โรคเบาหวานในเด็ก สาเหตุ ปัจจัยเสี่ยง และการป้องกัน

โรคเบาหวาน เป็นโรคที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดผิดปกติเรื้อรัง มักพบในวัยรุ่น วัยผู้ใหญ่ ไปจนถึงวัยผู้สูงอายุ แต่เด็กก็สามารถเป็นโรคเบาหวานได้เช่นกัน โดย โรคเบาหวานในเด็ก ที่พบ ได้บ่อย คือ โรคเบาหวานชนิดที่ 1 ซึ่งอาจมีปัจจัยบางอย่างที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานในเด็ก เช่น พันธุกรรม พฤติกรรมการรับประทาน ดังนั้น คุณพ่อคุณแม่จึงควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับโรคเบาหวานในเด็ก เพื่อหาวิธีการป้องกันอย่างเหมาะสม

[embed-health-tool-vaccination-tool]

สาเหตุของ โรคเบาหวานในเด็ก

ในปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลที่ระบุแน่ชัดถึงสาเหตุที่แท้จริงของโรคเบาหวานชนิดที่ 1 แต่ส่วนใหญ่มักเกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันภายในร่างกาย โดยปกติระบบภูมิคุ้มกันจะต่อสู้กับเชื้อโรค เช่น แบคทีเรีย ไวรัส ที่เป็นอันตราย แต่ในผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 1 พบว่า ระบบภูมิคุ้มกันกลับทำลายเซลล์ที่สร้างอินซูลินในตับอ่อนโดยไม่ตั้งใจ อาจเพราะเข้าใจผิดว่าเป็นเชื้อโรคที่จะเข้าโจมตีร่างกาย

พันธุกรรมและปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมเองก็มีบทบาทสำคัญในกระบวนการนี้ โดยปกติ ตับอ่อนมีหน้าที่ผลิตอินซูลินซึ่งทำหน้าที่สำคัญในการเคลื่อนย้ายน้ำตาล (กลูโคส) จากกระแสเลือดไปยังเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกาย น้ำตาลจะเข้าสู่กระแสเลือดเมื่ออาหารถูกย่อย แต่หากเซลล์ตับอ่อนถูกทำลาย ร่างกายก็จะผลิตอินซูลินน้อย หรือไม่ผลิตอินซูลินเลย จึงส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดในร่างกายเด็กเพิ่มขึ้นและเกิดเป็นปัญหาสุขภาพ เช่น โรคเบาหวานชนิดที่ 1 ซึ่งหากปล่อยไว้เรื้อรัง อาจส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ที่ยิ่งส่งผลเสียต่อสุขภาพได้

ปัจจัยเสี่ยงของ โรคเบาหวานในเด็ก

ปัจจัยเสี่ยงในการเกิดโรคเบาหวานในเด็ก อาจมีดังนี้

• ประวัติครอบครัว มาจากการที่มีพ่อแม่หรือพี่น้องที่เป็นโรคเบาหวานประเภทที่ 1 จึงอาจมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานในเด็ก
• ความอ่อนแอทางพันธุกรรม  เกิดจากการที่ยีนบางตัวมีความผิดปกติ และได้กลายมาเป็นความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของการเกิดโรคเบาหวาน

นอกจากนี้ ปัจจัยเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อมก็เป็นอีกส่วนหนึ่งที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวานในเด็กได้เช่นกัน

• ไวรัสบางชนิด  การที่ร่างกายได้รับไวรัสต่าง ๆ อาจทำให้เกิดการทำลายระบบภูมิต้านทานของร่างกาย
• อาหาร  แม้จะไม่มีปัจจัยด้านโภชนาการหรือสารอาหารเฉพาะเจาะจงในวัยทารก ที่แสดงให้เห็นว่ามีส่วนในการเพิ่มความเสี่ยงของการเป็นโรคเบาหวาน แต่การบริโภคนมวัวก่อนกำหนด อาจมีส่วนในการเพิ่มความเสี่ยงของโรคเบาหวานชนิดที่ 1  ในขณะที่การให้ลูกดื่มนมแม่อาจช่วยลดความเสี่ยงของโรคเบาหวานในเด็กได้ 

เคล็ดลับการป้องกันการเกิดโรคเบาหวานในเด็ก

ปัจจุบันยังไม่มีวิธีการป้องกันโรคเบาหวานในเด็ก แต่อาจลดความเสี่ยงของการเกิดโรคเบาหวานได้ด้วยวิธีดังต่อไปนี้

• ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม เนื่องจากเด็กที่มีน้ำหนักตัวมากเกินไปอาจเป็นการเพิ่มความเสี่ยงของการพัฒนาโรคเบาหวานชนิดที่ 2
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เพราะการออกกำลังกายอย่างเป็นประจำอาจช่วยลดความต้านทานต่ออินซูลิน และยังช่วยจัดการความดันโลหิตได้ดีขึ้น
• จำกัดอาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาล การบริโภคอาหารที่มีน้ำตาลสูงมาก ๆ อาจทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นได้ โดยควรให้ลูกรับประทานอาหารที่อุดมด้วยวิตามิน ไฟเบอร์ และโปรตีน ที่อาจช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคเบาหวานในเด็กได้