การคุมกำเนิด คือ การใช้ยา อุปกรณ์ ขั้นตอนการผ่าตัดต่าง ๆ เช่น ถุงยาอนามัย ยาคุมกำเนิด ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน เพื่อป้องกันการปฏิสนธิของอสุจิกับไข่ เหมาะสำหรับผู้ที่ยังไม่พร้อมมีบุตร หรือต้องการเลือกช่วงเวลาเมื่อพร้อมจะมีบุตร ซึ่งประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดแต่ละวิธีจะแตกต่างกัน ทั้งยังขึ้นอยู่กับวิธีการใช้ที่ถูกต้องอีกด้วย
[embed-health-tool-ovulation]
การคุมกำเนิด คืออะไร
การคุมกำเนิด (Birth Control) คือ การใช้ยา อุปกรณ์ ขั้นตอนการผ่าตัดต่าง ๆ เช่น ถุงยาอนามัย ยาคุมกำเนิด ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน การใส่ห่วงอนามัย เพื่อป้องกันการปฏิสนธิของอสุจิกับไข่ เหมาะสำหรับผู้ที่ยังไม่พร้อมมีบุตร หรือต้องการเลือกช่วงเวลาเมื่อพร้อมจะมีบุตร การคุมกำเนิดสามารถทำได้ทั้งผู้ชายและผู้หญิง ซึ่งการคุมกำเนิดจะมีประสิทธิภาพหรือไม่นั้น อาจขึ้นอยู่กับวิธีการคุมกำเนิด รวมถึงวิธีการใช้ที่ถูกต้อง โดยการคุมกำเนิด อาจมีดังนี้
การใช้ถุงยางอนามัย
การใช้ถุงยางอนามัย อาจช่วยป้องกันสเปิร์มไม่ให้เข้าไปที่มดลูก ซึ่งถุงยางอนามัยมีทั้งของผู้ชายและผู้หญิง ถุงยางอนามัยผู้ชายทำจากยางใช้ปกปิดอวัยวะของผู้ชายระหว่างมรเพศสัมพันธ์ ส่วนถุงยางอนามัยผู้หญิงเป็นท่อพลาสติกสอดเข้าไปในอวัยวะเพศของผู้หญิง นอกจากทำให้ไม่ตั้งครรภ์แล้ว การใช้ถุงยางอนามัยยังช่วยป้องกันโรคที่ติดต่อทางเพศสัมพันธ์อีกด้วย
นอกจากนั้น การคุมกำเนิดแบบอุปสรรคยังมีประเภทอื่น ๆ อีก เช่น ฟองน้ำที่มีตัวฆ่าสเปิร์ม หรือฝาครอบปากมดลูก ซึ่งจะเอาไปวางที่อวัยวะของผู้หญิงเพื่อเป็นอุปสรรค ซึ่งต้องปรึกษาคุณหมอก่อนเริ่มใช้งาน
ฮอร์โมนคุมกำเนิด
ฮอร์โมนคุมกำเนิด คือ การใช้ฮอร์โมนในการป้องกันการทำงานปกติของร่างกายผู้หญิง ซึ่งอาจป้องกันการตั้งครรภ์ได้ โดยฮอร์โมนคุมกำเนิดอาจช่วยทำให้สเปิร์มเข้าไปในคอมดลูกและหาไข่ได้ยากขึ้น ขอบมดลูกจะส่งผลกระทบไม่ให้ไข่ที่ผสมพันธุ์แล้วฝังตัวบริเวณผนังมดลูกได้
ฮอร์โมนคุมกำเนิด อาจมีทั้งในรูปแบบของยาเม็ด ยาคุมกำเนิดชนิดแปะผิวหนัง ห่วงคุมกำเนิด ช็อตและฉีดเข้าร่างกาย อย่างไรก็ตาม การคุมกำเนิดประเภทนี้ต้องมีการใช้อย่างต่อเนื่องและมีระยะเวลาการใช้ที่แตกต่างกัน จึงอาจต้องเข้าพบคุณหมอเพื่อขอคำปรึกษา ให้คุณหมอแนะนำวิธีที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล รวมถึงให้คุณหมอออกใบสั่งแพทย์เพื่อเริ่มต้นการใช้งาน
การป้องกันการตั้งครรภ์ฉุกเฉิน
การป้องกันการตั้งครรภ์ฉุกเฉิน คือ ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน หรือยาคุมกำเนิดหลังการร่วมเพศ เป็นการป้องกันการตั้งครรภ์ฉุกเฉินเมื่อมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ได้ตั้งใจ เช่น ถุงยางอนามัยแตก ถูกล่วงละเมิดทางเพศ ถูกข่มขืน นี่คือวิธีการคุมกำเนิดที่ไม่ปกติ ซึ่งยาคุมกำเนิดฉุกเฉินอาจชะลอการตกไข่ หยุดการผสมพันธ์ุ หรือป้องกันการกำเนิดของไข่ในมดลูก ยิ่งรับประทานยาเร็วเท่าไรยิ่งดี ซึ่งควรรับประทานภายใน 72 ชั่วโมงหลังมีการมีเพศสัมพันธ์
การใส่ห่วงอนามัยหรือห่วงคุมกำเนิด
การใส่ห่วงอนามัย คือ อุปกรณ์พลาสติกเล็ก ๆ รูปตัว T ที่เข้าในอวัยวะของผู้หญิง จะมีห่วงอนามัย 2 ประเภท คือ ประเภทที่ 1 จะปล่อยฮอร์โมนที่ทำงานเหมือนรับยาคุมกำเนิด อีกประเภทเป็นการใช้ยาฆ่าสเปิร์ม ระยะเวลาการใช้ห่วงอนามัย สามารถใช้ได้ขั้นต่ำ คือ 3 ปี หรืออาจจะนานถึง 10 ปี ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับระเภทของห่วงอนามัยที่ใช้ในการคุมกำเนิด นอกจากนั้น วิธีการคุมกำเนิดแบบนี้อาจมีอัตราความสำเร็จสูงที่สุดในการป้องกันการตั้งครรภ์ประมาณ 99%
การใช้ฮอร์โมนคุมกำเนิด และอุปสรรคจำเป็นต้องมีการวางแผนและใช้ยาอย่างต่อเนื่อง และต้องระมัดระวัง คุณอาจไม่ปลอดภัยหากใช้ถุงยางอนามัยที่หมดอายุ หรือยาที่หมดอายุ และแม้ว่าคุณจะทำการคุมกำเนิดแบบปกติ ก็ไม่สามารถบรองผลได้ว่าจะไม่มีอะไรเกิดขึ้น ดังนั้นการเตรียมยาคุมกำเนิดฉุกเฉินไว้ด้วยเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด