โดยแพทย์จะนำชิ้นส่วนขนาดเล็กของพื้นผิวหลอดอาหารมาส่องกล้องตรวจ
• การตรวจการเคลื่อนไหวของของหลอดอาหาร และการบีบรัดตัวของหูรูดหลอดอาหาร (Esophageal manometry test) ประเมินการทำงานของหลอดอาหารและใช้เวลา 20 – 30 นาที
• การตรวจวัดภาวะความเป็นกรดในหลอดอาหาร (Esophageal impedance monitoring) เป็นการวัดอัตราที่ของเหลวและก๊าซต่างๆ เคลื่อนตัวผ่านหลอดอาหาร
• การบันทึกความเป็นกรด (pH monitoring) บันทึกความเป็นกรดในหลอดอาหารในช่วงเวลา 24 ชั่วโมง

การรักษาอาการแสบร้อนกลางอก

นอกเหนือจากการใช้ยาที่เป็นยากลุ่ม proton-pump inhibitors แล้ว วิธีที่ได้ผลมากที่สุดในการรักษากรดไหลย้อนคือ การหลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่กระตุ้นอาการต่างๆ

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง

การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเองที่ช่วยจัดการอาการแสบร้อนกลางอก

ต่อไปนี้เป็นขั้นตอนที่สามารถปฏิบัติได้

• รับประทานอาหารมื้อเล็กลงบ่อครั้งมากขึ้นตลอดทั้งวัน
• เลิกสูบบุหรี่
• ยกหมอนบนเตียงนอนให้สูงกว่าปกติเล็กน้อย
• รับประทานอาหารอย่างน้อย 2 ถึง 3 ชั่วโมงก่อนนอน
• ลองนอนในเก้าอี้สำหรับการงีบหลับในเวลากลางวัน
• ไม่สวมใส่เสื้อผ้าที่แน่นหรือเข็มขัดที่แน่น
• หากมีน้ำหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วน ให้พิจารณาการออกกำลังกายหรือรับประทานอาหารที่สมดุลเพื่อลดน้ำหนัก