ภาวะผมเหม็น สาเหตุ และวิธีการรักษา

ภาวะผมเหม็น (Smelly Hair Syndrome หรือ Smelly Scalp Syndrome) คือภาวะที่หนังศีรษะและเส้นผมเกิดกลิ่นเหม็นได้ง่าย แม้จะสระผมเป็นประจำ และดูแลหนังศีรษะอย่างดีแล้วก็ตาม โดยกลิ่นอาจคล้ายนมบูด ฟองน้ำเก่าชื้น หรือถุงเท้าเก่า บางคนอาจมีอาการคันศีรษะ และเส้นผมเหนียวเหนอะหนะร่วมด้วย ภาวะผมเหม็นอาจเกิดจากสาเหตุต่าง ๆ เช่น ต่อมไขมันผลิตไขมันมากเกินไป ฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง การติดเชื้อรา การดูแลอย่างถูกต้องอาจช่วยรักษาสุขภาพของเส้นผมและหนังศีรษะให้มีสุขภาพดี ห่างไกลจากปัญหาผมเหม็นได้

[embed-health-tool-bmr]

สาเหตุของการเกิดภาวะผมเหม็น

ภาวะผมเหม็นสามารถเกิดได้กับคนทุกเพศทุกวัย โดยอาจมีสาเหตุต่างๆ ดังนี้

ต่อมไขมันผลิตไขมันมากเกินไป

เมื่อต่อมไขมันผลิตไขมันมากเกินปกติ จึงทำให้เส้นผมและหนังศีรษะมันเร็วและดูดกลิ่นต่างๆ เช่น กลิ่นอาหาร กลิ่นบุหรี่ กลิ่นควันรถที่ลอยอยู่ในอากาศเอาไว้ ผมจึงเหม็นเร็วกว่าที่ควร

ต่อมเหงื่อผลิตเหงื่อมากเกินปกติ

ภาวะผมเหม็นอาจเกิดจากต่อมเหงื่อที่หนังศีรษะผลิตเหงื่อมากเกินไป ทำให้เส้นผมและหนังศีรษะเปียกและอับชื้น

ฮอร์โมนเปลี่ยนแปลง

ความเครียดหรือการใช้ยาบางชนิด อาจส่งผลให้ฮอร์โมนในร่างกายเกิดการเปลี่ยนแปลง เช่น ฮอร์โมนแอนโดรเจน (Androgen) ซึ่งมีส่วนในการควบคุมปริมาณไขมันบนหนังศีรษะ และสภาพเส้นผม เมื่อฮอร์โมนไม่สมดุล ต่อมไขมันจึงผลิตไขมันมากเกินไป จนเป็นสาเหตุให้ผมเหม็นได้

มีผมเส้นเล็ก

ผู้ที่มีผมเส้นเล็กละเอียดมักมีผมและหนังศีรษะมันมากกว่าปกติ เนื่องจากมีปริมาณรูขุมขนและต่อมไขมันมาก จึงอาจทำให้ผมเหม็นเร็วขึ้น

การติดเชื้อรา

การติดเชื้อรา หรือที่เรียกกันว่า กลากที่หนังศีรษะ (Tinea Capitis) ซึ่งมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อรากลุ่มจากสัตว์สู่คน (zoophilic fungi) ที่สามารถแพร่กระจายได้ในสัตว์ เช่น สุนัข แมว (โดยเฉพาะแมวป่วย) มนุษย์ รวมไปถึงวัตถุต่างๆ ส่วนใหญ่เกิดในวัยเด็ก โดยเฉพาะเด็กผู้ชาย ซึ่งโรคนี้ไม่เพียงแต่จะทำให้เส้นผมและหนังศีรษะเกิดกลิ่นเหม็น แต่ยังทำให้ผมร่วงได้อีกด้วย

ปัญหาผิวหนัง

หากมีปัญหาผิวหนัง ก็สามารถทำให้ผมเหม็นได้เช่นกัน โดยโรคผิวหนังที่อาจเป็นสาเหตุของภาวะผมเหม็น เช่น

• โรคผิวหนังอักเสบ หรือโรคเซบเดิร์ม (seborrheic dermatitis)
• โรคสะเก็ดเงินที่หนังศีรษะ (Scalp Psoriasis)
• ผื่นแพ้สัมผัส (Allergic contact dermatitis)
• ผื่นระคายสัมผัส (Irritant contact dermatitis)
• ผมร่วงแบบมีแผลเป็นบนหนังศีรษะ (Scarring Alopecias)

นอกจากสาเหตุที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว ยังมีอีกหลายปัจจัยที่อาจทำให้มีภาวะผมเหม็น เช่น การไม่ค่อยสระผม การกินอาหารที่ไม่มีประโยชน์มากเกินไป ใช้ผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับเส้นผมที่ทำให้ผมระคายเคือง เช่น ผลิตภัณฑ์ที่มีซิลิโคน ระบบเผาผลาญถูกรบกวน

วิธีรักษา ภาวะหัวเหม็น

ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาภาวะผมเหม็นที่แน่ชัด การรักษานั้นต้องขึ้นอยู่กับสาเหตุ เช่น หากผมเหม็นเพราะเป็นโรคกลากที่หนังศีรษะ การรักษาโรคที่เป็นสาเหตุ อาจทำให้ภาวะผมเหม็นดีขึ้นได้ แต่หากไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด  อาจลองบรรเทาภาวะผมเหม็น ด้วยวิธีดังต่อไปนี้

• สระผมให้บ่อยขึ้น หากเส้นผมและหนังศีรษะมันมากควรสระผมอย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง
• หลังสระผมควรเป่าผมให้แห้งสนิท ไม่ควรปล่อยให้ผมเปียกชื้น
• หลีกเลี่ยงการใช้ครีมนวดผมที่หนังศีรษะ เพราะจะทำให้หนังศีรษะมันขึ้น ควรใช้ครีมนวดที่ปลายผมเท่านั้น
• ใช้ยาสระผมและครีมนวดผมสูตรอ่อนโยน และไม่มีส่วนผสมของซิลิโคน เพื่อป้องกันรูขุมขนอุดตัน
• ไม่ใช้ผลิตภัณฑ์จัดแต่งทรงผมในรูปแบบต่าง เช่น เจล สเปรย์ น้ำมัน เพราะจะทำให้หนังศีรษะมันขึ้น
• ไม่เกาศีรษะ หรือแตะผมบ่อยเกินไป เพราะจะเป็นการกระตุ้นให้ต่อมไขมันผลิตไขมันมากขึ้น
• หากเป็นคนเหงื่อออกง่าย ควรสวมเสื้อผ้าโปร่งสบาย ระบายอากาศได้ดี
• หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ที่มีอากาศร้อนจัด
• หากต้องอยู่กลางแจ้งเป็นเวลานาน ควรสวมหมวกเพื่อป้องกันเส้นผมจากมลพิษทางอากาศ

หากมีภาวะผมเหม็นแล้วปล่อยเอาไว้ ไม่รักษาหรือแก้ไข อาจมีปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ตามมา เช่น ปัญหาผมร่วง หรือหากลองทำตามวิธีแก้หัวเหม็นข้างต้นแล้วแต่อาการไม่ดีขึ้น ควรรีบปรึกษาคุณหมอเพื่อจะได้รักษาอย่างตรงจุดหรือทันท่วงที