ข้อบ่งใช้
ยาคลอร์เฮกซิดีนใช้สำหรับ
ยาคลอร์เฮกซิดีน (Chlorhexidine) คือ ยาฆ่าเชื้อโรค (antiseptic) ที่ใช้รักษาอาการติดเชื้อแบคทีเรีย ยาคลอร์เฮกซิดีนเฉพาะที่สำหรับผิวหนัง ใช้ทำความสะอาดผิว เพื่อป้องกันการติดเชื้อ ที่อาจเกิดได้จากการผ่าตัด การฉีดยา หรือการบาดเจ็บที่ผิวหนัง สารละลายคลอร์เฮกซิดีน สามารถใช้เพื่อรักษาการอักเสบที่ปากและลำคอได้ เป็นยาในกลุ่มยาฆ่าเชื้อที่ผิวหนัง (skin antiseptics) และยาปราศจากเชื้อ (disinfectants) และยาเตรียมสำหรับรักษาแผลในช่องปาก และการติดเชื้อในช่องปาก
วิธีใช้ยาคลอร์เฮกซิดีน
ทำตามแนวทางการใช้ยาที่ได้จากจากแพทย์หรือเภสัชกร ก่อนใช้ยานี้ หากคุณมีข้อสงสัยใดๆ ควรสอบถามแพทย์หรือเภสัชกร และปฏิบัติตามที่ระบุบนฉลากยา หรือตามที่แพทย์กำหนดอย่างเคร่งครัด อย่าใช้ในปริมาณที่มากกว่าหรือน้อยกว่า หรือใช้นานกว่าที่แนะนำ
ยาคลอร์เฮกซิดีนเฉพาะที่นั้นใช้กับผิวหนังเท่านั้น ห้ามรับประทานโดยเด็ดขาด
ล้างทำความสะอาดผิวหนังก่อนทายาคลอร์เฮกซิดีนเฉพาะที่ ทายาแค่พอครอบคลุมบริเวณที่จะรักษา ห้ามทายาตรงบริเวณแผลบาดลึก รอยถลอก หรือแผลเปิด
วิธีการใช้สบู่ยาคลอร์เฮกซิดีนเฉพาะที่ คือ ทายาแค่พอครอบคลุมบริเวณที่จะรักษา ทำความสะอาดบริเวณที่มีอาการเบาๆ แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด หลีกเลี่ยงการใช้กับผิวหนังบริเวณกว้าง
ยานี้ผลิตภายใต้สภาวะปราศจากเชื้อโรค แต่บรรจุภัณฑ์อาจจะมีเชื้อโรคอยู่ และมีโอกาสที่เชื้อแบคทีเรียจะหลุดรอดเข้าไปปนเปื้อนยา ทำให้การติดเชื้อแพร่กระจายได้ เพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้ยาของคุณปนเปื้อนเชื้อแบคทีเรีย โปรดทำดังนี้
- ใช้แค่ลำสี แผ่นสำลี หรืออุปกรณ์ทายาที่ติดมากับยาเท่านั้น
- หากไม่มีอุปกรณ์สำหรับทายา ให้ใช้ก้อนสำลีสะอาดหรือก้านพันสำลีเพื่อทายานี้
- อย่าใช้นิ้วมือจับที่ส่วนปลายของขวดยา หรือให้ส่วนปลายของขวดสัมผัสกับผิวหนัง
- อย่าเจือจางยานี้ในน้ำหรือของเหลวอื่นๆ
- ใช้อุปกรณ์ทายา เช่น แผ่นสำลี ก้านพันสำลี อุปกรณ์ทำแผลอื่นๆ เพียงครั้งเดียวเท่านั้นห้ามใช้ซ้ำ
ติดต่อแพทย์ในทันทีหากอาการของคุณไม่ดีขึ้น หรือแย่ลงขณะที่ใช้ยาคลอร์เฮกซิดีนเฉพาะที่
การเก็บรักษายาคลอร์เฮกซิดีน
ยาคลอร์เฮกซิดีนควรเก็บที่อุณหภูมิห้อง ให้พ้นแสงและความชื้น เพื่อป้องกันไม่ให้ตัวยาเสื่อมสภาพ ไม่ควรเก็บยานี้ในห้องน้ำหรือช่องแช่แข็ง ยาคลอร์เฮกซิดีนบางยี่ห้ออาจมีวิธีเก็บรักษาแตกต่างกัน จึงควรอ่านคำแนะนำบนบรรจุภัณฑ์หรือสอบถามเภสัชกรเสมอ และโปรดเก็บยาให้พ้นจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยงเพื่อความปลอดภัย
ไม่ควรทิ้งยาคลอร์เฮกซิดีนลงในชักโครก หรือเทยาลงในท่อระบายน้ำ เว้นเสียแต่จะได้รับคำแนะนำให้ทำเช่นนั้น หากยาหมดอายุ หรือไม่มีความจำเป็นต้องใช้ยา ควรกำจัดยาด้วยวิธีที่ถูกต้อง โดยสามารถสอบถามข้อมูลวิธีกำจัดยาที่ถูกต้องได้จากเภสัชกร
ข้อควรระวังและคำเตือน
ข้อควรรู้ก่อนใช้ยาคลอร์เฮกซิดีน
คุณไม่ควรใช้ยาคลอร์เฮกซิดีนเฉพาะที่หากคุณแพ้ยานี้
