เหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย เป็นภาวะหนึ่งที่มักมีอาการเหนื่อยหรือขาดพลังงาน จัดอยู่ในกลุ่มอาการไม่ใช่โรค พบได้บ่อยในคนทั่วไป โดยมีความเจ็บป่วยหลายประการที่สามารถทำให้เกิดอาการอ่อนเพลีย
คำจำกัดความ
เหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลียคืออะไร
เหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย (Fatigue) เป็นภาวะหนึ่งที่มักมีอาการเหนื่อยหรือขาดพลังงาน คำเรียกอื่น ๆ ที่ใช้สำหรับ อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย ได้แก่ หมดแรง เหน็ดเหนื่อย และเฉื่อยชา
อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย พบได้บ่อยเพียงใด
อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย จัดอยู่ในกลุ่มอาการไม่ใช่โรค พบได้บ่อยมากในคนทั่วไป โดยมีความเจ็บป่วยหลายประการที่สามารถทำให้เกิด อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย อาจเป็นอาการทางร่างกาย จิตใจ หรือทั้ง 2 ประการร่วมกัน ซึ่ง อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย สามารถจัดการได้โดยลดความเสี่ยง โปรดปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
อาการ
เหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย มีอาการอย่างไร
อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย อาจสัมพันธ์กับกลุ่มอาการอื่น ๆ ที่มีสาเหตุจากโรคต่าง ๆ ดังนี้
- ผู้ที่เป็นโรคหัวใจ โรคปอด หรือเลือดจาง อาจมีอาการที่สัมพันธ์กับอาการหายใจลำบากหรือเหนื่อยง่าย แม้ทำกิจกรรมเพียงเล็กน้อย
- ผู้ที่เป็นเบาหวาน อาจมีอาการปัสสาวะมาก กระหายน้ำมาก หรือการมองเห็นเปลี่ยนแปลงไป
- ผู้ที่มีภาวะไทรอยด์ทำงานต่ำ ยังอาจมีอาการต่าง ๆ เช่น รู้สึกหนาว ผิวแห้ง และผมบาง
อาการอื่น ๆ ที่สัมพันธ์กับ อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย ได้แก่
- น้ำหนักลด
- เจ็บหน้าอกและหายใจลำบาก
- อาเจียนและท้องร่วง
- มีไข้และหนาวสั่น
- กล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือปวดกล้ามเนื้อ
- กังวลและซึมเศร้า
ในกรณีที่ อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย ไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม อาจทำให้เกิดอาการแทรกซ้อนบางประการ เช่น
- อาการซึมเศร้า
- การแยกตัวจากสังคม
- การเกิดข้อจำกัดในการดำเนินชีวิต
- การขาดงานมากขึ้น
อาจมีสิ่งบ่งชี้หรืออาการบางประการที่ไม่ได้กล่าวถึงข้างต้น หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับอาการ โปรดปรึกษาแพทย์
ควรไปพบหมอเมื่อใด
ควรขอให้เพื่อนหรือคนรอบข้างพาไปห้องฉุกเฉิน หรือเข้ารับการรักษาอย่างเร่งด่วน หากมี อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย ที่เกิดร่วมกับอาการดังต่อไปนี้
- มีเลือดออกผิดปกติ อย่างเช่น มีเลือดออกจากทวารหนัก หรืออาเจียนเป็นเลือด
- ปวดศีรษะรุนแรง
สาเหตุและปัจจัยเสี่ยง
สาเหตุของ อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย
สาเหตุที่เป็นไปได้ของ อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ ไลฟ์สไตล์ สุขภาพ และสุขภาพจิต
ไลฟ์สไตล์
หากมี อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย กิจกรรมและไลฟ์สไตล์อื่น ๆ อาจเป็นสาเหตุพื้นฐาน เช่น
- การออกกำลังกายและกิจกรรมที่ต้องใช้แรงมากเกินไป
- ไม่ทำกิจกรรมใด ๆ เลย
- นอนไม่พอ
- รู้สึกเบื่อหน่าย
- ภาวะน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน
- มีความเครียดทางอารมณ์
- ความโศกเศร้า
- การใช้ยาบางชนิด
- การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- การใช้ยาในทางที่ผิด
