ผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า อาการ สาเหตุ วิธีรักษาและป้องกัน

ผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า เป็นโรคเรื้อรังที่ทำให้เกิดอาการอักเสบ เป็นแผลพุพอง และคันบริเวณขาส่วนล่าง มักเกิดขึ้นในผู้ที่มีระบบไหลเวียนเลือดผิดปกติ ส่วนใหญ่พบในผู้หญิงที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป โรคนี้อาจสร้างปัญหาให้กับผิวหนังและสุขภาพในระยะยาวได้ หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม

คำจำกัดความ

ผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า คืออะไร

ผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า (Stasis dermatitis) มักเกิดในผู้ป่วยที่ระบบไหลเวียนเลือดบริเวณขาส่วนล่างผิดปกติ พบมากบริเวณข้อเท้าและเท้า เมื่อเลือดไหลเวียนได้ไม่ดีนักมักส่งผลให้เกิดแรงดันภายในหลอดเลือดดำมากขึ้น และเกิดภาวะหลอดเลือดรั่ว จนเลือดกระจายเข้าสู่ผิวหนัง

อาการ

อาการของ ผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า

อาการข้อเท้าบวมเป็นอาการแรกที่พบบ่อยในผู้ป่วยที่เป็นผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า และอาจมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย ดังนี้

• ผิวหนังบริเวณข้อเท้ามีสีแดง สีน้ำตาล หรือสีเหลือง
• มีแผลพุพอง เป็นสะเก็ดหรือเป็นขุย
• ผิวหนังบริเวณขาส่วนล่างแข็งและหนาขึ้น
• มีเส้นเลือดขอด ลักษณะโป่ง บวม มีสีคล้ำ
• ผิวแห้ง เจ็บปวดและคัน
• ขนบริเวณข้อเท้าหรือหน้าแข้งหลุดร่วง
• ปวดและบวมมากขึ้นเมื่อยืนหรือเดิน

อาการบวมที่ขาจะดีขึ้นเมื่อหยุดทำกิจวัตรประจำวันและนอนพักผ่อน แต่จะกลับมาเป็นซ้ำอีกเมื่อเริ่มยืนหรือเดินเป็นเวลานาน

สาเหตุ

สาเหตุของผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า

ผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้ามักพบในผู้ที่มีระบบไหลเวียดเลือดผิดปกติ โดยเฉพาะที่หลอดเลือดดำบริเวณขาส่วนล่าง ทำให้ไม่สามารถส่งเลือดกลับสู่หัวใจได้ ส่งผลให้เลือดไหลย้อนกลับ และเกิดแรงดันในหลอดเลือดดำเพิ่มขึ้นจนหลอดเลือดบวม และเกิดโรคผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า

ภาวะที่อาจส่งผลต่อความผิดปกติของการไหลเวียนเลือดที่ข้อเท้าและเท้า ได้แก่

• การผ่าตัดที่ขา
• อาการบาดเจ็บที่ขาส่วนล่าง
• อาการบวมที่ขาเป็นเวลานาน
• ภาวะเส้นเลือดขอด
• ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ
• ภาวะความดันโลหิตสูง
• การตั้งครรภ์หลายครั้ง
• น้ำหนักตัวเกินมาตรฐาน
• ภาวะไตวาย

นอกจากนี้ หากยืนและเดินมากเกินไป หรือออกกำลังกายเป็นเวลานาน ก็อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้าได้เช่นกัน

ปัจจัยเสี่ยง

ปัจจัยเสี่ยงของผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า

ปัจจัยเสี่ยงในการเกิดผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า อาจมีดังนี้

การวินิจฉัยและการรักษา

ข้อมูลในที่นี้ไม่มีเจตนาให้ใช้ทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ ควรปรึกษาคุณหมอทุกครั้งเพื่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม

การวินิจฉัยผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า

การวินิจฉัยโรคผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า คุณหมอจะซักประวัติการเกิดโรค อาการ หรือประวัติการรักษาอื่น ๆ เช่น สอบถามถึงอาการบาดเจ็บที่ขา การผ่าตัด ปัญหาเกี่ยวกับหัวใจหรือการไหลเวียนเลือด และคุณหมออาจตรวจผิวหนังโดยการอัลตราซาวด์เพื่อหาสัญญาณของโรคและดูการไหลเวียนเลือด และอาจตรวจการทำงานของหัวใจ ความดันโลหิต รวมถึงอาการแพ้อื่น ๆ ด้วย

การรักษาผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า

การรักษาผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า เป็นการรักษาเพื่อบรรเทาอาการและเพิ่มการไหลเวียนของเลือด เพื่อป้องกันไม่ให้อาการกลับมาเป็นซ้ำ ดังนี้

• ใช้ยาปฏิชีวนะและผ้าปิดแผลพิเศษเพื่อรักษาแผลติดเชื้อ
• ใช้สารให้ความชุ่มชื้นและปกป้องผิว
• ใช้ยาแก้แพ้เพื่อบรรเทาอาการคัน
• ใช้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroids) หรือ ยาทากลุ่มแคลซินูริน (Calcineurin inhibitors) เพื่อบรรเทาอาการปวดและลดอาการบวม
• สวมถุงน่องที่กระชับขาเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดและลดอาการบวม

การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเอง

การปรับไลฟ์สไตล์และการดูแลตัวเองที่ช่วยจัดการกับโรคผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้า

วิธีดูแลตัวเองเพื่อควบคุมโรคและป้องกันไม่ให้อาการแย่ลง มีดังนี้

• หยุดพักเป็นระยะเมื่อเดินนาน ๆ และกลับมาเดินเร็วเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด
• ออกกำลังกายเพื่อเพิ่มการไหลเวียนของเลือด และเสริมสร้างกล้ามเนื้อน่อง
• นอนยกขาสูง 15 นาที ทุก 2 ชั่วโมง
• ใช้ชุดรัดกล้ามเนื้อตามคำสั่งของคุณหมอ เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนเลือด ป้องกันแผลเปิด และลดความเสี่ยงในการกลับมาเป็นซ้ำ
• หลีกเลี่ยงสิ่งที่ทำให้ผื่นผิวหนังอักเสบที่ข้อเท้าระคายเคือง เช่น ขนสัตว์เลี้ยง หญ้า น้ำหอม ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด
• อาบน้ำด้วยผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดผิวสูตรอ่อนโยน หลังอาบน้ำให้ซับผิวหนังเบา ๆ ด้วยผ้าสะอาด และทามอยส์เจอไรเซอร์เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับผิวหนัง
• ดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อลดอาการบวมและกระตุ้นการไหลเวียนเลือด
• จำกัดปริมาณเกลือที่กินในแต่ละวัน เพราะเกลืออาจส่งผลต่อการไหลเวียนเลือด
• ควบคุมน้ำหนักให้เหมาะสม
• ตรวจสุขภาพร่างกายและผิวหนังเป็นประจำ