สอบถามแพทย์หรือเภสัชกรเกี่ยวกับความปลอดภัยในการใช้ยา หากคุณมีอาการแพ้อาหาร สีย้อม สัตว์ หรือยาอื่นๆ
ควรระมัดระวังอย่างมาก เมื่อใช้ยาคลอร์เฮกซิดีนเฉพาะที่กับเด็กที่อายุต่ำกว่า 2 เดือน ยานี้อาจทำให้เกิดอาการระคายเคือง หรือแผลไหม้เพราะสารเคมีรุนแรง กับเด็กที่ยังเล็กมากได้
ความปลอดภัยต่อการตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร
ยังไม่มีงานวิจัยที่เพียงพอเกี่ยวกับความเสี่ยงในสตรีที่ใช้ยานี้ในช่วงการตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร โปรดปรึกษาแพทย์ เพื่อประเมินประโยชน์และความเสี่ยงก่อนการใช้ยานี้
ยาคลอร์เฮกซิดีนจัดอยู่ในประเภทของยาที่มีความเสี่ยงต่อผู้ตั้งครรภ์ หมวด C โดยองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกา (FDA)
การจัดประเภทของยาที่มีความเสี่ยงต่อสตรีมีครรภ์โดยองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกามีดังนี้
- A = ไม่มีความเสี่ยง
- B = ไม่พบความเสี่ยงในการวิจัยบางชิ้น
- C = อาจจะมีความเสี่ยง
- D = มีหลักฐานแสดงถึงความเสี่ยง
- X = ห้ามใช้
- N = ไม่ทราบแน่ชัด
ผลข้างเคียง
ผลข้างเคียงของการใช้ยาคลอร์เฮกซิดีน
รับการรักษาพยาบาลฉุกเฉินทันทีหากคุณมีสัญญาณของอาการแพ้ ได้แก่ ลมพิษ หายใจติดขัด บวมที่ใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้น หรือลำคอ
หยุดใช้ยาคลอร์เฮกซิดีนเฉพาะที่และติดต่อแพทย์ในทันที หากคุณมีผลข้างเคียงที่รุนแรง ได้แก่
- แสบร้อน คัน และมีรอยแดงรุนแรง
- มีแผลพุพองหรือผิวลอก
- บวมหรือมีผื่นผิวหนังที่รุนแรง
- อาการระคายเคืองอื่นๆ ของผิวบริเวณที่ได้รับการรักษา
ผลข้างเคียงที่กล่าวมาข้างต้น อาจไม่ได้เกิดกับทุกคน หรือบางคนอาจมีอาการอื่นนอกเหนือจากนี้ หากคุณมีข้อสงสัยใดๆ เกี่ยวกับผลข้างเคียง โปรดปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกร
ปฏิกิริยาของยา
ปฏิกิริยากับยาอื่น
ยาคลอร์เฮกซิดีนอาจเกิดอันตรกิริยากับยาอื่นที่คุณกำลังใช้อยู่ ซึ่งอาจส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา หรือเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดผลข้างเคียง เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้น คุณควรแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรด้วยว่า คุณกำลังใช้ยาอะไรอยู่บ้าง ไม่ว่าจะเป็นยาตามใบสั่งแพทย์ ยาที่ซื้อได้เอง สมุนไพร เป็นต้น และเพื่อความปลอดภัย คุณไม่ควรเริ่ม หยุด หรือเปลี่ยนขนาดยาเองโดยไม่ได้รับความเห็นชอบจากแพทย์
ปฏิกิริยากับอาหารหรือแอลกอฮอล์
ยาคลอร์เฮกซิดีนอาจมีปฏิกิริยากับอาหารหรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โดยส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา หรือเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดผลข้างเคียง โปรดปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ
ปฏิกิริยากับอาการโรคอื่น
