ประเภทของผิวหนังอักเสบ มีอะไรบ้าง

ผิวหนังอักเสบ (Dermatitis) คืออาการผื่นแดงที่เกิดร่วมกับอาการคัน เจ็บปวด และระคายเคือง ซึ่งอาจแบ่งออกได้เป็นหลายประเภท เช่น ผื่นแพ้จากการสัมผัส ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง ผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์ม ผิวหนังอักเสบรูปเหรียญบาท ซึ่งอาจมีอาการและการรักษาที่แตกต่างกันไป ดังนั้น จึงควรศึกษาเกี่ยวกับ ประเภทของผิวหนังอักเสบ เพื่อจะได้เข้ารับการรักษาอย่างเหมาะสม

[embed-health-tool-bmi]

ผิวหนังอักเสบคืออะไร

ผิวหนังอักเสบ หรือผื่นแดง คือ อาการของผิวหนังบริเวณใดบริเวณหนึ่งบวม หากเป็นผิวหนังอักเสบในระยะแรกเริ่ม หรือเป็นระยะของอาการผิวหนังอักเสบชนิดอ่อน อาจรู้สึกคัน ผิวแห้ง และผิวมีสีแดงชัดเจน ส่วนผิวหนังอักเสบที่มีอาการรุนแรง จะมีรอยแตก รู้สึกเจ็บปวด เป็นแผล และผิวหนังหลุดลอกได้

ผื่นบางชนิดอาจเกิดขึ้นหลังผู้ป่วยมีอาการผิวหนังอักเสบ ในขณะที่ผื่นบางชนิดอาจปรากฏต่อเมื่อเกิดอาการหลายวันไปแล้ว บางชนิดสามารถหายได้อย่างรวดเร็ว บางชนิดอาจปรากฏอยู่บนผิวหนังเป็นเวลานาน

สาเหตุของ ผิวหนังอักเสบ มีหลายประการ และคุณหมอมักวางแผนการรักษาที่เหมาะสมตามสภาพผิวและภาวะสุขภาพของคนไข้แต่ละราย สิ่งสำคัญที่สุดคือ คุณหมอจะตรวจเพื่อหาสาเหตุและประเภทของผิวหนังอักเสบว่าเป็นผื่นชนิดไหนก่อนทำการรักษา ถึงแม้การรักษาส่วนใหญ่นั้นจะคล้ายคลึงกันก็ตาม

ประเภทของผิวหนังอักเสบ มีอะไรบ้าง

ผื่นแพ้จากการสัมผัส (Contact dermatitis)

ผื่นแพ้จากการสัมผัส คือสภาพผิวหนังของผู้ป่วยมีอาการแดง บวม แห้ง หรือแสบร้อนหลังจากสัมผัสกับสารบางอย่าง ผื่นแพ้จากการสัมผัส ถือเป็น ประเภทผิวหนังอักเสบ ชนิดหนึ่ง อาการมักจะปรากฏขึ้นภายในเวลาไม่กี่ชั่วโมง หรือไม่กี่วันหลังการสัมผัสสารนั้น ๆ

ผื่นแพ้จากการสัมผัสที่พบได้ทั่วไปมีอยู่ 2 ชนิด คือ ชนิดระคายเคือง และผื่นแพ้จากการสัมผัสที่เกิดจากภูมิแพ้

• ผื่นแพ้จากการสัมผัสชนิดระคายเคือง

เป็นประเภทผิวหนังอักเสบที่พบได้บ่อยที่สุด มักแสดงอาการเมื่อผู้ป่วยสัมผัสกับสารระคายเคือง เช่น สบู่ ผงซักฟอก น้ำยาซักผ้า น้ำยาทำความสะอาด แชมพู ยาย้อมผม ยาฆ่าแมลง ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากยาง ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากน้ำยาง รวมถึงสารเคมีชนิดอื่น ๆ หากไม่ได้เกิดขึ้นจากภูมิแพ้ อาการโดยทั่วไปของผื่นแพ้จากการสัมผัสชนิดระคายเคือง สามารถสังเกตได้จาก ผิวแห้ง มีผื่นแดง มีแผลพุพอง และผิวหนังตึง

• ผื่นแพ้จากการสัมผัสชนิดภูมิแพ้

เกิดขึ้นเมื่อผู้ป่วยแพ้ต่อสิ่งที่ทำให้ผิวหนังเกิดการระคายเคือง ระบบภูมิคุ้มกันร่างกายจะตอบสนอง เป็นเหตุให้ผิวของผู้ป่วยเกิดปฏิกิริยาแพ้ ร่างกายจำเป็นต้องได้รับการสัมผัสสิ่งระคายเคืองมากกว่าหนึ่งครั้งจึงจะแสดงอาการ อาการโดยทั่วไปของผื่นแพ้จากการสัมผัสชนิดภูมิแพ้ คือมีของเหลวไหลซึมจากแผลพุพอง มีผื่นแดง ผิวแห้ง ผิวบวม มีรอยแตก รู้สึกคันและแสบร้อน

ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopic dermatitis/ Eczema)

ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง จัดเป็นปัญหาทางผิวหนังชนิดเรื้อรัง ผื่นภูมิแพ้ผิวหนังเกิดขึ้นได้เมื่อร่างกายตอบสนองต่อการแพ้ ส่วนใหญ่แล้วผื่นภูมิแพ้ผิวหนังมักพบได้ทั่วไปในเด็ก แต่ผู้ใหญ่สามารถเป็นได้เช่นกัน อาการทั่วไปของผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง คือมีผิวแห้งและรู้สึกคัน มีผื่นขึ้นบนใบหน้า ข้อศอก เท้าและมือ ผื่นภูมิแพ้ผิวหนังไม่ใช่โรคติดต่อ ไม่สามารถหายได้ แต่การรักษาอาจช่วยบรรเทาอาการลงได้

ผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์ม (Seborrheic dermatitis)

ผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์ม คืออาการที่ผิวหนังบางส่วนมีลักษณะเป็นสะเก็ดสีเหลือง ผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์ม สามารถเกิดขึ้นได้กับหลายส่วนของผิวหนัง แต่พบได้ทั่วไปบริเวณผิวหนังที่มีลักษณะมันและลื่น เช่น ใบหน้า ใบหู และหนังศีรษะ สาเหตุที่แน่ชัดของการเกิด ผิวหนังอักเสบ เซ็บเดิร์มยังไม่สามารถระบุได้ ปัจจัยเสี่ยงที่อาจเป็นสาเหตุของผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์ม ได้แก่ ความเครียด อายุ สภาพอากาศ ผิวที่มันลื่น ผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน ผู้ที่กำลังพักฟื้นจากโรคหลอดเลือดสมอง อาการที่เกิดขึ้นคือ พบแผ่นไขมันบนผิวหนัง มีผื่นแดง รู้สึกคัน และผมร่วง

ผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า (Stasis dermatitis/ Gravitational dermatitis / Venous eczema)

ผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า เกิดขึ้นในกลุ่มผู้ที่มีระบบการไหลเวียนเลือดไม่ดีพอ อาการมักเกิดขึ้นที่ขา เนื่องจากลิ้นในหลอดเลือดดำขาเป็นแบบทางเดียว สัญญาณแรกของผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้าคือ เกิดผื่นแดงรอบข้อเท้า อาการในระยะแรกเริ่ม คือ รู้สึกเจ็บขาเวลายืนหรือเดินนาน ๆ รู้สึกคัน ผิวแห้ง มีผื่นแดง ผิวหนังบวม ในหลายกรณี ผิวหนังของผู้ป่วยอาจเปราะบาง แตกและเป็นแผลง่ายขึ้น

ผื่นผิวหนังอักเสบรูปเหรียญบาท (Nummular dermatitis/ discoid eczema )

ผื่นผิวหนังอักเสบรูปเหรียญบาท มักเกิดผื่นแดงที่มีลักษณะคล้ายกับเหรียญบาทวงเล็ก ๆ บนผิวหนัง ผื่นแดงนี้อาจทำให้คัน พบได้บ่อยจากการถูกแมลงกัด ผิวหนังเกิดการระคายเคือง หรือเกิดรอยแตกบนผิวหนัง มักพบอาการนี้ในผู้ชายมากกว่าผู้หญิง โดยส่วนใหญ่ ผื่นแดงจะขึ้นตามแขน มือและเท้า ผื่นผิวหนังอักเสบรูปเหรียญบาทสามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่อาจจะต้องใช้เวลา 1 ปีหรือมากกว่านั้น