- การใช้สารเสพติด
- การบริโภคคาเฟอีน
- การรับประทานอาหารที่ไม่มีคุณค่าทางโภชนาการ
สุขภาพกาย
ประเด็นและภาวะทางสุขภาพบางประการที่สามารถทำให้เกิด อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย ได้แก่
- ภาวะเลือดจาง
- อาการปวดต่าง ๆ
- โรคแอดดิสัน (Addison’s Disease) ซึ่งมีอาการผิดปกติที่ส่งผลต่อระดับฮอร์โมน
- ภาวะไทรอยด์ทำงานต่ำ
- ภาวะไทรอยด์ทำงานเกิน
- ข้ออักเสบ
- นอนไม่หลับและความผิดปกติอื่น ๆ เกี่ยวกับการนอน
- ความผิดปกติเกี่ยวกับการรับประทานอาหาร
- ความผิดปกติเกี่ยวกับภูมิต้านตนเอง
- กลุ่มอาการปวดกล้ามเนื้อ
- ภาวะหัวใจล้มเหลว
- โรคมะเร็ง
- โรคเบาหวาน
- โรคไตหรือโรคตับ
- การติดเชื้อ
- อาการอ่อนเพลียเรื้อรัง
- โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
- โรคถุงลมโป่งพอง
- กลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข
สุขภาพจิต
ผู้ที่มีอาการกังวลและซึมเศร้าอาจมี อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย ซึ่งเป็นอาการหนึ่งในภาวะดังกล่าว
ปัจจัยเสี่ยงของ อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย
ปัจจัยต่าง ๆ ที่อาจเพิ่มความเสี่ยงของการเกิด อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย ได้แก่
- ผู้ที่มีอายในช่วง 40 และ 50 ปี
- ผู้หญิง
- ความเครียด
การวินิจฉัยและการรักษา
ข้อมูลที่นำเสนอมิได้ใช้แทนข้อแนะนำทางการแพทย์ ให้ปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
การวินิจฉัย อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย
ในการวินิจฉัย อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย แพทย์มักแนะนำการตรวจร่างกายโดยละเอียด เพื่อตรวจหาสิ่งบ่งชี้บางประการของอาการเจ็บป่วย โดยการตรวจร่างกายร่วมกับการประเมินระบบต่าง ๆ ของร่างกายจะถูกนำมาพิจาณาร่วมกับผลตรวจที่ผิดปกติ ตลอดจนอาการต่างๆ จากการซักประวัติสุขภาพเพื่อการวินิจฉัยที่แม่นยำ
อาจมีการตรวจเฉพาะเพื่อคลำหาต่อมไทรอยด์ที่ผิดปกติและต่อมน้ำเหลืองโต รวมทั้งการฟังเสียงผิดปกติของหัวใจและเสียงฟู่ของหัวใจ และเพื่อตรวจหาความตึงและปฏิกิริยาตอบสนองของกล้ามเนื้อ
จากผลการซักประวัติและการตรวจร่างกาย แพทย์อาจให้มีการตรวจเลือดและการตรวจโดยใช้ภาพถ่ายอวัยวะอื่นๆ ร่วมด้วย
การรักษา อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย
เนื่องจาก อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย เป็นส่วนหนึ่งของภาวะสุขภาพที่ผิดปกติ การรักษาจึงขึ้นอยู่กับสาเหตุ ไม่ว่าจะเกิดจากร่างกาย จิตใจ หรือทั้ง 2 ประการร่วมกัน
อาจมีช่วงเวลาเลื่อมล้ำระหว่างการรักษาอาการเจ็บป่วยที่มีอยู่เดิมและความรุนแรงของ อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย โดยอาจมีบางอาการที่หายไปเมื่อโรคที่เป็นอยู่ได้รับการรักษา
การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตัวเอง
การเปลี่ยนไลฟ์สไตล์และการเยียวยาตัวเองที่ช่วยจัดการ อาการเหนื่อยล้า อ่อนล้า หรืออ่อนเพลีย
การรับรู้ถึงอาการอ่อนเพลียแต่เนิ่น ๆ ช่วยให้ได้รับการวินิจฉัยสาเหตุที่ของอาการได้เร็วยิ่งขึ้น ในบางครั้ง อาการอ่อนเพลียค่อย ๆ เกิดขึ้นจนยากที่จะทราบว่าเป็นความผิดปกติ อาจต้องอาศัยการสังเกตของสมาชิกในครอบครัวที่จะสามารถระบุว่า ผู้ป่วยมีอาการเปลี่ยนแปลงไปเพียงใด การสังเกตตัวเองเกี่ยวกับสมรรถภาพร่างกายทีละน้อยมักเป็นเรื่องยาก เนื่องจากผู้ป่วยมักปรับตัว เพื่อที่จะทำกิจกรรมในแต่ละวันได้โดยไม่สังเกตเห็นความผิดปกติ
หากคุณมีข้อสงสัย โปรดปรึกษาแพทย์เพื่อให้เข้าใจได้ดีขึ้นถึงวิธีการรักษาที่ดีที่สุดสำหรับคุณ
[embed-health-tool-bmi]