ยาคลอร์เฮกซิดีนอาจส่งผลให้อาการโรคของคุณแย่ลง หรือส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา โปรดแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบถึงสภาวะโรคของคุณก่อนใช้ยาเสมอ โดยเฉพาะ บาดแผลลึกที่ผิวหนังหรือแผลเปิด หากคุณมีอาการนี้ ไม่ควรใช้ยาบางชนิด และควรใช้ยาตามที่แพทย์กำหนดเท่านั้น
ขนาดยา
ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษากับแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้งเพื่อรับทราบข้อมูลเพิ่มเติม
ขนาดยาคลอร์เฮกซิดีนสำหรับผู้ใหญ่
ขนาดยาสำหรับผู้ใหญ่เพื่อรักษาโรคเหงือกอักเสบ
- 15 มล. วันละสองครั้งหลังการแปรงฟัน ควรกลั้วปากนานประมาณ 30 วินาทีแล้วจึงบ้วนออก
ขนาดยาสำหรับผู้ใหญ่เพื่อรักษาภาวะเยื่อบุช่องปากอักเสบ
- 15 มล. วันละสองครั้งหลังการแปรงฟัน ควรกลั้วปากนานประมาณ 30 วินาที แล้วจึงบ้วนออก
ขนาดยาสำหรับผู้ใหญ่เพื่อรักษาโรคปริทันต์อักเสบ
- ขนาดยาเริ่มต้น : สอดก้อนยาขนาด 2.5 มก. เข้าไปในร่องลึกปริทันต์ (periodontal pocket) ที่มีความลึกมากกว่าหรือเท่ากับ 5 มม. อาจใส่ได้ถึง 8 ก้อนในครั้งเดียว
- ขนาดยาปกติ : แนะนำให้ใส่ยาทุก ๆ 3 เดือนในร่องลึกมากกว่า 5 มม. ที่ยังมีอยู่
ขนาดยาคลอร์เฮกซิดีนสำหรับเด็ก
ขนาดยาสำหรับเด็กเพื่อรักษาโรคเหงือกอักเสบ
- ยังไม่มีการพิสูจน์ความความปลอดภัยและประสิทธิภาพของยาคลอร์เฮกซิดีน กลูโคเนต (chlorhexidine gluconate) ต่อผู้ป่วยที่อายุต่ำกว่า 18 ปี แต่การใช้ยาคลอร์เฮกซิดีน กลูโคเนตอาจเหมาะสมในบางกรณี
- 15 มล. วันละสองครั้งหลังการแปรงฟัน ควรกลั้วปากนานประมาณ 30 วินาทีแล้วจึงบ้วนออก
ขนาดยาสำหรับเด็กเพื่อรักษาภาวะเยื่อบุช่องปากอักเสบ
- ยังไม่มีการพิสูจน์ความความปลอดภัยและประสิทธิภาพของยาคลอร์เฮกซิดีน กลูโคเนต (chlorhexidine gluconate) ต่อผู้ป่วยที่อายุต่ำหว่า 18 ปี แต่การใช้ยาคลอร์เฮกซิดีน กลูโคเนตอาจเหมาะสมในบางกรณี
- 15 มล. วันละสองครั้งหลังการแปรงฟัน ควรกลั้วปากนานประมาณ 30 วินาทีแล้วจึงบ้วนออก
ขนาดยาสำหรับเด็กเพื่อรักษาโรคปริทันต์อักเสบ
- ยังไม่มีการพิสูจน์ความความปลอดภัยและประสิทธิภาพของยาคลอร์เฮกซิดีน กลูโคเนต (chlorhexidine gluconate) ต่อผู้ป่วยที่อายุต่ำหว่า 18 ปี แต่การใช้ยาคลอร์เฮกซิดีน กลูโคเนตอาจเหมาะสมในบางกรณี
- ขนาดยาเริ่มต้น : สอดก้อนยาขนาด 2.5 มก. เข้าไปในร่องลึกปริทันต์ (periodontal pocket) ที่มีความลึกมากกว่าหรือเท่ากับ 5 มม. อาจใส่ได้ถึง 8 ก้อนในครั้งเดียว
- ขนาดยาปกติ : แนะนำให้ใส่ยาทุก ๆ 3 เดือนในร่องลึกมากกว่า 5 มม. ที่ยังมีอยู่
รูปแบบของยา
ความแรงและรูปแบบของยามีดังนี้
- สารละลายสำหรับบ้วนปาก : 0.12%
- ยาน้ำใช้เฉพาะที่ : 0.5%, 2%, 4%
กรณีฉุกเฉินหรือใช้ยาเกินขนาด
หากเกิดเหตุฉุกเฉินหรือใช้ยาเกินขนาด ควรแจ้งเหตุฉุกเฉินหรือนำส่งห้องฉุกเฉินใกล้บ้านโดยทันที
กรณีลืมใช้ยา
หากคุณลืมใช้ยาควรรีบใช้ในทันทีที่นึกได้ หรือถ้าหากใกล้ถึงเวลาใช้ยาครั้งต่อไป ให้ข้ามรอบไปใช้ยาตามตารางปกติได้เลย ไม่ควรเพิ่มปริมาณยา
Hello Health Group ไม่ได้ให้คำแนะนำทางการแพทย์ การวินิจฉัยโรคหรือการรักษาโรคแต่อย่างใด
[embed-health-tool-bmi]
