ความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดสมองเกิดจากอิทธิพลของหลายปัจจัยเสี่ยง นอกเหนือจากปัจจัยเสี่ยงที่ไม่สามารถควบคุมได้แล้ว ก็ยังมีปัจจัยเสี่ยงจากภาวะโรคบางอย่างเช่น ภาวะหลอดเลือดแข็ง และนี่คือข้อมูลที่คุณควรรู้
ปัจจัยเสี่ยงทั่วไปของโรคหลอดเลือดสมอง
ยิ่งคุณมีปัจจัยเสี่ยงสูงมากเท่าใด คุณก็ยิ่งมีโอกาสที่จะมีโอกาสเสี่ยงที่จะเป็นโรคหลอดเลือดสมองสูงขึ้นเท่านั้น และปัจจัยเสี่ยงที่ไม่สามารถควบคุมได้ ได้แก่
- อายุ ด้วยอายุที่เพิ่มขึ้น ก็ยิ่งมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคหลอดเลือดเพิ่มขึ้น
- เพศ เพศชายพบโรคหลอดเลือดสมองพบมากกว่าเพศหญิง
- ประวัติมีสมาชิกในครอบครัวเคยเจ็บป่วยด้วยโรคหลอดเลือดสมอง
และที่พบได้บ่อยเช่นกันก็คือ ปัจจัยเสี่ยงที่เกิดจากภาวะโรค ที่พบได้บ่อยก็อย่างเช่นภาวะหลอดเลือดแข็ง
ภาวะหลอดเลือดแข็งคืออะไร
หลอดเลือดแดง (Arteries) คือหลอดเลือดที่ทำหน้าที่ลำเลียงเลือดจากหัวใจ ไปหล่อเลี้ยงอวัยวะทุกส่วนของร่างกาย หลอดเลือดแดงจะมีชั้นของเยื่อบุบางๆ ที่ประกอบด้วยเซลล์เรียกว่า เอนโดธีเลียม (endothelium) โดยเอนโดธีเลียมจะทำให้ภายในหลอดเลือดมีความแข็งแรงและพื้นผิวที่เรียบลื่น ทำให้เลือดสามารถไหลเวียนได้อย่างคล่องตัวหากเอนโดธีเลียมเกิดความเสียหาย ผลที่ตามมาก็คือการเกิดภาวะหลอดเลือดแข็ง (atherosclerosis) ความเสียหายนี้เกิดขึ้นได้จากภาวะความดันโลหิตสูง การสูบบุหรี่ และระดับคอเลสเตอรอลในเลือดสูง ซึ่งนำไปสู่การจับตัวกันเป็นคราบ (plaque) ทำให้หลอดเลือดตีบและผนังหลอดเลือดแข็ง ซึ่งมักจะเกิดขึ้นอย่างอย่างช้าๆ โดยที่เราไม่รู้ตัว แต่ทำให้ระบบไหลเวียนเลือดตกอยู่ในภาวะเสี่ยง
ภาวะหลอดเลือดแข็งนี้พบได้บ่อย และเป็นสาเหตุทำให้หัวใจวาย โรคหลอดเลือดสมอง และโรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายอุดตัน ซึ่งทั้งหมดนี้มักเรียกรวมกันว่า โรคหัวใจและหลอดเลือด (cardiovascular diseases)
สาเหตุของภาวะหลอดเลือดแข็ง
ภาวะหลอดเลือดแข็ง (Atherosclerosis) มักไม่แสดงอาการจนกระทั่งล่วงเข้าวัยกลางคนหรือสูงวัย แต่เมื่อหลอดเลือดตีบมากขึ้น ทำให้การสูบฉีดโลหิตติดขัด และอาจเกิดความเจ็บปวดขึ้นได้
ผนังภายในหลอดเลือดที่อุดตันยังอาจเกิดการฉีกขาดแบบเฉียบพลัน ซึ่งทำให้เกิดลิ่มเลือดภายในหลอดเลือดแดง ในบริเวณที่ฉีกขาดหรือแตก และนำไปสู่การอุดตันแบบเฉียบพลันของหลอดเลือดแดงนั้น ๆ ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองอุดตัน และหัวใจวายเฉียบพลัน
ปัจจัยเสี่ยงและอาการของภาวะหลอดเลือดแข็ง
แพทย์จะทำการพิจารณาประวัติทางการแพทย์ของคุณ หากคุณมีหนึ่งในภาวะทางสุขภาพอย่างใดอย่างหนึ่งต่อไปนี้ คุณก็มีแนวโน้มที่เกิดภาวะหลอดเลือดแข็ง ได้แก่
- มีอาการเจ็บเค้นที่หัวใจ (Angina pectoris) หรือเจ็บแน่นที่หน้าอก
- มีประวัติการป่วยเป็นโรคหลอดเลือดสมองหรืออาการหัวใจวาย
- มีประวัติหลอดเลือดอุดตันบริเวณลำคอ (carotid arteries)
- มีประวัติหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบตัน (Peripheral artery disease)
อาการเหล่านี้ถือเป็นหลักฐานบ่งชี้ของการเกิดภาวะหลอดเลือดแข็ง
ผู้ป่วยเบาหวานยังเป็นกลุ่มที่มีปัจจัยเสี่ยงสูง ที่จะเกิดโรคซึ่งเกี่ยวเนื่องกับหลอดเลือดแข็งผู้ป่วยเบาหวานที่ต้องรับการรักษาระดับคอเลสเตอรอลด้วย ถือว่าเป็นกลุ่มของผู้ที่มีภาวะหลอดเลือดแข็งแล้วในระดับหนึ่งต่อไปนี้เป็นปัจจัยเสี่ยงโดยทั่วไปสำหรับภาวะหลอดเลือดแข็ง
- คนในครอบครัวมีประวัติหัวใจวายก่อนอายุอันควร คือ ก่อน 40 ปีในเพศชาย และก่อน 55 ปีหรือก่อนหมดประจำเดือนในเพศหญิง
- มีระดับคอเลสเตอรอลชนิดเลวสูง (LDL level)
- มีระดับคอเลสเตอรอลชนิดดีต่ำ (HDL level)
- สูบบุหรี่
- มีภาวะความดันโลหิตสูง (140/90 หรือมากกว่า)
- ป่วยเป็นโรคเบาหวาน
โรคหลอดเลือดสมองและภาวะหลอดเลือดแข็ง
โรคหลอดเลือดสมองที่เกิดจากหลอดเลือดตีบ (Ischemic Stroke) มีอยู่สองประเภทคือ เกิดจากลิ่มเลือด และจากการที่หลอดเลือดแดงที่ไปเลี้ยงสมองตีบตันจากภาวะหลอดเลือดแข็งหรือสิ่งอุดตันอื่นๆ
ประเภทแรกเรียกว่า โรคหลอดเลือดสมองชนิด Atherothrombotic stroke ซึ่งเป็นประเภทของโรคหลอดเลือดสมองที่พบได้บ่อยที่สุด เกิดขึ้นได้เมื่อลิ่มเลือดจับตัวกับ plaque ในเส้นเลือดในสมอง และเกิดการอุดกั้นการไหลเวียนทำให้เลือดไม่ไปเลี้ยงสมอง
ประเภทที่สองเรียกว่า โรคหลอดเลือดสมองเหตุหลอดเลือดสมองอุดตัน (Cerebral embolism) เกิดขึ้นเมื่อลิ่มเลือดหรืออนุภาคบางอย่างที่เรียกว่าสิ่งหลุดอุดหลอดเลือด (embolus) ถูกลำเลียงผ่านไปในระบบไหลเวียนเลือด จนกระทั่งไปสะสมอยู่ในหลอดเลือดแดงที่ลำเลียงเลือดไปเลี้ยงสมองหรืออยู่ในสมอง และไปอุดกั้นการไหลเวียนของเลือด สิ่งหลุดอุดหลอดเลือดนี้อาจเป็นชิ้นส่วนของลิ่มเลือดหรือplaqueที่ฉีกขาดออกมาคราบแข็งที่อุดตันหลอดเลือดอยู่แล้วอย่างไรก็ตาม เส้นเลือดอุดตันส่วนใหญ่ มักเกิดจากลิ่มเลือดที่ก่อตัวในคนที่มีภาวะหัวใจห้องบนสั่นพลิ้ว (Atrial Fibrillation) และเข้าสู่กระแสเลือด
[embed-health-tool-bmi]
